Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Тіл тұтастығы -ел тұтастығы
| Тіл тұтастығы - ел тұтастығы. Еліміз тәуелсіздігін алғаннан бері күн тәртібінен түспей, көкейтесті мәселелердің бірі болып саналатын тақырып- тіл тағдыры. «Тіл туралы заң» қабылданғанмен, барлық мәселе бірден шешіле қойған жоқ. Қазіргі таңда жағдай жақсарды: мемлекеттік тілдің өндіріс, ғылым саласында кең түрде дамуына, қолданылуына барлық мүмкіндік пайда болды. Мемлекеттік тілде басылып шығатын кітаптар , әдістемелік құралдар, газет-журналдар көздің жауын алады. Қазақша радио тыңдайсың ба, әлде теледидардан бағдарлама тамашалайсың ба...? Тыңдарман мен көрерменнің талғамы мен сұранысына сай сапалы дүние күн сайын көбейіп келеді. Елбасымыз «Мәңгілік Ел- ата- бабаларымыздың сан мың жылдан бергі асыл арманы», - деп бекер айтпаған, өйткені Тәуелсіздікті аңсаған, еркіндікті көксеген көкірегі ояу , көзі ашық саналы азаматтарымыздың арман-тілегі- туған халқының болашағы, ел бірлігі еді. «Көк түркінің көк семсері» атанған Күлтегін батырдың: «Түркі халқы үшін Түн ұйықтамадым, Күндіз отырмадым»,-деген сөзі осыған айғақ. Сол заманнан бері ақ найза ұшымен, ақ білек күшімен жерін, елін жаудан қорғап, қасық қаны қалғанша күрескен асыл ұлдарымыздың арқасында мәдениетіміз бен дәстүрімізді жоғалтпай , одан әрі дамытуға қол жеткіздік. Тіл дегеніміз – баға жетпес асыл мұра. Оның «құдіретті үнін сүйетін» , қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай туған баласындай қорғаштап, мәпелеп, дамуына үлес қосып жүрген азаматтарымыз аз емес. «Сөз түзелді , тыңдаушы, сен де түзел» деп Абай атамыздың айтқан сөзін ұмытпай, естілердің сөзін ескеріп жүрсек игі еді.. Осы кезге дейін тіл үйренгісі келмей жүрген қандастарымыз түрлі сылтау айтып жүр, ана тілімізден ат-тонын ала қашып жүр. Шынында да, 70 жыл ірі империяның бодандығында болып, әбден санамыз уланып, тіліміз бен дінімізден жұрдай болғанымыз жас ұрпақ тәрбиесіне әсер етпей қойған жоқ . Әрине, көпке топырақ шашудан аулақпын, дегенмен тілі күрмеліп, ойын анық жеткізе алмайтындарды , немере – шөберелерінің былдыр – былдыр бал тілі өзге тілде шыққанына мәз болып жүрген ақсақал аталарымыз бен ақ жаулықты әжелерімізді көргенде жаным удай ашиды. Бүгінгі күні құлдық санадан арылатын кез келді. Орыс тілін білмейтін орыс бола ма екен? Қытайша сөйлей алмайтын адам бар ма екен? Әрине, ондай ой миға қонымсыз. Менің ойымша, ана тілінде сөйлеу, әдеби шығармаларды оқу - әр жанұяның отбасылық дәстүріне айналуы керек. Сол жағдайда ғана балаларына ата-анасының тілге деген құрметі үлгі болмақ. Ұяда көргенін өмірде қолданып, ана тілінде cусындаған , танымын кеңейткен жан болашақта жеті жұрттың қамын жеп, еліміздің өркендеуіне үлес қосары анық. Әр кәсіпорында, мекемеде, түрлі ұйымдарда қызмет ететін басшылар, қатардағы мамандар өзара қазақша тілдесіп, пікір алмасып , шұрайлы тілін пайдаланып мақтан етіп жүргенде, өзге ұлт өкілдерінің тіл үйренуге, ұлттық болмысысызға деген қызығушылығын арттырып, тілімізді меңгеруіне түрткі болар еді. Тіл ұғымы мемлекетіміздің рәміздерінің бірі іспеттес. Сүйінбай Аронұлының «Бөрілі менің байрағым» өлеңінде: «Бөрілі байрақ көтерсе, Қозып кетер қайдағым», -деген жолдарынан елім, жерім деп еңіреген боздақтарымыз ел басына күн туған кезде намысты қолдан бермегені баршамызға аян. Ата- бабаларынан шыққан нағыз ерлердің ерлігін білген жастар тіліне немқұрайлы болуы мүмкін емес. Елімізде белең алып бара жатқан көптеген жайттар - тілін , салт- дәстүрін, тарихын білмеу, қарттар үйіндегі ата-әжелер – бұның барлығы, сайып келгенде, қазақы тәрбиені білмеген, ұлттық үлгі - өнеге алмаған баланың іс-әркетінің нәтижесі. Сондықтан жас ұрпақ «Тіл- халықты біріктіруші фактор» екенін көкейіне түйіп, еліміздің гүлденуі, өркениетті мемлекеттер қатарына қосылуы бірлігіміз мықты, елдігіміз берік болған жағдайда жүзеге асатынын есінен шығармауы тиіс. "Жалғыздың үні шықпас" дейді қазақ мақалы, сондықтан еліміздің әрбір азаматы, өзін елінің патриоты, тіл жанашыры санайтын жандар осы мәселеге бет бұрса, көтерген жүгіміз жеңіл болары сөзсіз. | |
| Просмотров: 1282 | Комментарии: 2 | |
Четверг, 2024-04-25, 6:34 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|