№8 Берілгендер типі туралы түсінік . Программалау тілінің қарапайым объектілері. Мақсаты: Қарапайым объектілерді ажырата және қолдана білу, олардың Паскаль тілінде жазылу ерекшеліктерін меңгеру; Бұл ұғымдардың барлық прораммалық тілдерге ортақ екеніне назар аудару, ортақ қасиеттер мен шамалар туралы білімдерін дамыту; Көпсалалық, жан-жақтылық тұрғысында ойлау өрісін қалыптастыру. Көрнекілігі: Сабақ жоспарын экранда проекциялау, мульт.мед.жабдықтар, компьютер. Өтілу әдісі: Мультитехникамен жабдықталған дәстүрлі сабақ. Сабақтың барысы І. Кіріспе. (2мин) • Оқушыларды түгелдеу, сынып бөлмесі, тақта тазалығына назар аудару; • Журнал толтыру; • Оқушылардың назарын сабаққа бұру, ІІ. Үй тапсырмасымен жұмыс. (10мин) 1. Үй жұмысын тексеру, ұпай беру (үй жұмысы бар-дұрыс – 1ұп, жоқ – 0; дұрыс емес – 0,5ұп) 2. Қысқаша сұрақ-жауап; • Паскаль тілінде программа қанша бөліктен тұрады? • Түйінді сөз деген не? Бірнеше мысал келтір. • Идентификатор деген не? Бірнеше мысал келтір. • Математикадағыдан басқа Паскаль тілінде тағы қандай амалдар қолданылады? Мысал. • := ‘ ; таңбалары Паскаль тілінде не үшін қолданылады? ІІІ. Жаңа сабақ(15мин) Белгілі бір ортадағы сан-алуан нәрселердің әрқайсысын жеке атап жүрмес үшін оны объекті деп атайды. Олай болса Паскаль ортасында қандай обектілер бар деп ойлайысыңдар? Паскаль ортасындағы объектілерге мыналар жатады: «сан», «идентификатор», «тұрақты», «айнымалы», «функция», «процедура» және «өрнек» 1. Сандар. Сандар мен айнымалылар бүтін және нақты болады. Бүтін сандар: 1, 2, -9, 100, 65535, 0 т.б. (integer) 16-лық бүтін сандар: $F, $8B2,… Нақты сандар: 1, 2, 2.65, 0, -6.0, 512, 12052500... кез-келген санды нақты санға жатқызуға болады. (real); 2. Атау-идентификатор. Айнмалыларды, файлдарды т.б объектілерді белгілеуге арналған таңбалар тізбегі. Мысалы: х:=15.5; a:=512; mektep:=’Жібек жолы’ … Мұндағы х, a, mektep идентификаторлар ал, 15.5, 512, ’Жібек жолы’ – бұлар айнмалылардың мәндері. Паскалдың қызметші сөздері немесе операторларын белгілейтін сөздерді (var, integer…)атау ретінде алуға болмайды. Кез-келген қазақша сөзді ағылшын әрпімен жазып, атау ретінде алуға болады. 3. Тұрақты немесе константа деп программаның орындалу барысында мәні өзгеріссіз қалатын шаманы айтады. Мыс: g:=9.81 k:=9E9 e:=1.6e-19… 4. Айнымалылар деп программаның орындалу барысында мәні өзгеріп отыратын шамаларды айтады. Ондай шамалар шексіз көп. Мысалы: ауа райы, уақыт, жыл мезгілдері...Айнымалыларды екіге бөліп қарау керек. Қарапайым айнымалылар – бұлар өз атауларымен ғана жазылады. Индексті айнымалылар – бұларда айнымалының атымен бірге индексі де жазылады. Оған кестелік шамаларды жатқызуға болады. Мысалы: сабақ кестесі – баған (сыныптар) және жол нөмірі (күндер) арқылы көрсетіледі. 5. Түсіндірмелер программаның әр жолының тұсына {} фигуралы жақша ішіне жазылады. Олардың көмегімен программаны талдау, түсіну оңай. ІІІ. Сабақты бекіту: (10мин) 1. Қатарда жазылған сандардың қандай ортақ қасиеттері бар? -10, -5, 0, 5, 10, ..., ..., бүтін сандар, -1,5, -1, ..., 0, ..., ..., 1,5, ... нақты сандар. 2. Осы сандар қатарында қандай заңдылық бар? Бүтін сандар 5-ке артып отырады. Арифметикалық прегрессия заңдылығы бар. Нақты сандар қатары 0,5-ке артып отырады, АФ заңдылғы бар. 3. Мына айнымалыларға қандай мәндер берілуі мүмкін? Типі сөз болса mektep, vuz, (кез-келген сөз) Типі нақты болса dd, x, y2, (кез-келген сан) Типі бүтін болса ddч, xч, y23, (тек бүтін сандар) 4. Тұрақтылар мен айнмалыларды көрсет, басқа мысалдар келтір? 5,5, 600, m6, aaa, mektep, 1.6e-19, 9.81, ауа райы, уақыт, мемлекет атауы, планета атауы, жастық шақ, масса, удеу, хим.элем.аты... IV. Оқушыларды бағалау: (5мин) V. Үйге (3мин) §2-4
|