Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Начальная школа |
Сұланмахмұт Торайғыровтың «Кедей» өлеңі
| Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданы, Құмкөл ауылы «Сасан би атындағы орта мектеп» КММ Туганбаева Анар Бидахметовна, бастауыш сынып мұғалімі Сүйемін туған тілім - ана тілім Бесікте жатқанымда-ақ берген білім Ана тілін жақсы меңгеріп алмай тұрып, өзге пәндерді түсіну мүмкін емес Ж.Аймауытов Сұланмахмұт Торайғыровтың «Кедей» өлеңі Сабақтың мақсаты: Білімділік: өлеңдегі негізгі ойды, идеяны ұғындыра отырып, халықтың тұрмыс тіршілігі туралы түсінік беру. С. Торайғыров туралы білімдерін толықтыру; Дамытушылық: балаларға бағыт-бағдар беріп, ой-өрісін дамыта отырып, өздіктерінен қорытынды шығаруға, жұмыс істеуге машықтандыру; Тәрибелік мақсаты: өз халқының тарихын, бұрынғы әл-ауқатынан эмоция ала білуге, басқаның пікірін тыңдап, сыйлай білуге үйрету. Сабақтың көрнекілігі: С.Торайғыровтың суреті, кедей қазақ елінің кедейлер өміріне байланысты мазмұнды суреттер, сызбалар, мақал-мәтелдер. І Үй тапсырмасын сұрау 1. «Күлпаш» әңгімесіндегі ел басынан өткен оқиға қай кезеңде болған? 2. Қали мен Күлпаш Мақтымның келгенін неге асыға күтеді? 3. Әңгімедегі «Бәрі де шықпа, жаным, шықпа» деген сөзді қалай түсінесің? 4. Мақтым мен Күлпаш неге жылады? ІІ Ой қозғау С. Торайғыров туралы білетінімізді ортаға салу  ІІІ Жаңа сабақ меңгерту Қазақ халқының ақыны, С.Торайғыров 1893 жылы Ақмола облысының Қызылту ауданында туған. Әкесі Әбубәкір осы жерде бай жездесінің малын баққан. Сұлтанмахмұт 2 жақсы келгенде анасы қайтыс болып, әкесі Павлодар облысына Баянауылға көшкен. Сұлтанмахмұтты 1908 жылы ең алғаш Әбдірахман молданың медресесіне оқуға берген, бірақ аяқтамай шығып кеткен. 1912 жылы Омбы, троицк қалаларынан білім алады. Алғаш «Айқап» журналында істеген. Осы журналда қызмет еткен 2 жылда «Шәкірт ойы», «Оқудағы мақсат не?», «Анау-мынау», «Алаш ұраны», «Қамар сұлу» романдары жазылған. 1914 жылы туған еліне келіп, оқудың мәнін ұғындырып, мәдениетті үйреткен. Қараңғы қазақ көгіне Өрмелеп шығып күн болам. Қараңғылықтың көгіне Күн болмағанда кім болам? Міне, ақынның бар мұраты – қараңғылықтан құтқарар күн болу, тас түнекте жол көрсетер сәулелі жарық болу. Осында мақсатта жазылған 1918 жылы туған елінде жүргенде «Кедей», «Адасқан өмір», «Ғайса кім?!» т.б өлеңдерін жазған. 1919 жылы осы Павлодарда, Баянауылда кеңес өкіметі орнайды. Осы Шідерті болысында революциялық комитеттеің бастығы болады. 2-3 жыл қызмет еткен соң, жас күнінен сырқат меңдеген ақын ауырып, 1920 жылы қайтыс болады. Қысқа өмір сүрді, бар өмірі қиыншылықта, тапшылықта, жоқшылықта өтсе де, білімге деген құштар көңілмен, оқуға деген ынта сезіммен, жақсылыққа деген сеніммен ғұмыр кешті. Бүгін біз сабағымызда С. Торайғыровтың «Кедей» өлеңімен танысамыз. /«Кедей» өлеңі диктофоннан оқылады./ 1. Ақын өлеңін неліктен «Кедей» деп атаған? 2. Кедей деп кімдерді атаймыз? ІҮ Ой тастау. Егер сендер суретші болсаңдар осы көріністі қалай бейнелеп салар едіңдер? Ү Сергіту сәті. Дәптермен жұмыс. 7-жаттығу. ҮІ Шығармашылық сұрақ-тапсырма І топ. Қазір кедей адам жоқ ІІ топ. Қазіргі кезде де кедей адамдар бар? ҮІІ Ой қорыту. Аштық кедейлік мүлде болмас үшін не істеуге болады? ҮІІІ Сабақты бекіту Тест сұрақтары: 1. Біз немен таныстық? 2. «Кедей» өлеңінің авторы? А. Әңгіме А. Нұрпейіс Байғанин Ә. Өлең Ә. Мағжан Жұмабаев Б. Ертегі В. Сұлтанмахмұт Торайғыров В. Мысал 3. «Кедей» өлеңінде не 4. Өлеңдегі кедейдің досы не? туралы айтылған? А. Байлық А. Ит Ә. Кедейлік Ә. Бала В. Бақыт Б. Әке Г. Достық ІХ Қорытындылау  Х Оқушыларды бағалау /оқушы белсенділігін ескер отырып/ ХІ Үйге тапсырма • «Кедей» өлеңін жаттау • Тұрмыс-тіршілікке байланысты мақал-мәтелдер тауып, жазып келу | |
| Просмотров: 2425 | |
Пятница, 2024-04-19, 9:51 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|