Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » Профессиональное образование |
сен мұны білесін бе
| Таңғы жиынның тақырыбы: «СЕН МҰНЫ БІЛЕСІҢ БЕ?»» Мақсаты: Балалардың әр пәннен білімдерін тексеру және толықтыру; Оқушылардың өзін көрсетуге, өз мүмкіншіліктерін жүзеге асырып, табысқа жетуге көмектесу; Оқушылардың дүниетанымын кеңейту,өз ойларын тиянақты жеткізе білегу дағдыландыру,сөздік қорын молайту, танымдық белсенділігін арттыру; Өз заманымыздың озық ойлы, кең өрісті, мәдениетті азаматын тәрбиелеу. - Өткізілу орыны: аудитория Таңғы жиынның барысы: Мазмұны: 1 . «БӘЙГЕ » АТТЫ КЕЗЕҢ 2. «МИҒА ШАБУЫЛ» КЕЗЕҢ 3. «СЕН БІЛЕСІҢ БЕ?» 1-КЕЗЕҢ СҰРАҚТАРЫ: • Биенің сүтінен жасалған сусын? ( қымыз) • Дон Кихоттың аты қалай аталған? ( Росинант) • Христофор Колумб таба алмаған ел қалай аталады? (Үндістан) • Үндістанның астанасы? (Делли) • Қай ыдыстан тамақ ішуге болмайды? (Бос) • Әкенің баласы, бірақ маған іні де, аға да емес (мен) • Қазақстан Республикасының қазіргі Премьер-министрі (Кәрім Масимов) • Ғарыштан да анық көрінетін Қытай елінің ең үлкен мақтанышы? (Ұлы Қытай қабырғасы) • Екінші Аристотель деп атанған ғалым? (Әл-Фараби) • Қазақстан Республикасының жалауының авторы? ( Шәкен Ниязбеков) • Испания елінің астанасы? (Мадрид) • Ұлыбританияның ұлттық валютасы?( фунт стерлинг) • «Джоконда» суретінің екінші аты? ( Мона Лиза) • Үндістан әйелдерінің киетін дәстүрлі киімі? ( сари) • Тіл білімінің атасы деп кімді атайды? ( Ахмет Байтұрсыновты) • «Баскирвилей иті» атты романның ағылшын жазушының есімі кім? ( Артур Конан Дойыл) • Тәуке ханның тұсында жазылған заң жобасы қалай аталған? («Жеті жарғы») • Ауаның формуласын ата ( формуласы жоқ) • Ең жеңіл газ? (водород) • Ахмет Иассауидің кесенесі қай қалада орналасқан? (Түркістан) • Ежелде гректер қай теңізді Понт Эвксинский деп атаған: А) Балтийский теңізін Ә) Ақ теңізді Б) Қара теңізді? ( Қара теңізді) • 11 ғасырда жазған дана ғалым Махмұд Қашғридің сөздігін ата ( «Диуани лұғат ат-түрк») • Тәтімбет Қазанғапұлының неше күйлері бар? А) 50-ден астам Ә) 40-тан астам Б) 25-тен астам • Сөздің бірінші буыны – теңіз жануары, екіншісі – одағай, ал толық сөз – форфордың Отаны. Бұл қандай сөз? ( Китай) • Нені қолда ұстай алмаймыз? (суды) 2-КЕЗЕҢ СҰРАҚТАРЫ: . Профессор кешкі сағат 8 –де ұйықтап , сағатының қонырауын азанғы тоғызға туралайды. Сонда профессор қанша сағат ұйықтайды? 2. Бір адамның 10 қойы болады. Тоғызының басқасының бәрі қырылып қалды. Сонда барлығы қанша қой қалды? 3.Көбінесе ай 30 не 31 санмен аяқталады. Ал қай айда 28 деген сан бар? 4.Түнгі қарауыл күндіз қайтыс болыпты. Оған зейнетақысын бере ме? 5.Жаңбыр жауып тұрғанда қоян қай бұтаның арасында отырады? .Дүние жүзінде неше туалет бар? 2.АиБ деген құстар талда отыр, А мен Б ұшып кетті қайсысы қалды? 3.Мостыда талдар өсіп тұр, содан көліктер қалай өтеді? 4.Төрт түиеқұс ұшып бара жатыр біреуін атты нешеуі қалды? 5.Жеті свеча жанып тұр үшеуін өшірдім нешеуі қалды? 