Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Наша библиотека
| Главная » Файлы » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Сабақтың тақырыбы: «Барсакелмес» қорығы
| 2015-01-22, 10:14 AM | |
| Сабақтың тақырыбы: «Барсакелмес» қорығы Сабақтың мақсаты: Қорықтардың қажеттілігін анықтау. 1. «Барсакелмес» қорығы туралы БББ кестесін толтыру арқылы мәліметтер алады; оның орналасқан жері, жағдайы, құрылғаан жылы, мақсаты туралы, мекендейтін жануарлар, құстар, өсімдіктер туралы. 2. Оқушылар оздерінің оқу, түсіну дағдыларын арттыра түседі; сөздік қорын кеңейтеді; сабақтас құрмалас сөйлемдерді қайталайды; орысшадан қазақшаға аудару мүмкіндіктерін байқайды. 3. Тәртіп, силастық, көмек деген түсініктерді қаншалықты қолдана алатындығын байқау; жер, жер арқылы табиғат, қоғамның құнджылығын түсінуге тырысады; азаматтың өмірі табиғатппен тығыз байланысты екенін анықтайды; қорықтардың қажеттілігін дәлелдейді. Сабақтың түрі: интерактивті тақтаны қолдану арқылы, сын тұрғысынан жазу мен ойлау технологиясы бойынша (ЦДО «Сорос Қазақстан») өткізілген дәстүрлі сабақ. Сабақтың көрнекілігі: слайдтар, «БББ» кестесі, қима қағаздар, географиялық карта, А-4 парағы, түрлі-түсті қаламдар, бағалау парағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: «БББ» әдісі, оқу, аудирование, мәтінмен жұмыс, сөздікпен жұмыс, 5 жол өлең, Венн диаграммасы, ой-толғау(эссе), жеке, фронталды сұрау. Пәнаралық байланыс: орыс тілі, тарих, география, биология, экология. Бағалау: бағалау парағы арқылы. Сабақтың жоспары 1. Ұйымдастыру кезеңі 2. Үй тапсырмасын тексеру (қорықтар туралы мәліметтер жинау, презентация дайындау) 3. Жаңа сабақ: ой қозғау (1,2 слайд); 4. Реализация (3-9 слайдтар арқылы кестені толтыру); 5. Рефлексия (10-14 слайдтармен жұмыс) 6. Үйге тапсырма: 10 слайд 7. Бағалау. Сабақтың барысы 1. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, түгендеу. 2. Бүгін біз топпен жұмыс істейміз, сондықтан бір-бірімізді тексеріп, көмектесіп отыруды ұмытпаймыз. Өйткені негізгі баға топқа қойылады, содан соң жеке әркім өз бағасын алады. Үстелдеріңде бағалау парағы жатыр. Әр топтың үй жұмысын бағалайсыңдар. Қорықтың аты Баға Не ұнады? Ал мына бағалау парағы бойынша өздеріңді бағаилайсыңдар. Топтың бағасы Оқушының бағасы Неге? Әр топтың спикеирі бар, таныстырып өтсеңдер. Өткен сабақтағы тақырыбымыз Қазақстан қорықтары тақырыбына кіріспе сабақ болды. (1слайд) Қазақстанның қандай қорықтарын білесіңдер? (2 слайд) Қазір әр топ тақтаға шығып карта бойынша өздерінің қорығын тауып, үй жұмысымен таныстырады. Ал басқа тыңдаушы топ оқушылары тыңдап отырып, бағалауды ұмытпайды. Соңынан бағалау парақтарын толтырып, коментарий беруге дайындалы отырады. Енді осы тақырыпты жалпғастыра отырып, «Барсакелмес» қорығын қарастырамыз. Қорық туралы мәлімет аламыз, басқа қориықтардан қандай ерекшелігі бар екендігін анықтаймыз. Дәптерлеріңді ашып бүгінгі күнді жазып қойыңдар. Тақырып «Барпсакелмес» қорығы. Бірінші тапсырма: Білемін Білдім Білгім келеді (Сабақтың соңында толтырылады) Кестесінің бірінші «Білемін» деген бөлімін толтырамыз. Әр топ алдында жатқан А-4 парағын толтырады, тақтаға іліп қорғайды. «Барсакелмес» қорығы туралы не білеміз деген сұраққа жауап берулерің керек. Екінші тапсырма: Мына кестенің бірінші бөлігін толтырдық. Енді екінші бөлігін толтыруға кірісеміз. Ол үшін жаңа тақырыпты бірге қарастырамыз, керек деген мағлұматтарыңды дәптерлеріңе жазып отырыңдар. 