Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Начальная школа |
Тақырыбы:Қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қарсы күресі.
| Тақырыбы:Қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қарсы күресі. Мақсаты: Қазақ халқының жоңғар басқыншыларымен күресі, олардың мақсаты не болғанын түсіндіру. Теориялық ойын, сөйлеу тілін, сөздік қорын, күрес кезінде пайдаланған қару түрлері туралы түсінігін дамыту. Туған елін,жерін, Отанын қорғап, оның туын әрқашан жоғары ұстауға тәрбиелеу. Сабақ типі: аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу,көрнекілік. Көрнекілігі: суреттер Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын сабаққа аудару . - Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр. - Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі: «Отаным менің ,байтақ өлкем» тақырыбының мазмұнын сұрау. Отан, туған өлке туралы мақал-мәтел жатқа сұрау. ІІІ. Білімді тексеру кезеңі: Картадан қазақ даласының шекарасын табу. Негізгі қалаларын табу.Ірі өзен,көлдерді табу. ІV. Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қарсы күресі. V. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: Кіріспе: Жоңғар деген кімдер? Ертеде Жоңғария деген мемлекет болған. Қазіргі Батыс Қытайдан қиыр-шығысқа дейінгі жерлерді алып жатқан. Барлық тауы, оның батыс сілемін шипалы Алакөл шайып жатыр. Солтүстікте созылып жатқан Тарбағатай жоталары. Олардың арасынҚұлыстай жазығы ұштастырып жатыр. 1867 жылы шекара жүргізілгенде Байжігіттен тарайтын Мәмбет пен Қарақұрсақтың атамекені екіге бөлініп, Шығыс жағы Қытайға қарап кетеді. Ауылдар осылай екіге бөлінді. 18 ғасырдың алғашқы жартысында қазақ тарихында өте қиын кезең болды.Жоңғар хандығы сан мыңдаған әскерімен бейбіт жатқан қазақ даласына шабуыл жасады.Олар екі ғасыр бойы қақтығысып отырды.Қазақ пен Жоңғар хандықтарының қарулы қақтығыстары ,түптеп келгенде көршілес алып екі елдің –Ресей мен Қытайдың айдап салу саясатынан туған еді. Қазақ елі соғысқа дайын емес еді. Адамдарды қырып, бала-шаға ,әйелдерді байлап әкетіп отырды.Қазақ қалаларын бірінен соң бірін жаулап алып отырды. Бірақ өздері қалада тұра алмады.Ұзаққа созылған соғыста қылыш,айбалта, семсер,найза, қалқан, шоқпар,қалмақ жағында зеңбірек, ал қазақтарда ішінара шиті мылтықтар болды. Жекпе-жек соғыстың басталуында ,барысында болып отырды. Жекпе-жектің негізгі қағидалары болды. Хан мен хан,сұлтан мен сұлтан, бас батыр мен бас батыр шығады.Қолбасшылар әскер сапында жекпе-жек ұрыстарына адамдарды арнайы дайындайды.Бұндай жекпе-жектер кейде бірнеше күнге созылып кетеді.Қандай қазақтың біртуар батырларын білетін едік? Өздеріне айтқызу. Жекпе-жекте жеңген жақтың әскері үлкен жігермен ұрысқа кірісетін. Жеңілгендердің еңсесі түседі. Әр жауынгердің көңіл –күйіне әсер етеді. Жоңғарларға қарсы күрес Отан үшін, Жеңіс үшін болған ,соғысқа кәрі ,жас демей бұқара түгел қатысты. Қазақ әйелдерінде де ел қорғауға атсалысқан жандар көп болған. Оқулықпен жұмыс. Дауыстап тізбектей оқыту. Дәптермен жұмыс. Күн ретін, ауа райын жазу. Қару түрлерін жазып алу. VІ . Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі: Картадан мәтінде аталған жерлерді тауып, көрсету. Қытай халқы Қазақ елінің қай тұсында орналасқан? 1718 жылы Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін оның орнына келген мирасқоры Қайыптың ел билеу саясаты шамалы болды.Оның тұсында қазақ елі ыдырады.Шығыстан Жоңғарлар,Бір жағынан Ресей,бір жағынан өзбектер мен башқұрттар қысым көрсетті.Ең қауіптісі—Жоңғарлар еді. Қазақтардың ынтымағы азайды. Сұлтандар өзара тіл табыса алған жоқ.Осының кесірінен 1719 жылы Қайып хан қаза тапты. Осындай көршілермен қарым-қатынастың нашарлауы Әбілқайыр бастаған Кіші жүзді Ресейдің бодандығын мойындауға әкелді.Ресей Қазақ хандығының осы қиын сәтін саяси –экономикалық мүдделеріне пайдалана білді. Қазақ қоғамының ішкі күрделі жағдайы ,көрші елдердің тұрақты қысым көрсетуі Әбілқайыр ханды Ресей империясынан одақтастық іздеуге мәжбүр етті.1731 жылы қосылды. VІІ. Бекіту кезеңі: Қорытындылау -Қандай қарулар пайдаланды? -Не себепті қолбасшылар жекпе-жекке батырлар әзірледі? -Тарихи кинолар көрдің бе? Жоңғарлар өздері келіп соғыс ашты ма? -Қазақ неге басқа мемлекеттің бодандығына келісім берген? VІІІ. Үйге тапсырма беру кезеңі: 159-162-беттерді оқу,мазмұны. Картадан мәтінде аталған қалаларды тауып үйрен.Жер,су аттарын тап. ІХ.Бағалау. Источник: http://Murynbaeva65@mail.ru | |
| Просмотров: 1317 | |
Четверг, 2024-04-25, 10:55 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|