3-КЕЗЕҢ СҰРАҚТАРЫ: Сен білесің бе? » Күн сәулесі жерге 8,5 минутта жетеді. » Ай жерден 80 есе жеңіл. » Толық күн тұтылудың ұзақтығы 7,0 минуттан аспайды. Ал толық ай тұтылу 104 минутқа жейін жетеді. » Күн жүйесіндегі ең кішкентай планета – плутон, ал ең үлкені – юпитер. » Күн жүйесіндегі ең ыстық планет – шолпан. » Шолпанда күн батыстан шығып, шығыс жаққа батады. » Жерден құралсыз көзбен көрінетін планета – уран. » Тоқылдақ секундына 20 рет шоқып жей алады. » Шолпандағы тәулік жердегі жылдан ұзақтау. » Жердегі ең жылы теңіз – қызыл теңіз. » Чилидегі Калама атты қалашықта мүлдем жаңбыр жаумайды. » Жердің 70 пайызы сумен толтырылған, бірақ оның 1 пайызы ғана ішуге жарамды. » Өлі теңіз мұхиттардан 7-8 есе тұздырақ. » Солтүстік полюсте жылына 186 күн бойы күн көрінбейді. » Табиғатта тек 96 элемент кездеседі, 11-і газ күйінде, 81-і қатты күйде. » Дүние жүзіндегі сан түрлі қажеттілікке жарайтын ағаш – кокос пальмасы. Одан ең мықты құрылыс материалы алынады, жапырағынан үй жабады, жаңғағының қабығынан жіп иіреді, сыртқы қауашағынан ыдыс жасайды, шырынынан қант және шарап жасайды. » Көміртегі жердегі барлық элементтерді қосқандағыдан көп қосылыс береді. » Алмас қышқылда ерімейді, оны бұзатын жоғарғы температура ғана. » Бұғылар мүктермен қоректенеді. Олардың құрамындағы минералды заттар бұғылардың денесін қыста бірқалыпты етіп ұстап тұрады. » Жыландар қабақтары арқылы көре алады. » Меркурийдегі жарты тәулік (күндізгі уақыт) жердегі бір жылдан екі есе ұзақ. » Басын 360 градусқа бұра алатын жалғыз шыбын-шіркей – дәуіт. » Қытайдың кейбір жазу машин¬ка¬ларында 5700 белгі бар. Оның кла¬виа-турасының ені бір метрге жуық¬тай¬ды, сол себепті ең шебер деген қаріп теру¬шінің өзі минутына ары кетсе, 11 сөз ғана жаза алады екен. » Ресей мемлекетінің ең бірінші ас¬та¬насы - Ладога. » Науру - ресми астанасы жоқ әле쬬дегі жалғыз мемлекет. » Табиғатта сынаптан басқа сұйық күйде кездесетін тек бір элемент қана бар, ол – бром. » 1603 жылы Жапонияда импе¬ра¬тор бұйрығымен жүзу міндетті оқу пәні бо¬лып белгіленді. Сен мұны білесің бе? 1. Адам күніне орта есеппен 13 рет кү¬летін көрінеді. 2. Әтеш алдымен мойнын созбай ша¬қы¬ра алмайды екен. 3. Егер тіліңіздің түсі күлгін болса, ол «таза» деген сөз, ағарып тұрса, бак-терия қабаты түзілгендігінің белгісі. 4. Қыздарға құлаққағыс - пияз ту¬рау барысында көз ашымас үшін сағыз шай¬наған жөн екен. 5. Ең алғаш «SOS» дабылы әйгілі «Ти¬та¬ник» кемесінде қолданылыпты. 6. Жағымды затты көргенде адам¬ның қарашығы 45 пайызға дейін ұлғая¬ды екен. 7. Бал асқазанда неге тез қоры¬тыла¬ды? Өйткені оны аралар қорытып үл-герген. 8. Адам түшкірген сайын мидағы жа¬су¬шалардың бөлігі азая түседі. 9. Әйгілі Харлей Девидсон мото¬циклі 1903 жылы құрастырылып, оның кар-бюраторы томат банкісінен жа¬салыныпты. 10. Адамның сол жақ өкпесі оң жақ¬тағымен салыстырғанда кішірек келеді. Соның арқасында жүрекке орын тиеді екен. 11. Атышулы «Титаник» кемесін құ¬рас¬тыруға 7 миллион АҚШ доллары кет¬кен екен. Ал ол туралы фильмді тү¬сіру¬ге 200 миллион АҚШ доллары жұм¬са¬лыпты. 12. Адамның тырнағы мен шашы өл¬ген¬нен кейін де өседі екен. 13. Тек екі жануар ғана мойын бұр¬май-ақ артындағыны көре алады, олар - қоян мен тотықұс. 