3 слайд Мынау «Барсакелмес» қорығының қысқаша cиппаттамасы. Ал мынау сол қорықтың таңбасы. Не деп жазылған? «Мемлекеттік табиғи» деген сөзді қалай түсінеміз? Бейімделу, арал деген сөздерді жазып аламыз. Бейімделу – Арал- остров 4 слайд Қорықтың табиғаты жалпы осындай. Өздерің көрген басқа қорықтардан қандай айырмашылық бар? Алдарыңда жатқан парақтарға Венн диаграммасын толтырыңдар. 5 слайд. Ал енді мына слайдтағы суреттерге көңіл бөліңдерші. Бұл қорықтың табиғаты туралы суретті әңгіме. Не түсіндіңдер? Жауап бермес бұрын мына сөздерді қалай түсінесіңдер, соны анықтап алайық. Құм жоталар-6-ші сурет, сортаң шөл - 3-5 суреттер, сөзджіктеріңе жазып алыңдар. Мына суреттерге қарап аралдың барлығы құм жоталар мен сортаң шөл деген ұғым туындамау керек. Әдемі жерлері де бар. 6 слайд. Бұл қорық болғаннан кейін онда жануарлардың сирек кездесетін түрлері мекендейді. Қорықтың міндеті қандай? Онда жануарларды не істейді? (Қорғайды, сақтайды, зерттепийді). Суреттке қарап бұл қантдай жануарлар екенін анықтай аласыңдар ма? Сөздікке жазып алыңдар Қарақұйрық-джайран Ақбөкен- сайгак Құлан-кулан Қазіргі кезде құландарды сақтап қалу үшін басқа қорықтарға ауыстырды. 7 слайд. Мына суреттердегі жануарлардың аттары қызылмен жазылған. Неге деп ойлайсыңдар? (Қызыл кітапқа енгізілген). 8 слайд. Мына өсімдіктер де қызыл кітапқа енгізілген, сирек кездеседі, бірақ олар аралда бар. 9 слайд. Мына құстар, өте әдемі құстар. Аттары әр түрлі түспен жазылған неге деп ойлайсыңдар? Оныиң мынандай сыры бар. Бұйра, алқызыл бірқазан, аққулар бұрын қорықта мекендейтін, ал қазіргі кезде олар аралға өте сирек келеді. Ал зуек пен рябок әлі де мекендейді. Осы аталған аңдар,құстар, өсімдіктер барлығы дерлік қызыл кітапқа енгізілген. Құландар басқа қорықтарға көшірілген. Құстар аралға кеилмейтін болды. Неге? Неліктен? Қалай ойлайсыңдар?Осы сұраққа ойланып жауап беріңдерші. 10 слайд. Арал теңізінің тартылуы себебінен аралдың экосистемасы өзгерді. Ішетін тұщы су қалмады. Сондықтан жануарлар көше бастады және сақтап қалу үшін көшіре бастады. «Арал теңізі» сөз тіркесімен 5 жол өлең құраңдар. Келесі жұмысымыз – карточкалармен жұмыс. Әр топ өзіне арналған тапсырманы алып белгілі уақыттың ішінде орындап шығуы керек. 1, 2 флипчат. Бірінші топтың тапсырмасы. Берілген сөздермен дұрыс сөйлем құраңдар. «Барсакелмес», бірнеше түрі, қызыл, қорығында, енген, жануарлардың, кітапөқа, бар. (Море+І.с)суының тартылуына (связи) сол (остров+Б.