Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Сан есімнің түрлері. Есептік, реттік сан есімдер.
| Сабақтың тақырыбы: Сан есімнің түрлері. Есептік, реттік сан есімдер. Мақсаты: Білімділік: оқушылардың сан есімнің түрлері туралы түсініктерін кеңейту. Дамытушылық: дамыта оқытудың тиімді әдіс – тәсілдерін пайдалана отырып, оқушылардың теориялық ойлау қабілетін дамыту. Тәрбиелілік: оқушыларға сандарға қатысты ұғым бере отырып, халқымыздың салт-дәстүрі туралы білімдерін байқау, жылдамдыққа, ізденуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, оқулықпен жұмыс. Сабақтың көрнекілігі: сызба кесте, үлестірме қағаздар. Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру. Оқушыларды түгендеу, сынып тазалығын қадағалау. II. Үй тапсырмасын сұрау: 161 – жаттығу. Сан есімдерді қатыстырып, «Біздің сынып» деген тақырыпта шағын шығарма құрастырып жазып келу. Үй тапсырмасын бекіту: 1. Сан есім дегеніміз не? 2. Сан есімнің сұрақтары қандай? 3. Дара сан есім дегеніміз не? 4. Күрделі сан есім дегеніміз не? III. Жаңа сабақ: Сан есімнің мағыналық түрлері. Есептік, реттік сан есімдер Сан есімдер – сандық ұғымды білдіретін сөздер. Құрылысына қарай - Дара сан есім: Бір, мың, жүз, миллион Күрделі сан есім: Мың-мыңдап, екі-үштен, бір мың Құрамына қарай - Негізгі сан есім: Он, бес, жүз, тоғыз Туынды сан есім: Алт(ы)ау, жүз мың, сексен (сегіз он) он-оннан Сан есім мағынасына қарай алтыға бөлінеді: 1. Есептік сан есім 2. Реттік сан есім 3. Жинақтық сан есім 4. Болжалдық сан есім 5. Топтау сан есім 6. Бөлшектік сан есім 1. Есептік сан есім – заттың нақтылы санын білдіріп, қанша?неше? деген сұрақтарға жауап береді. Мысалы: бес, он екі, жүз, жиырма сегіз, тоғыз жүз бір, т. б. 2. Реттік сан есімдер - заттың саналу ретін, (қатарын) білдіріп, нешінші? Деген сұраққа жауап береді. Мысалы: бір-інші, тоғыз-ыншы, екі-нші, алты-ншы, т. б. Реттік сан есімдер кейде цифрмен де беріледі. Ондайда жазылу реті төмендегідей болады. (емлесі түсіндіріледі). 1. Ол 6-қатардан орын алды. 2. Шығарманың II томы. 3. 1961 жылы Ю. Гагарин ғарышқа ұшты. IV. Дәптермен жұмыс. 162-жаттығу. Мәтінді оқып, құрамындағы есептік, реттік сан есімдерді теріп жазу. Үлгі: екі жүз тоғыз - есептік сан есім, құрамына қарай күрделі , сұрағы - қанша? 163-жаттығу. Есептік сан есімдерді қатыстырып, сөзбен есеп құрастыру. Үлгі: Жаңа оқу жылында кітапханашы мектепке 3000 оқулық әкелді. Оның 600-і математика, 351-і орыс тілі, 458-і қазақ тілі, 280-і қазақ әдебиеті пәндерінің оқулықтары. Қалған оқулықтар бастауыш сыныптікі. Сонда бастауыш сыныпқа қанша оқулық әкелінген? 164- жаттығу. Берілген есептік сан есімдерді реттік сан есімге айналдыру. 7, 10, 1, 3, 100, 28, 37, 695, 470, 259, 627, 1992, 187, 369, 2692. Үлгі: 7-жеті-жетінші; V. ВЕНН диаграммасы. Есептік сан есім Ортақ қасиеті Реттік сан есім VI. Деңгейлік тапсырмалар. 1-деңгей. 3, 5, 7, 13, 9, 12, 37, 40. деген сандардың жалпы адамның өмірі, наным—сеніміне байланысын айтып, «Сандар сыры » тақырыбына пікір жазу. Өзі қалаған бір сан есімге фонетикалық талдау жасау. 2-деңгей. Санмен берілетін ұғымға байланысты қанатты сөздер, түсініктер, мақал- мәтелдер айту. Ұқсастырып өз ойынан сан есімге байланысты жаңылтпаш, санамақ, мақал- мәтел ойлап шығару. Мысалы: Үш жүз, үш би, үш арсыз, үш бәйтерек, , бес парыз, бес дұшпан, бес асыл, жеті ата, жеті күн, жеті су, он үште отау иесі, он үш мүшелі жас. Жеті рет өлшеп, бір рет кес, т. б. 3-деңгей. Оқулықтағы 166-жаттығу. VII. Сергіту сәті. 1. 100 шөже, 100 кг бидайды 100 күнде жейтін болса, 10 шөже, 10 күнде қанша кг бидай жейді? Жауабы: 1 кг 2. Қай айда 28 күн бар? Жауабы: Барлық айда 4 Ақтөбеде біреу Өскеменде жоқ, Алматыда екеу Астанада көп? Ол не? Жауабы: “а” әрібі VI. Сабақты бекіту. VII. Бағалау. VIII. Үйге тапсырма. Есептік, реттік сан есімдердің ережесін жаттап, көркем әдебиеттен 5 мысал жазып келу. | |
| Просмотров: 2388 | Комментарии: 1 | |
Суббота, 2024-04-20, 9:50 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|