Электр өрісінің бөлінуі. Атомдардың құрлысы. Сабақтың мақсаты: зарядтардың бөліну шегін анықтау; ең кішкентай заряды бар бөлшектердің бар екендігі туралы оқушыларға түсіндіру; атом және оның ядросының құрылысын түсіндіру. Сабақ барысы 1. Оқылған материалды түсінгенін тексеру (фронтальдық сұрау). Тексеріс үшін сұрақтар: 1) Зарядталған денелердің өзара іс-әрекет күші қандай себептерге тәуелді? 2) Әрбір зарядталған дене немен қоршалған? Нені электрлік өріс дейді? 3) Электрлік өрістің барлығын қалай табуға болады? 4) Электрлік өріс туралы ұғым көмегі арқылы, наэлектрленген денелердің өзара іс-әрекеті механизмін. 5) Қандай күшті электр күші дейді? 6) Бір денені зарядталған басқа бір денеге жақындатқан кезде және одан алшақтатқан кездегі электр өрісінің іс-әрекетін салыстырыңдар. 7) 8) 9) Есептердің шешімін тексеру. 2. Жаңа теориятикалық материалдарды оқу. Бір қалыпты жағдайдағы атомдардың электрлік бейтарабы. Бейтарап атомдар мен молекулалардың орын ауыстыруымен денелердің электрленуін түсіндіру мүмкін емес. Зарядтардың бөліну мүмкіндігі. Тәжірбие немесе тәжірбиелер келесі суретті қара. Зарядтың әртүрлі маңызы. Электрлік заряд – физикалық мөлшер. Заряд бірлігі (1Кл). Зарядтарды шарларға емес, яғни металдың кінкене бөлшектеріне немесе сұйық тамшыларына берген кезде олардың өте кішкене бөлшектерге бөліну мүмкіндігі. Барлық жағдайларда зарядтарды бөлу шегінің болуы. Қортынды: Ең аз заряды бар зарядталған бөлшек бар, одан әрі бөлінбейтін. Иоффе және Милликена тәжірбиелерінің мәні туралы әңгіме. Электрон. Электрон заряды және оның белгісі (е = -1,6*10-19 Кл). Электрон массасы (me = 9,1* 10-31 кг). Э.Резерфордпен ұсынылған атом құрлысының моделі. Атом құрлысының Күн жүйесінің құрлысына ұқсастығы сияқты.Тәжірбие №123. Электрондардың ядроға тартылу күші планеталардың Күнге тартылу күшіне ұқсастығы сияқты. Олардан құралатын атом мен бөлшектердің көлемдерін салыстыру үшін мысалдар (ядро- он тиындық бақыр, атом – радиусының шекарасы 1 км болатын дөңгелек; егер ядер мен электрондарды адам денесіне тығыздап салған кезде 10-6 мм3 көлемде болар еді). Атом ядросының заряды барлық электрондар зарядының модуліне теңдігі. Атомның электрлік бейтараптылығы. Э.Резерфордпен белгіленген атом моделі – атомның ядролық моделі. Водородтың, гелидің және басқада атомдарды құру ( электрондар саны бойынша). Атом ядросының құрамы (протондар және нейтрондар). Протонның массасы және заряды. Водород, гелий және литий атомдарының моделі. Оң және теріс иондар. 3. Оқылған материалдарды бекіту. 1. Сұрақтарды талдау. 2. Есептерді шешу.
|