с) құстардың кейбіреуі (не прилетают). Екінші топтың тапсырмасы. Екі жай сөйлемнен бір сабақтас бағыныңқы құрмалас сөйлем құраңдар. Қорықта сирек кездесетін жануарлардың сианы азайып бара жатыр. Оларды шөлді далада өсіруге бағытталған жан-жақты жұыс жүргізетін арнаулы топ бар. Үшінші топтың тапсырмасы. Берілген сөйлемдерден екі түрлі құрмалас сөйлем құраңдар. «Барсакелмес» қорығының табиғаты өзгерді. Арал теңізінің қасында орналасқан. Төртінші топтың тапсырмасы. Сөйлемді аяқтаңдар. Қорықта құландардың саны азая түсті, ... Қазақ тіліне аудар. Чтобы сохранить куланов, их перевезли в другие заповедники. 2 урок ЦЕЛЬ: обобщение знаний по основным этапам творчества И.С. Тургенева.ЗАДАЧИ Образовательные: Проверка уровня знаний по произведениям писателя; Воспитательные:Формирование эстетических идеалов посредством демонстрации творческих способностей учащихся и использования взаимосвязи видов искусств; Развивающие: Обеспечить развитие речи учащихся путем самостоятельного формулирования выводов и обобщений; Обеспечение ситуации эмоционального переживания. ТИП УРОКА: Урок систематизации и обобщения знаний. ОБОРУДОВАНИЕ: компьютер, мультимедийный проектор, экран. ОФОРМЛЕНИЕ УРОКА: выставка, посвященная жизни и творчеству И.С. Тургенева, компьютерная презентация, уголок интерьера гостиной для инсценировки, гитара, эпиграф к уроку, написанный на доске. Да и что можно сказать о всех вообще произведениях Тургенева? То ли, что после их легко дышится, легко верится, тепло чувствуется? Что ощущаешь явственно, как нравственный уровень в тебе поднимается, что мысленно благословляешь и любишь автора? М.Е. Салтыков-Щедрин. ПЛАН: Постановка целей и задач урока. Вступительное слово учителя. Компьютерная презентация. Чтение отрывка из рассказа Тургенева “Певцы”. Инсценировка отрывка из романа “Отцы и дети”. Чтение письма Тургенева Полине Виардо. Викторина по творчеству Тургенева (письменно). Заключительное слово учителя. ХОД УРОКА. 1. Постановка целей и задач урока. 2. Вступительное слово учителя. Урок начинается исполнение учителем под аккомпанемент гитары романса на стихи И. Северянина “Классические розы”. - Я начала урок этим романсом потому, что хочу настроить вас на торжественно-лирический лад, который станет определенной гарантией плодотворности нашего общения. Но не только поэтому! Вы, конечно, помните, что у И.С. Тургенева есть стихотворение в прозе с одноименным названием. - Почему же произведения писателя до сих пор не сходят со страниц школьных программ? - Вспомните их названия? - Какое произведение Тургенева произвело на вас наибольшее впечатление? - Что мы, люди 21 века, находим для себя в его книгах? - Близок ли вам, сегодняшнему поколению, Тургенев? - Что дало вам общение с его героями? (Ответы учащихся на вопросы) 3. Компьютерная презентация. Первыми подвести итоги изучения творчества И.С. Тургенева мы предоставим группе ребят, подготовивших компьютерную презентацию. (Демонстрация компьютерной презентации в пределах 2-3 минут). 