Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Наша библиотека
| Главная » Файлы » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Сөздердің тура және ауыспалы мағынасы
| 2014-08-21, 11:17 AM | |
| Тақырыбы: Сөздің тура және ауыспалы мағынасы Сабақтың ұраны. «Білекті бірді жығады, Білімді мыңды жығады.» Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің тура және ауыспалы мағыналарының ерекшеліктерін түсіндіріп, мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру, жаттығу жұмыстарын жүргізу; дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту, шығармашылықпен жұмыс істеуге ұмтылдыру; тәрбиелік:, Тіл құдіретін сезіне білуге, сөз мағынасын келістіре құбылтып, оларды мейлінше дұрыс қолданып, нақты түсіне білуге тәрбиелеу; Әдіс-тәсілдер:түсіндіру , сұрақ-жауап ұжымдық оқыту, оқулықпен жұмыс, шығармашылық жұмыс, талдау, баяндау, зерттеу, т.б. Көрнекіліктер: тірек сызба,Венн диаграммасы, кесте,интербнлсенді тақта Сабақ түрі: дәстүрлі сабақ Сабақ типі: жаңа сабақ Сабақ барысы: I Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды сабақ процесіне дайындау. Психологиялық ахуал Жарқырап күн де ашылды Айналаға нұр шашылды. Қайырлы күн! Біз көңілді баламыз Қайырлы күн! Сәлемдесіп аламыз. Мақсатымыз - білім алу, Міндетіміз- еңбектену Еңбектену арқылы “5 “- ке қолды жеткізу! II Үй тапсырмасын тексеру б) Ой шақыру. Венн диаграммасы арқылы мәтін мен сөздің ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ажырату Мәтін ұқсастықтары Сөз III Жаңа сабақ: 1. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы А) «Жаңа сабақтың құпиясы» (Жаңа сабақты меңгерту.) Сөздің затты я құбылысты атап білдіретін мағынасы тура мағына деп аталады. Мысалы: аспан, бұлт, жер – заттың атауы Жақсы, жылы, биік – заттың сапасы Бару, келу, оқу – қимылдың атауы Сөздің ауыспалы мағынасы бір заттың негізгі атауыш мағынасын екінші бір затқа атау етіп ауыстырып қолдануды ауыспалы мағына немесе туынды мағына деп атайды. Мысалы: Аяқ – дене мүшесі. Қанат аяғымен доп тепті. (Тура мағына) Аяқ – «соңы» дегенмағынабереалады. Олкелгендежұмыстыңаяғыеді. (Ауыспалынемесетуындымағына) «Әрекет» (Жаңасабақтыбекітужұмыстары.) 2. «Ой қозғайық!» Мынамақал-мәтелдерденауыспалымағыналысөздердітабыңдар. 1.Анамның тілі – аяулыүні. 2.Ата – асқар тау, Ана – бауырындағыбұлақ, Бала – жағасындағықұрақ. 3.Тіл – көңілдіңкілті. 4.Еңбектің нанытәтті, Жалқаудыңжанытәтті. 3. Жаттығу жұмыстары 41-жаттығу. Берілген сөздердің тура және ауыспалы мағыналарын тауып жазыңдар. Сөздер Тура мағына Ауыспалы мағына Бет Адамның беті Бетімен кету Құлақ Қабырға Дүние Кілт Ақ Өту Келу Терең 4.Сергіту сәті Аппақ болып таң атты, Түтін тік боп шығады. Гүлге қонған көбелек, Самғап биік ұшады. Қоюланып қара бұлт, Төкті жаңбыр себелеп, Жапырақты жамылып, Бұға қалды көбелек. 5. Мына сөйлемдегі ауыспалы мағынада тұрған сөзді табыңдар Елбасы «Қазақстан-2030»бағдарламасында болашақ өркениетті Қазақстанның барыстары білімді, өнерлі, сауатты болу керек дегенді айтады. 6.Өлеңнен ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөздерді, сөз тіркестерін тауып астын сызыңдар. Өлең авторы туралы не білеміз? Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы, Қиыннан қиыстырар ер данасы. Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп, Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы. …Бөтенсөзбенбылғансасөзарасы, Ол - ақынныңбілімсізбейшарасы. 7.Графикалық диктант тура ауыс палы қисық мінез жақсы бала ақ көңіл терең су қара ниет 8. «Тапқыр болсаң, тауып көр». (Қайсысы қай мағынада?) 1. Тәтті ұйқы, тәтті қиял, тәтті алма. 2. Ашық аспан, ашық әңгіме, ашық мінез. 3. Иненің көзі, байлықтың көзі, адамның көзі. 4. Өткір ой, өткір мінез, өткір пышақ. 9. Интертақтада үш сурет берілген. Сол суреттерді қатыстырып тілге байланысты сөз тіркесін немесе сөйлем құра. (жұлдызша, жүрек, күннің суреті) IV Бекіту 1.Венн диаграммасы Тура мағына Ауыспалы мағына 2.«Интервью» (Сұрақтарға жауап) 1. Сөздің затты я құбылысты атап білдіретін мағынасы тура мағына ма? ИӘ немесе ЖОҚ 2. Сөздің ауыспалы мағынасы бір заттың негізгі атауыш мағынасын екінші бір затқа атау етіп ауыстырып қолдануды тура мағына ма? ЖОҚ немесе ИӘ 3. «Терең білім» тура мағынада ма? ИӘ немесе ЖОҚ 4. «Ыстық су» ауыспалы мағынада ма? ИӘ немесе ЖОҚ V.Үй тапсырмасы: Ережені оқу. 44-жаттығу. VІ.Бағалау. | |
| Просмотров: 12493 | Загрузок: 0 | | |
Среда, 2024-04-24, 7:22 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Категории раздела | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|