14. Ой еңбегімен көп шұғыл¬дана¬тын адамдардың шашында мырыш пен жездің құрамы көбірек болады екен. 15. Футболшы бір ойында шамамен 11 шақырым жүгіреді. 16. Ал ұзын кенгуру бір секіргенде он метрді артқа тастайтын көрінеді. 17. Қазіргі кезде өзіміз қолданып жүр¬ген қаламсап 1945 жылдан бастап сау¬даға түсіпті. Сол кезде оның құны - 12 АҚШ долларына тең келіпті. 18. Жақсы қаламсаппен 50 мың сөз¬ге дейін жазуға болады екен. 19. Америкалық Джон Уинтроп 1630 жылдың 25 маусымында, түскі астың ке¬зінде тұңғыш рет шанышқыны пай¬да¬ланыпты. 20. Ең алғашқы граммофон плас¬тин¬касына Лайош Кошутаның дауысы жа-зылыпты. Бұл оқиға 1890 жылы тір¬келген. 21. Напалеонның шәй кеселерінің бі¬рі атақты италиялық содыр Калиос¬т¬ро-ның бас сүйегінен жасалыныпты. 22. «Роллс-Ройс» көлігінің бампе¬рін¬дегі мү¬сін¬шенің құны 5000 АҚШ дол-ларына тең екен. 23. Британияның империялық тә¬жін¬¬де тура 1783 жақұт бар екен, ал оның ішіндегі ең әйгілісі - «Африка Жұл¬дызының» салмағы 309 каратты құ¬рай-ды. 24. Джон Кеннедидің тербеліп тұра¬тын креслосы аукцион арқылы 442 мың АҚШ долларына сатылыпты. 25. Ежелгі Қытайда балалары ата-ана¬сының туған күніне табыт сыйлаған екен. Бұл ең күшті сыйлық саналып¬ты. 26. Ал Персияда жас жұбайлар¬дың тойына міндетті түрде шахмат сыйлау дәстүрі болған екен. 27. Қытайдың кейбір жазу машин¬ка¬ларында 5700 белгі бар. Оның кла¬виа-турасының ені бір метрге жуық¬тай¬ды, сол себепті ең шебер деген қаріп теру¬шінің өзі минутына ары кетсе, 11 сөз ғана жаза алады екен. 28. 1 долларлық купюрадан тұратын 1 миллион доллардың салмағы шамамен 1 тоннаға тең. Ал оны бір-бірінің үстіне жина¬са, биіктігі 100 метрге жуықтай¬ды. 29. Бір текшеметр ағаштан жарты мил¬лион тіс шұқығыш жасауға бола¬ды. 30. Хамелеонның тілі денесінен екі есеге ұзын. 31. Қолтырауындар судың түбіне те¬реңірек бойлау үшін тас жұтып алады екен. 32.Коала аюы тәулігіне 18-22 сағат ұйықтайды және тамаша жүзе біледі екен. 33. Бактериялардың бір пайызы ға¬на ауру әкеледі. 34. Ал ақ киттің жүрегінің үлкендігі жеңіл көлікпен бірдей. 25. Елікті аңшыларға қарағанда, кө¬лік жүргізушілері көп өлтіреді екен. 26. Африка пілі әлі күнге дейін қол¬ға үйретілмей келеді. Тек Үндістандағы піл¬дер ғана адамның ырқына бағын¬ған. 27. Егеуқұйрық бес қабатты үйдің тө¬бесінен құласа да аман қалады екен. 28. Түйеге қарағанда, керік шөлге шы¬дамды келеді. 29. Кірпінің жүрегі сағатына 300 рет соғады. 30. Көртышқан бір түннің ішінде 100 метрлік жерді қаза алады. 31. Акула - бір мезгілде екі көзін бір¬дей жұма алатын жалғыз балық. Ол сон¬дай-ақ судың 100 миллион бө¬лі¬гін¬де¬гі қанның иісін сезе біледі екен. 32. Ит онға жуық, мысық жүзден ас¬там дыбыс түрін шығара алады. 33. Дельфиндер бір көзін ашып ұйық¬тайды. 34. Мұнайдың бір ғана тамшысы 25 литр суды ішуге жарамсыз етеді. 35. Пошта қызметі тегін көрсетілетін әлемдегі жалғыз мемлекет - Андорра. 36. Саусақтың ізі сияқты тілдің ізі де қайталанбайтын бірегей болады екен. 37. Ертедегі қытай ойшылдарының пікірінше, ұйықтаған кезде әулиелер ар-қасымен, күнәһарлар - ішімен, пат¬шалар - оң жағымен, данышпандар - сол жағымен жатқан. 38. Бір жылда 31 557 600 секунд бар екен. 39. 