4. Чтение отрывка из рассказа Тургенева “Певцы”. У нас сегодня есть прекрасная возможность подвести итоги наших наблюдений над языком писателя. Во время работы над “Записками охотника” вы делали попытку проникнуть в творческую лабораторию Тургенева, выполняя письменную работу “Природа у Тургенева в красках, в звуках и в запахах”. Давайте еще раз вслушаемся в удивительно чистое тургеневское слово, почувствуем его волнующую мелодичность, трогающую лучшие струны нашей души. На этот раз предметом нашего внимания станет творческое начало, свойственное простому русскому человеку. (Специально подготовленный учащийся читает отрывок из рассказа “Певцы”, от слов “Яков помолчал, взглянул кругом и закрылся рукой” до слов “…и увидал, что победа была его…”) - Просмотрите еще раз этот отрывок и назовите изобразительные средства, которыми автор воссоздает звучание голоса Якова. 5. Инсценировка отрывка из романа “Отцы и дети”. Как много часов провели мы вместе с тургеневскими героями, размышляли о них, спорили, пытались понять. И на этом заключительном уроке нас ждет еще одна встреча с ними. Ваши одноклассники попытаются помочь вам увидеть героев романа “Отцы и дети” - Базарова и Одинцову. (Инсценировка романа “Отцы и дети”. 18 глава, от слов “Евгений Васильевич… Мне хотелось возобновить наш вчерашний разговор. Вы ушли так внезапно…” до слов “Вы меня не поняли…”). - Интересно узнать ваше мнение о том, как удалось ребятам воссоздать образы героев. - Увидели ли вы на нашей импровизированной сцене Базарова и Одинцову? Слово театральным критикам! 6. Чтение письма Тургенева Полине Виардо. “Рудин”, “Дворянское гнездо”, “Накануне”, “Отцы и дети”, “Вешние воды”… Почти в каждом своем произведении писатель посылает своим героям испытание любовью, потому что именно это чувство Тургенев считает главным мерилом человеческих ценностей. Вы хорошо помните историю любви писателя к Полине Виардо. Это чувство он пронес через всю свою жизнь. У нас с вами сегодня есть прекрасная возможность прочесть письмо Тургенева к любимой женщине и еще раз убедиться в том, сколько красоты, сколько благородства несет в себе язык любви, над которым не властно время. Төрт топ жұмыстарын орындап болғаннан кейін тақтаға шығып орындайды, қалған топ оқушылары тексеиреді, дәптерлеріне жазып алады. Неліктен біз бүгін Арал теңізі туралы әңгіме қозғап отырмыз? Өйткнені арал осы аталмыш теңізде орналасқан. Сондықтан Барсакелмес – экологиялық апат аймағында орналасқан әлемдік қорық ретінде қарастырамыз. Теңіз тартыла-тартыла Барсакелмес аралы құрлыққа қосылып жартылай арал болып қалды. «Қазірдің өзінде шет ел ғалымдары оссы жерде үлкен зерттеу жұмыстарын жүргізіп жатыр»,-дейді қорық директоры. Бұл табиғи апат қаншама зиян әкелді? Ал адамдардың өздері қолдан жасаған жасанды апаттар қаншама көп. Алысқа бармай, біздің қарағайлы орманды алсақ та жетіп жатыр. Оған не болды? Білеміз бе? Олар бізге, жергілікті тұрғындарға қандай зиян әкелді? Осы сұрақтың жауабына бәріміз ойлануымыз керек деп ойлаймын. 11слайд. Ал енді мына суреттке көңіл бөліңдер. Осы суретпен біз өзіміздің сабағымызды аяқтаймыз, сабақтың қорытындысы деп айтуға келе ме? Табиғат адамзаттан не күтеді? Әрине, көмек. Осы суретке қарап әр топ өзінің қорытынды сөзін, яғни слоган құрастырады. Бүгінгі тақырып бойынша не білгілерің келеді. Кестенің үшінші бөлімін толтырып тапсырыңдар. (Менің білгім келетіні Барсакелместің құпиясы- неге барсакелмес деп аталғани.) Үйге тапсырма : «Табиғат және адамзат», «Барсакелместің құпиясы», «Көмек күткен табиғат» деген тақырыпта эссе жазу.