«Сөз мерген» сайысы Семей қаласының №7 орта мектеп-лицейінің мұғалімі Мусина Ә.С. Ойын шарты: Бұл ойынға 9-11 сыныптарда оқитын оқушылар қатысады. Ойын үш кезеңнен тұрады. Сайыстың мақсаты:Орыс,қазақ топтарында оқитын оқушыларды дұрыс сөйлеуге, тапқырлыққа, шапшаңдыққа баулу.Сөздік қорларын молайту.Еркін сөйлеуге, ұтымды жауап беруге үйрету. Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру. 1.“Мықты болсаң тауып көр” Ойыншылар тұрақты сөз тіркес, ауыспалы мағыналы сөзді табады. 2.”Жүйрік болсаң, шауып көр” Берілген сөздерден дұрысын таңдаса, мақал-мәтелді оқи алады. 3.”Ойлы болсаң, озып көр” Берілген тапсырмалардан ескірген (архаизм) сөздердің мағынасын тауып, оқи алады. Барлық кезең сұрақтарына дұрыс жауап беріп келген оқушы жеңімпаз атанады. Қолданылатын әдіс-тәсілдер: Сайыс түрінде.Ойынның тапсырма- сұрақтары презентациядан слайд арқылы көрсетіліп, беріліп отырады. І. «Мықты болсаң, тауып көр» Тұрақты сөз тіркес, ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз (6-слайд) 1 сұрақ (7-слайд) тебу ұру темір үзеді соғу қағу “Тепсе темір үзеді” (9-слайд) 2 Сұрақ (10-слайд) Қамал Бекініс тікті Отау Қала «Отау тікті» (12-слайд) 3 сұрақ (13-слайд) Жүрек Бүйрек тербеді өкпе бас «Жүрек тербеді» (15-слайд) ІІ.«Жүйрік болсаң шауып көр» Сөздерді дұрыс тапсаңыз, дұрыс мақал-мәтелді табасыз (16-слайд) 1 сұрақ (17-слайд) бала жиен Ас әже ана «Анасын көріп, қызын ал, Ыдысын көріп асын іш» (19-слайд) 2 сұрақ (20-слайд) жақұт меруерт тас мыс күміс «Арпа, бидай ас екен Алтын, күміс тас екен» (22-слайд) 3 сұрақ (23-слайд) қыз жер гүл тау аспан «Қыз өссе-елдің көркі, Гүл өссе – жердің көркі» (25-слайд) ІІІ.”Ойлы болсаң, озып көр” Берілген үш тапсырмадан ескірген (архаизм) сөздердің мағынасын табыңыз (27-слайд) 1 тапсырма (28-слайд) жер Сілем күн ауа тау Тау сілемі (30-слайд) 2 тапсырма (31-слайд) аяқ киім Шытыра бас киім белбеу әшекей Омырауға тағатын әшекей (33-слайд) 3 тапсырма (34-слайд) қағаз Перен темір ағаш мата Барқыттың қатты түрі (36-слайд) Құттықтаймыз! Сіз жеңдіңіз! (37-слайд) Жалпы қазақ тілінің мәртебесін көтеру, орыс мектептеріндегі жоғары сыныптарда өзге ұлт өкілдері оқушыларын қазақ тілі пәніне қызықтыру, үйренуге талпынысын күшейту мақсаты бойынша сыныптан тыс жүргізілген бұл ойынның өтілуі де, мән - мағынасы да қызықты. Себебі, ескірген сөздер, яғни архаизм сөздердің мағынасын ұғынуға көп көмектеседі. Сондай-ақ тұрақты тіркес, ауыспалы мағына, мақал-мәтелдердің мәнін ұғып, дұрыс қолдануға тырысады. Бұл тапсырма, сұрақтардың бәріне дұрыс жауап берген оқушы жеңімпаз атанады. Жеңімпаз оқушылар мадақтама грамоталарымен және заттай сыйлықтармен марапатталады.
|