100 жасқа дейін жеткен әр бес адам¬ның төртеуі әйелдер. 40. Әр секунд сайын жердің бетінде 200-ден астам найзағай жарқыл¬дай¬ды. 41. Бір ғана Мәскеуде 100 мыңнан ас¬там Ивановтар әулеті бар. 42. Ақысы төленетін ең ұзақ еңбек демалысы Финляндияда тіркелген. Осы елдің еңбеккерлері 9 апта бойы де¬малады. Одан соңғы орында немістер (8 апта), австриялықтар, испандар, пор¬тугалдардың еңбек демалысы 36 күн¬ге созылады. 43. Гонконг тұрғындарының 64 пайы¬зы дінге еш қызықпайды екен. Ал Че-хия халқының 55 пайызы, оңтүс¬тік¬ко¬реялықтардың 46 пайызы атеистер кө-рі¬неді. Дінге құлай берілу жөнінен Ба¬тыс Африка тұрғындарына тең келер еш¬кім жоқ. Олардың 99 пайызы дінге се¬неді екен. 44. БҰҰ келтірген деректерге сен¬сек, жер бетінде күн сайын 250 сәби өмір есігін ашады. Яғни әр секунд сайын үш баладан дүниеге келеді. 45. Әлем бойынша, күніне 4,5 мил¬лиард тонна бензин жағылады. 46. Қытайдағы 90 миллион адамның тегі Ли екен. 47. Грекия әнұранының 158 нұсқасы бар, осы елдің бірде-бір тұрғыны оның барлығын бірдей білмейді. 48. Грекияда дүйсенбі күні аң аулауға тыйым салынған. 49. Португалияда күн райы қолайсыз бол¬са, жұмысқа шықпай-ақ қоюға рұқ¬сат. 50. Швецияда ит асыраушылар өз се¬рігінің бойының ұзын-қысқалығына қарай салық төлейді. 51. Вашингтонның мэрі - АҚШ пре¬зиденті. 52. 1603 жылы Жапонияда импе¬ра¬тор бұйрығымен жүзу міндетті оқу пәні бо¬лып белгіленді. 53. Науру - ресми астанасы жоқ әле쬬дегі жалғыз мемлекет. 54. Ресей мемлекетінің ең бірінші ас¬та¬насы - Ладога. 55. 1979 жылдың 18 ақпанында Аф¬ри¬кадағы Сахара шөлінде қар жауып¬ты. 56. Куба - Кариб аралдары елдерінің ішіндегі темір жолы бар жалғыз ел. 57. Егер Жер өз осінен кері айналған бол¬са, онда жылдың тәулігі екі есеге азаяр еді. 58. Сағатына 60 мильдік жылдам¬дық¬пен жүретін автокөлікке бізге ең жа¬қын орналасқан планеталардың бі¬рі¬не жету үшін 48 миллион жыл қажет екен. 59. Соңғы 500 жылда ғарыштық зат¬тардың қалдықтары себебінен Жердің сал¬мағы миллиард тоннаға ауырлаған. ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ Естімеген елде көп (Адамдар туралы қызықты мәліметтер) 1. Адамдардың саусақтары сияқты тілдері де бір-біріне ұқсамайды. 2. Балалар тізе сүйегінсіз туылады. 3. Адамның бойындағы бактериялардың жалпы салмағы 2 кг болады. 4. Адамның аузында 40 000 бактерия болады. 5. Әйелдерге қарағанда ер адамдар көбірек терлейді. 6. Жүзден асқандардың көпшілігі (80 пайызы) – әйелдер. 7. Ерлерден гөрі әйелдер көзін екі есе көбірек жыпылықтатады. 8. Көзді ашып түшкіру мүмкін емес. 9. Адамның бойындағы ең күшті бұлшық еті – тілі. 10. Басқаларға қарағанда көк көзділер ауруға сезімталдау. 11. Тез оқығанда көз аздау шаршайды екен. 12. Адам миының 80 пайызы судан тұрады. 13. Адамның өмір бойы өсетін мүшесі – мұрын. 14. Бурыл сақал қара сақалға қарағанда тезірек өседі. 15. Адам қызарғанда оның асқазаны да қызарады. 16. Адам денесіндегі жылудың 80 пайызы басынан шығады. 17. Адамның қалпына келмейтін жалғыз нәрсесі – тісі. 18. Бір шаш 3 кг салмақты көтере алады. 19. Адамның басы орташа есеппен, 3,6 кг болады. 20. Бір күнде адам аузында 1,5 литр сілекей пайда болады. 