Әркім өз тақырыбын таңдап алады. Бағалау: бағалау парағы бойынша. "Наурыз мерекесі келді" тақырыбы бойынша сабақНаурыз мерекесі келді. Зат есімді қайталау. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Шығыс халықтарының жаңа жылы - Наурыз мерекесі туралы толық мағлұмат беру.Зат есімді қайталау. Дамытушылық: ойлау қабілетін, ауызекі сөйлеу тілін, білім мен білік дағдысын қалыптастыру. Тәрбиелік: елін, жерін, қазақ халқының салт-дәстүрін қастерлеуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: жарыс сабақ. Әдіс- тәсілі:сұрақ-жауап, ауызекі сөйлеу,мәнерлеп оқу, суретпен жұмыс. Пәнаралық байланыс: әдебиет,тарих, орыс тілі, көркемсурет. Сабақтың көрнекілігі: 1.Рефераттар,газет 2.Ұлттық ойын, дәстүр суреттері 3.Домбыра,үнтаспа. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі: 1.Сәлемдесу 2.Кезекшімен сұхбат 3. Сабақтың мақсатын, барысын айтып өту. 2.Өткенді пысықтау. Сұрақ- жауап арқылы өткенді қайталау. Зат есім және оның жалғауларын қайталау сұрақтары Енді, балалар, осы зат есім мен оның жалғаулары жайлы сұрақтар қойып, жауап қайтарамыз. 1.Зат есім деген не? 2.Зат есімнің жасалу жолдары қандай?? 3.Негізгі зат есім мен туынды зат есімге мысал келтір? 4.Зат есімнің неше жалғауы бар? 5.Қазақ тілінде неше септік бар? 6. Қандай көптік жалғаулары бар? 7.Тәуелдеудің екінші жағының, сыпайы түрінің жалғауын айт? 8. Наурыз мейрамына қатысты, зат есімі бар сөйлем құра. 3.Жаңа сабақ. -Балалар, көктемде қандай мейрам бар? Лексикалық тапсырма: сызба бойынша сөйлем құрау. Көктем Сәуір Мамыр Наурыз Алтыбақан Бата Наурыз көже Қыз қуу Көкпар Топпен жұмыс Сыныпты «Қарлығаштар» мен «Ұзақтар» атты екі топқа бөліп, тапсырмалар бойынша жұмыс өткізу. Мәтінмен жұмыс. Наурыз. Наурыз- бұл ежелгі түркі халықтарының жаңа жыл мейрамы. Оны барлық түркі халықтары: қазақтар,қырғыздар,өзбектер,тәжіктер және т.б. атап өтеді. Бұл мейрам күн мен түннің теңелген мерзімі 22 наурыз күні өтеді. Наурыз мейрамы қазақтарға елінің тәуелсіздік алуымен бірге қайта оралды. Наурыз мейрамында адамдар бір – біріне деген реніштерін кешіріп, Наурыз көже ұсынады. Ұлыстың Ұлы күнінде жақсы тілектер айтылады. Мәтін бойынша тапсырмалар. 1. Мәтінді оқу, аудару. 2. Мәтіндегі зат есімдердің астын сызу, жалғауларының түрлерін белгілеу. 3. Бірінші сөйлемді сөйлем мүшесіне талдау, зат есімнің сөйлемдегі қызметін анықтау. 4. «Мейрам» сөзінің синонимдік қатарын жаз. Суретпен жұмыс. Тақтада ілініп тұрған «Наурыз тойы» суретіне қарап, бейнеленген зат есімдері тауып , көптік жалғауын жалғап жазу. Мысалы: Киіз үйлер, қазандар, оттықтар, қыздар, әжелер, текеметтер...т.б. Бәйге. (Жылдам қол көтерген топ жауап береді) 1.Наурыз көжеден ауыз тию қандай ұғымды білдіреді? (тоқшылық) 2.Қазақ қыздарының ұзатылғанда киетін бас киімі қандай? (сәукеле) 3.Наурыз көжеге қыстың тағамын қосу қандай ұғымды білдіреді? (қыстың тағамымен қоштасу) 4.Адамдарға бақ, дәулет қондыратын ақсақал кейпіндегі қиял-ғажайып бейнені ата. (Қыдыр-ата) 5.Қыран құсты баулып, аңға салатын адам кім? (құсбегі) 6.Қойдың жүнінен басылған затты ата. (киіз) 7.Езілген құрттың майда түйіршіктері не? (малта) 8.Бетінде оюлары бар киізден жасалған үй жабдығы не? (текемет, сырмақ) 9.Сүйекті пайдаланып ойналатын қандай ойын? (ақсүйек) 10.Үш байлықты ата. (денсаулық, ақ жаулық, он саулық) Елестету стратегиясы бойынша «Наурыз» мәтінінің мазмұнына сүйеніп, топпен сурет салу. (Сурет салу барысында Н.Тілендиевтің «Көңіл толқыны» күйі қосылады) Қорыту Наурыз мерекесіне байланысты оқушылар бір - біріне ақ тілектерін айтады. Бағалау «5» баллдық жүйемен бағаланады. Пән иесінің бағалауы Топтың өзін – өзі бағалауы Қарсылас топты бағалауы Қатысушы мұғалімдердің бағалауы Қорытынды баға 1 – топ «Қарлығаштар» 2- топ «Ұзақтар» Жеңген топты анықтау, екі топқа да ынталандыру сыйлығын беру. Мәдениет, салт-дәстүрлер Балаға ат қою Бала дүниеге келгеннен кейін атасы мен әжесі немесе ауыл ақсақалы балаға ат қояды. Ат қоюшы адам баланың құлағына: «Сенің атың…» деп үш рет қайталайды. Бесікке салу Шілдехана өткеннен кейін баланың әке-шешесі бесік тойын жасайды. Ағаштан жасалған бесікті баланың нағашылары немесе жасы үлкен қадірлі аналардың бірі әкеліп, сыйға береді. Ең алдымен бесікке салушы әйел бесіктің өзін жын-шайтандарды қуу үшін, түрлі иістерден арылту үшін отпен аластап шығады. Содан кейін көрпешелер мен жастықшаларды баптап салады. Баланы жатқызып, бөлейді. Қолбау, белбеу және аяқбаумен тартып байлап қояды. Әйел тілектерін айта отырып бесіктің үстіне алдымен көрпе жабады. Бала халықшыл болсын деп тон, шапан жабады,ат жалын тартып мінсін деп қамшы іледі,көз тимесін деп тұмар тағады, қырандай көреген болсын деп бүркіттің тұяғын байлайды. Қырқынан шығару Туғанына қырық күн толғанда баланы қырқынан шығарады. Қырқынан шығаруға жиналған әйелдер баланы теңге, сақиналар салынған тегешке шомылдырады. Әйелдердің үлкені «Отыз омыртқаң жылдам бекісін, қырық қабырғаң жылдам қатсын» деп, баланың үстіне қырық қасық су құяды. Сақиналарды баланы шомылдыруға қатысқан әйелдер бөліседі. Келесі кезекте баланың шашын, тырнағын алады. Шашын шүберекке түйіп, киімінің иығына қадайды. Тырнағын адам баспайтын жерге көмеді. Бала қырқынан шыққанға дейін киген ит жейдесіне тәттілерді түйіп, иттің мойнына байлап қоя береді. Балалар итті қуып жетіп, тәттілерді бөліседі. Тұсау кесу Тұсау кесу – сәби қаз тұрғаннан кейін тез, жығылмай, сүрінбей жүріп кетсін, болашағы жарқын болсын деген тілекпен жасалатын дәстүр. Арнайы дайындалған ала жіппен баланың аяғын тұсап байлайды. Жіпті қадірлі, ісі алға басып тұрған, әрі жылдам, сүрінбей жүретін адам кеседі. Бұл – бала осы адамға тартсын деген тілектен туған рәсім. Атқа мінгізу Бала тәрбиесіне байланысты салт-дәстүрдің бірі – 3-4 жасқа келген ұл баланы атқа мінгізу. Алдымен ағаштан ашамай-ер жасалған. Осыны жуас құнанға ерттеп, баланы мінгізіп байлап қойған. Тізгінді балаға ұстатып, бір адам құнанды жетектеп, ауылды айналдыра жүргізіп, жиналып