21. Адам күлгенде жүректің жұмысы жақсарады екен. 22. Әйелдерге қарағанда ер адамдардың арасында кекештер көп. 23. Адамның көзінің астына қарағанда үстінде кірпік көптеу. 24. Адам жүрегі күніне 2 тонна қан айдайды. 25. Адам жүрегі күніне 100 мыннан артық рет соғады. 26. Адамның тоқпан жілігі бетоннан мықтырақ. 27. Қол саусақтарының тырнақтары аяқтікінен төрт есе тез өседі. 28. Оңақайлар солақайларға қарағанда ұзағырақ өмір сүреді. 29. Қараторыларға қарағанда аққұбалардың басында шаш көп. 30. Қараторыларға қарағанда аққұбалардың сақалдары тез өседі. Елдер мен жерлер туралы қызықты мәліметтер 1. Мұздың тығыздығы бетонның тығыздығына тең. 2. Лас қар таза қарға қарағанда баяу ериді. 3. Ауаға қарағанда мәрмәр дыбысты он есе жақсы өткізеді. 4. Ауаға қарағанда болатта дыбыс он бес есе жылдам тарайды. 5. Таза алтын өте жұмсақ, оны қолмен майыстыруға болады. 6. Ыстық су салқын судан ауыр. 7. Кавказда қарбызды тұздайды. 8. Құрамында ең суы көп көкөніс – қияр. 9. Қара шайға қарағанда көк шайда С дәрумені 50 пайыз артық. 10. Қыста ағаш өспейді. 11. Бір түп ащы жусанда 100 000 тұқым бар 12. Жаңа үзілген алма суға батпайды. 13. Швейцарияда орден, медальдар жоқ. 14. Кувейт пен Катарда табыс салығы салынбайды. 15. Ұлыбританияда конституция жоқ. 16. Ең суық астана – Улан-Батор. 17. Сауд Арабиясында бірде-бір өзен жоқ. 18. Рим атты қала барлық континентте бар. 19. Территориясында шөлі жоқ Таяу Шығыстағы ел – Ливан. 20. Шөлі жоқ жалғыз құрлық – Европа. 21. Ең биік 25 шыңның он тоғызы Гималайда. 22. Экватордан бастау алып, теріс қарай ағатын жалғыз өзен – Ніл. 23. Жердегі ең жылы теңіз – Қызыл теңіз. 24. Вашингтонда адамнан телефон көп. 25. Малайзияда жол полициясы жоқ. Жануарлар туралы қызықты мәліметтер 1. Түнде сауылған сиыр сүті ұйықтататын дәрі сияқты әсер етеді. 2. Қолтырауынның майы жасыл түсті болады. 3. Кейбір қарлығаш ұшып жүріп ұйықтайды екен. 4. Кенгуру мен Эму артқа қарай жүре алмайды. 5. Төрт тізесі бар жалғыз аң – піл. 6. Бегемоттар су астында туады. 7. Колибри жүре алмайды. 8. Шегірткенің қаны – ақ түсті. 9. Ұша алатын жалғыз сүт қоректі – жарқанат. 10. Өзін өзі айнадан танитын жалғыз аң – шимпанзе. 11. Иттің шынтағы бар. 12. Басымен тұра алатын жалғыз аң – піл. 13. Жолбарыстың жүні ғана емес, терісі де жолақ. 14. Жылқының сүйегі адамдікінен 18-ге артық. 15. Жердегі жануарлардың ішінде ең жүрегі үлкен аң – керік. 16. Жердегі жануарлардың ішінде ең қан қысымы жоғары аң – керік. 17. Жүзе алатын, бірақ ұша алмайтын жалғыз құс – пингвин. 18. Еңкеймей, тікесінен тік тұрып жүретін жалғыз құс – пингвин. 19. Зебра – қара жолақтары бар ақ аң. 20. Керіктің тілі – қап-қара. 21. Мысықтың жақтары көлденең қозғалмайды. 22. Дельфин бір көзін ашып ұйықтайды. 23. Түйеге қарағанда егеуқұйрық шөлге төзімдірек. 24. Жыландар қоректенбей үш жыл ұйықтай алады. 25. Ұлудың тістері тамақты майдалау үшін, тілінде орналасқан. 26. Бүйі екі жылға дейін, кенелер он жылға дейін қорексіз өмір сүре алады. 27. Бассыз таракан тоғыз күнге дейін өмір сүреді, содан кейін аштан өледі. 28. Көбелек тамақты алдымен аяғымен байқап көреді. 29. Секіре алмайтын жалғыз аң – піл ғана. 30. Құмырсқалар ешқашан ұйықтамайды. ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ҚЫЗЫҚТЫ МӘЛІМЕТТЕР ҒАРЫШ ТУРАЛЫ КҮН СӘУЛЕСІ ЖЕРГЕ 8,5 МИНУТТА ЖЕТЕДІ. АЙ ЖЕРДЕН 80 ЕСЕ ЖЕҢІЛ. ТОЛЫҚ КҮН ТҰТЫЛУДЫҢ ҰЗАҚТЫҒЫ 7,5 МИНУТТАН АСПАЙДЫ, АЛ ТОЛЫҚ АЙ ТҰТЫЛУ 104 ИМНУТҚА ДЕЙІН ЖЕТЕДІ. КҮН ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЕҢ КІШКЕНТАЙ ПЛАНЕТА – ПЛУТОН, АЛ ЕҢ ҮЛКЕНІ – ЮПИТЕР. ҚҰДАЙ АТЫМЕН АТАЛМАҒАН ЖАЛҒЫЗ ПЛАНЕТА – ЖЕР. КҮН ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЕҢ ЫСТЫҚ ПЛАНЕТА – ШОЛПАН. ШОЛПАНДА КҮН БАТЫСТАН ШЫҒЫП, ШЫҒЫС ЖАҚҚА БАТАДЫ. ЖЕРДЕН ҚҰРАЛСЫЗ КӨЗБЕН ҚАРАҒАНДА КӨРІНЕТІН ПЛАНЕТА – УРАН. МЕРКУРИЙДЕГІ ЖАРТЫ ТӘУЛІК (КҮНДІЗГІ УАҚЫТ) ЖЕРДЕГІ БІР ЖЫЛДАН ЕКІ ЕСЕ ҰЗАҚ. ШОЛПАНДАҒЫ ТӘУЛІК ЖЕРДЕГІ ЖЫЛДАН ҰЗАҚТАУ. ЖЕР ТУРАЛЫ ЖЕРДЕГІ ЕҢ ЖЫЛЫ ТЕҢІЗ – ҚЫЗЫЛ ТЕҢІЗ. ЧИЛИДЕГІ КАЛАМА АТТЫ ҚАЛАШЫҚТА МҮЛДЕ ЖАҢБЫР ЖАУМАЙДЫ. ЖЕРДІҢ 70 ПАЙЫЗЫ СУМЕН ТОЛТЫРЫЛҒАН, БІРАҚ ОНЫҢ 1 ПАЙЫЗЫ ҒАНА ІШУГЕ ЖАРАМДЫ. ӨЛІ ТЕҢІЗ МҰХИТТАРДАН 7-8 ЕСЕ ТҰЗДЫРАҚ. СОЛТҮСТІК ПОЛЮСКЕ ҚАРАҒАНДА ЖЕРДІҢ ОҢТҮСТІК ПОЛЮСІНДЕ СУЫҚТАУ. ЖЕРДІҢ 10 ПАЙЫЗЫН МҰЗДАР МЕН МҰЗТАУЛАР АЛЫП ЖАТЫР. СОЛТҮСТІК ПОЛЮСТЕ ЖЫЛЫНА 186 КҮН БОЙЫ КҮН КӨРІНБЕЙДІ. ТАБИҒАТ ТУРАЛЫ ТАБИҒАТТА ТЕК 92 ЭЛЕМЕНТ КЕЗДЕСЕДІ, 11-І ГАЗ КҮЙІНДЕ, 81-І ҚАТТЫ КҮЙДЕ. ТАБИҒАТТА СЫНАПТАН БАСҚА СҰЙЫҚ КҮЙДЕ КЕЗДЕСЕТІН ТЕК БІР ЭЛЕМЕНТ ҚАНА БАР, ОЛ – БРОМ. КӨМІРТЕГІ ЖЕРДЕГІ БАРЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ҚОСҚАНДАҒЫДАН КӨП ҚОСЫЛЫС БЕРЕДІ. МҰЗДЫҢ ТЫҒЫЗДЫҒЫ БЕТОННЫҢ ТЫҒЫЗДЫҒЫНА ТЕҢ. ЫСТЫҚ СУ СУЫҚ СУҒА ҚАРАҒАНДА АУЫРЛАУ. ЛАС ҚАР ТАЗА ҚАРҒА ҚАРАҒАНДА БАЯУ ЕРИДІ. ГАЗ ТӘРІЗДЕС СУТЕГІ ЖЕРДЕГІ - ЕҢ ЖЕҢІЛ, АЛ СҰЙЫҚ СУТЕГІ - ЕҢ АУЫР НӘРСЕ. АУАҒА ҚАРАҒАНДА МӘРМӘР (ГРАНИТ) ДЫБЫСТЫ ОН ЕСЕ ЖАҚСЫ ӨТКІЗЕДІ. АУАҒА ҚАРАҒАНДА БОЛАТТА ДЫБЫС ОН БЕС ЕСЕ ЖЫЛДАМ ТАРАЙДЫ. ТАЗА АЛТЫН ӨТЕ ЖҰМСАҚ, ОНЫ ҚОЛМЕН МАЙЫСТЫРУҒА БОЛАДЫ. АЛМАС ҚЫШҚЫЛДА ЕРІМЕЙДІ, ОНЫ БҰЗАТЫН ЖОҒАРЫ ТЕМПЕРАТУРА ҒАНА. ЕЛДЕР МЕН ХАЛЫҚТАР ТУРАЛЫ “ЕВРОПАНЫҢ ОРМАН ЦЕХЫ” АТАНҒАН ЕЛ – ФИНЛЯНДИЯ. “ЕВРОПАНЫҢ СҮТ ФЕРМАСЫ” АТАНҒАН ЕЛ – ШВЕЙЦАРИЯ. КУВЕЙТ ПЕН КАТАРДА ТАБЫС САЛЫҒЫ САЛЫНБАЙДЫ. РЕСМИ АСТАНАСЫ ЖОҚ МЕМЛЕКЕТ – НАУРУ. САУД АРАБИЯСЫНДА БІРДЕ-БІР ӨЗЕН ЖОҚ. ПОШТАЛЫҚ ЖӨНЕЛТУЛЕР ТЕГІН БОЛАТЫН ЖАЛҒЫЗ ЕЛ – АНДОРРА. ТЕРРИТОРИЯСЫНДА ШӨЛІ ЖОҚ ТАЯУ ШЫҒЫСТАҒЫ ЖАЛҒЫЗ ЕЛ – ЛИВАН. ИРАН ТУЫНДА “АЛЛАХ АКБАР” ДЕГЕН ЖАЗУ 22 РЕТ ЖАЗЫЛҒАН. ЕҢ БИІК 25 ШЫҢНЫҢ ОН ТОҒЫЗЫ ГИМАЛАЙДА. ҚЫТАЙЛЫҚТАР МЕН КОРЕЙЛІКТЕРДЕ ФАМИЛИЯ АЛДЫМЕН АЙТЫЛЫП, ЖАЗЫЛАДЫ. ЧИЛИДІҢ АТАКАМА ШӨЛІНДЕГІ КАЛАМА ҚАЛАСЫНДА МҮЛДЕ ЖАҢБЫР ЖАУМАЙДЫ. ОҢТҮСТІК АМЕРИКАДА ЕКІ ЕЛ ҒАНА МҰХИТПЕН ШЕКТЕСІП ЖАТҚАН ЖОҚ – БОЛИВИЯ МЕН ПАРАГВАЙ. ЭФИОПИЯ ЕШҚАШАН ЕВРОПАЛЫҚ КОЛОНИЯ БОЛМАҒАН. БАРЛЫҚ МҰХИТТАН ҚАШЫҚТА ЖАТҚАН НҮКТЕ – ҚЫТАЙДА. ЖЕРДЕГІ ЕҢ ТАЗА ТЕҢІЗ – АНТАРКТИДАДАҒЫ УЭДДЕЛ ТЕҢІЗІ. ЗАҢДАР МЕН ЫРЫМДАР ТУРАЛЫ ШВЕЦИЯДА ИТ ҰСТАҒАНЫ ҮШІН САЛЫҚ ИТТІҢ БОЙЫНА ҚАРАП САЛЫНАДЫ. НОРВЕГИЯДА ИТ ҰСТАҒАНЫ ҮШІН САЛЫҚ ИТТІҢ ҰЗЫНДЫҒЫНА ҚАРАП САЛЫНАДЫ. АҚШ-ТЫҢ МИЧИГАН ШТАТЫНДА ЖЕКСЕНБІ КҮНІ СЫРА ІШУГЕ ЖӘНЕ САТУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. ГРЕКИЯДА ДҮЙСЕНБІДЕ АҢҒА ШЫҒУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. ЭСКИМОСТЫҚТАР