тұрған үлкендерге сәлем бергізетін. Әйелдер баланың атқа міну құрметіне шашу шашқан. Ересек балалар таймен жарысып, бірімен-бірі күресіп, түрлі ойындар ойнаған. Тоқым қағу Өзінің бәсіре атына ашамайын ерттеп мінген бала алғаш үйінен алысқа жолаушылап шыққан кезде «Тоқым қағар» тойы жасалады. Жиналғандар домбыра тартып, ән салады. Шағын айтыс болып, арты ойын-с Сабақтың тақырыбы: «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» Сабақтың мақсаты: қазақ халқының ғасырлар бойы жалғасып келе жатқан салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрып үлгілері мен өнегелері жайлы айтып түсінік беріп, бүгінгі ұрпақ санасына сіңіру. Халықтық педагогика негізін ала отырып оқушылардың ұлтына, туған жеріне деген құрметін, сүйіспеншілігін арттыру ұлттық салт-дәстүр негізінде сыйластыққа, ізгілікке тәрбиелеу. Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, әңгімелеу. Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Дәптерлерін ашып күнді, айды жазғызу. Тақырып «Қазақ халқының салт-дәстүрлері». Қазақ халқының салт-дәстүрлері шілдехана, қырқынан шығару, бесікке салу, тұсау кесу. Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын той. Дастархан жайылып, домбыра тартып, ұлттық ойындар ойналады. Қырқынан шығару – нәрестенің туған күніне қырық күн толған соң, ыдысқа қырық бір қасық су құйып, соған баланы шомылдырады. Сәбидің қарын шашын, тырнағын алады. Мерекелік дастархан жайылады. Бесікке салу. Халқымыздың бесік-қасиетті, құтты мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептеледі. Бесікті отпен аластап, баланы бөлейді. Бесікке салу жолы үлкен, елдің құрметті, өнегелі адамына жүктеледі. Тұсау кесу – сәбидің қаз тұра бастағанда, тез жүріп кетсін деп, ала жіп есіп, екі аяғын тұсап, сүрінбей жүретін адамға тұсауын кестіреді. Баланы қолынан ұстап, тез-тез жүгіртеді. Қазақ халқының қандай салт-дәстүрлерін білесіңдер? 1слайд. Сахналық көріністер. Бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесу. 2слайд. Мақал – мәтелдерді аяқтау. 1.Әке – асқар тау. 2.Әкеге қарап ұл өсер, Шешеге қарап қыз өсер. 3.Отансыз адам – ормансыз бұлбұл. 4.Отан оттан да ыстық. 5.Ғылым – теңіз, білім – қайық. 3 слайд. Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасау. 1.Сәбидің қарын шашын, тырнағын алады. 2.Мерекелік дастарқан жайылып, бесікке салған адамға кәде беріледі. 4 слайд. Сергіту сәті «Қара жорға» биі. 5 слайд. Оқулықпен жұмыс. Мәтінді оқу 62 бет «Үйлену тойы» 6 слайд. Тестпен жұмыс. 7 слайд. Қорытындылау. 8 слайд. Бағалау. 9 слайд. Үйге тапсырма: Қазақ халқаның салт-дәстүрлері тақырыбына шығарма жазып келу Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той – мереке, тағы басқа да жол – жосындарымен талай елді таң қалдырып келеді. Ата- бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңартатын ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. | |
| Просмотров: 1358 | Загрузок: 0 | | |
Суббота, 2024-04-20, 11:39 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Категории раздела | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|