СҮЙІСПЕЙДІ, ТЕК МҰРЫН ТҮЙІСТІРЕДІ. ИСЛАНДИЯДА ҮЙДЕ ИТ ҰСТАУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. МАЛАЙЗИЯДА БАЛАНЫ СЫРАҒА ШОМЫЛДЫРСА, ОНЫ БАРЛЫҚ БӘЛЕ-ЖАЛАДАН АМАН САҚТАУҒА БОЛАДЫ ДЕП ЕСЕПТЕЙДІ. ТІРКЕЛМЕГЕН КОМПЬЮТЕРІ ҮШІН БИРМАДА 15 ЖЫЛҒА ТҮРМЕГЕ ЖАБАДЫ. БАХРЕЙН, БРУНЕЙ, КУВЕЙТ ПЕН КАТАРДА ТАБЫС САЛЫҒЫ САЛЫНБАЙДЫ. КОНСТИТУЦИЯ БОЙЫНША АҚШ ПРЕЗИДЕНТІ АНТТЫ ТАЛ ТҮСТЕ ҚАБЫЛДАЙДЫ. АНГЛИЯДА АДАМ ҚАҚҚАНҒА ҚАРАҒАНДА ИТ ҚАҚҚАНДЫ ҚАТАҢЫРАҚ ЖАЗАЛАЙДЫ. АҚШ-ТЫҢ ЮТА ШТАТЫНДА ӨЛІКТІҢ ЖАНЫНДА ҰРЫСУҒА БОЛМАЙДЫ. ШВЕЙЦАРИЯДА (АЗАМАТТАР ТЕҢ БОЛУ ҮШІН) ОРДЕН, МЕДАЛЬДАР ЖОҚ. КЭМБРИДЖ КӨШЕЛЕРІНДЕ ТЕННИС ОЙНАУҒА ЗАҢМЕН ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. АРИЗОНА ШТАТЫНДА ТҮЙЕ АУЛАУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. ЗАМБИЯДА ТУРИСТЕРГЕ ПИГМЕЙЛЕРДІ СУРЕТКЕ ТҮСІРУГЕ ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. ОХЛАКОМА ШТАТЫНДА КИТ АУЛАУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН. АҚШ ПРЕЗИДЕНТІ ВАШИНГТОН МЭРІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. АҚШ КОНГРЕСІНДЕ ТУРА 100 СЕНАТОР БАР. ҚЫТАЙ ДАНЫШПАНДАРЫ ҚАСИЕТТЕЛІР ШАЛҚАСЫНАН ЖАТЫП, ПАТШАЛАР ОҢ ЖАҚ ҚЫРЫНА ЖАТЫП, ДАНАЛАР СОЛ ЖАҚ ҚЫРЫНА ЖАТЫП, АЛ КҮНӘҺАРЛАР ЕТПЕТІНЕН ЖАТЫП ҰЙЫҚТАЙДЫ ДЕП ЕСЕПТЕГЕН. САЯСАТ ПЕН СОҒЫС ТУРАЛЫ ЖҮЗ ЖЫЛДЫҚ СОҒЫС ЖҮЗ ЕМЕС, ЖҮЗ ОН АЛТЫ ЖЫЛҒА СОЗЫЛҒАН. НАПОЛЕОН АРМИЯСЫНДА СОЛДАТТАР ГЕНЕРАЛДАРҒА СЕН ДЕП АЙТАТЫН БОЛҒАН. ЕЖЕЛГІ РУСТЕ ШЕГІРТКЕЛЕРДІ ИНЕЛІК ДЕП АТАҒАН. АНГЛИЯДАҒЫ ШЫҚҚАН БІРІНШІ КІТАП ШАХМАТ ТУРАЛЫ БОЛҒАН. РИМ АРМИЯСЫНДА БІР ПАЛАТКАҒА ОН АДАМ ЖАТАТЫН БОЛҒАН, АЛ ОЛАРДЫҢ БАСШЫСЫН ДЕКАН ДЕП АТАҒАН. ПРЕЗИДЕНТ ТАФТТЫҢ САЛМАҒЫ 160 КЕЛІ БОЛҒАН. 1849 ЖЫЛЫ СЕНАТОР ДЭВИД АТЧИСОН БІР ҒАНА КҮНГЕ ПРЕЗИДЕНТ БОЛҒАН ЖӘНЕ ОНЫҢ КӨБІCІН ОЛ ҰЙЫҚТАУМЕН ӨТКІЗГЕН. УИНСТОН ЧЕРЧИЛЛДІҢ ШЕШЕСІ ЖАҒЫНАН АРҒЫ АТАЛАРЫ ҮНДІС БОЛҒАН. ЭНДРЮ ДЖОНСОН, АҚШ-ТЫҢ 17 ПРЕЗИДЕНТІ ӨЗІНЕ КИІМДІ ӨЗІ ТІККЕН. ТЕЛЕФОНДЫ АЛҒАШ ПАЙДАЛАНҒАН АҚШ ПРЕЗИДЕНТІ - ДЖЕЙМС ГАРФИЛД. РИМ ИМПЕРАТОРЫ ЮЛИЙ ЦЕЗАРЬ ҚАЙЫЗҒАҒЫН ЖАСЫРУ ҮШІН БАСЫНА ЛАВРДАН ТӘЖ КИІП ЖҮРГЕН. КЛЕОПАТРА ӨЗ УЛАРЫНЫҢ КҮШТІЛІГІН ҚҰЛДАРЫНА БЕРУ АРҚЫЛЫ СЫНАП БІЛІП ОТЫРҒАН. АҚШ ПРЕЗИДЕНТТЕРІНІҢ ЕҢ БӘКЕНЕСІ ДЖЕЙМ МЭДИСОН (1,62 М), АЛ ҰЗЫН БОЙЛЫСЫ АБРААМ ЛИНКОЛЬН (1,93 М) БОЛҒАН. ОН ЖӘНЕ ЖҮЗ ДОЛЛАРЛЫҚ БАНКНОТТАРДА БЕЙНЕЛЕНГЕН АЛЕКСАНДР ГАМИЛЬТОН МЕН БЕНДЖАМИН ФРАНКЛИН АҚШ ПРЕЗИДЕНТТЕРІ БОЛМАҒАН. АЛҒАШҚЫ АМЕРИКАН ЖОҒАРЫ СУДЬЯСЫ ДЖОН ДЖЕЙ ҚҰЛДАРДЫ БОСАТУ ҮШІН САТЫП АЛАТЫН БОЛҒАН. СПОРТ ТУРАЛЫ БРАЗИЛИЯ ФУТБОЛИСТЕРІ ОЙЫН АЛДЫНДА ШАЙ ІШЕДІ. ДОЙБЫ ШАХМАТТАН БҰРЫН ПАЙДА БОЛҒАН. ДЗЮДОДА ОН ЕМЕС, ОН ЕКІ ДАН БАР. КИНЕМАТОГРАФИЯДАҒЫ ЕҢ ТАНЫМАЛ СПОРТ – БОКС. 1900-1920 ЖЫЛДАРЫ АРҚАН ТАРТУ ОЛИМПИАДАЛЫҚ СПОРТ ТҮРІ БОЛҒАН. ЧЕМПИОНДАРДЫҢ ЖАСЫ ҮЛКЕН СПОРТ ТҮРІ – БИЛЬЯРД, ОРТАША ЕСЕППЕН 35,6 ЖЫЛ. ДОЙБЫ ШАХМАТТАН АНГЛИДАҒЫ УЭМБЛИ ФУТБОЛ СТАДИОНЫ ТЕК ОЙЫНҒА АРНАЛҒАН, ОНДА ЖАТТЫҒУАР ӨТКІЗІЛМЕЙДІ. ОЙЫН СҮЙЕГІНІҢ ҚАРАМА-ҚАРСЫ БЕТТЕРІНДЕГІ САНДАР ҚОСЫНДЫСЫ ЖЕТІГЕ ТЕҢ. ГО ОЙЫНЫНДАҒЫ ПОЗИЦИЯ САНЫ ШАХМАТТАҒЫДАН 10E76 ЕСЕ КӨП. ТЕК ЕКІ ЕЛ ҒАНА БАРЛЫҚ ОЛИМПИАДА ОЙЫНДАРЫНА ҚАТЫСҚАН. БАРЛЫҚ ФУТБОЛ ЧЕМПИОНАТТАРЫНА ҚАТЫСҚАН ЖАЛҒЫЗ ЕЛ – БРАЗИЛИЯ. ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ Адам жасына байланысты атаулар 1 жасқа дейін – шақалақ, нәресте; 1 жастан 2 жасқа дейін қыз бала – бөпе, ұл бала – бөбек; 2 жастан 3 жасқа дейін – бүлдіршін; 3 жастан 5 жасқа дейін – балдырған; 6 жастан 7 жасқа дейін – сәби; 8 жастан 12 жасқа дейін – ойын баласы; 13 жастан 15 жасқа дейін – ересек бала; 16 жастан 19 жасқа дейін – бозбала; 20 мен 30 жас аралығы – жас жігіт; 30 бен 40 жас аралығы – дүр жігіт; 40 пен 50 жас аралығы – ер түлегі; 50 мен 60 жас аралығы – жігіт ағасы; 70 пен 80 жас аралығы – ақсақал; 80 жастан жоғары – қарт, қария. Мүшел жас 1-мүшел – 13 жас (ер жете бастау); 2-мүшел – 25 жас (жігіттік жас); 3-мүшел – 37 жас (ақыл тоқтату); 4-мүшел – 49 жас (орта жас); 5-мүшел – 61 жас (орта жас); 6-мүшел – 73 жас (қарттық); 7-мүшел – 85 жас (кәрілік); 8-мүшел – 97 жас (қалжырау); 9-мүшел – 109 жас (шөпшек сүю); 10-мүшел – 121 жас (немене сүю). Алып жемістер Үйреншікті ұғымымызда жерден өсетін көкөніс-жеміс біткеннің ең үлкені деп қауын-қарбызды ойлаймыз. Негізінде салмағы мен көлемі жағынан үлкен жеміс Сейшель аралында өсетін пальманың жаңғағы екен. Оның диамері жарты метрге жетіп, 25 кг-ға дейін салмақ қосады. Бірпальма осындай отыз жемістен бере алады. Олардың қабығы өте қатты болады және баяу жетіледі. Гүлденгеннен кейін төртінші жылы ғана көлемі өсіп, пісуіне тағы екі жыл керек екен. Нан ағаш боп аталатын ағаштың жемісі сол ағаштың тура діңгегне бітеді. Оның 40 кг-ға жететін салмағын ешбір бұта көтеріп тұра алмас еді. Олар көлемі жағынан да Сейшель жаңғағынан ірі. Ұзындығы 90 см, ені 50 см-ге жуық. Нан ағашының жемісінен жергілікті тұрғындар қамыр илеп, нан пісіреді. Дегенмен, ең ірі жемістер ағаш басында емес жерде өседі деген пікір дұрыс. Көкеністің ішіндегі ең ірісі – асқабақ. 1970 жылы Англияда салмағы центнерге жуық 92 кг 750гр. Асқабақ өсіріліп, көрмеде көрсетіліпті. Көп сүт беретін ағаш Бразилияда сүт беретін ағаш бар, ол Амазонка өзенінің жағасында өседі. Жергілікті халық оны «сорвейра» деп атайды, қазақшаға аударғанда «емшек» дегенді білдіреді екен. Сол сорвейра ағашының бір жерін кертіп қалса, одан сүт тәрізді ақ шырын саулап қоя береді. Өзі сүттен сәл қышқылдау. Сондықтан, оны алғаш тағам ретінде пайдалана қоймаған. Кейіннен ботаниктер зерттеп, оның сиыр сүтінен ешбір кем еместігін анықтаған. Халықтың айтуынша, ақ шырынға аздап су қосып пісірсе, сүттен дәмі айнымай қалады екен. Ағашты бір сауғанда 2-4 литрге дейін сүт алуға болады екен. Ең ұзқ есім Бұл дүниеде есімінің ұзындығы жөнінен үнділік Брахматмамен таласа қояр пенде табыла қоря ма екен. Оның атының ұзындығы сондай, есте сақтау мүмкін емес. Есімді айту үшін кемінде 10 минут керек. Ол 1478 әріптен тұрады, иесі өзіне өзі қойып алған ат тарихи орындардың, атақты адамдардың, тағы басқа нәрселердің атауларынан біріктіріліп құрастырылған екен. Брахматманың бұрынғы аты да тілге оңай емес екен: Хумананоджасваматашетаргандас. Адамның асқазанынан шыққан заттар Асқазаннан шыққан әр түрлі заттардың көптігі жөнінен әлемдік рекорд 1960 жылы АҚШ-та жасалған көрінеді. Сол жолы бір емделушінің асқазанынан 258 ұсақ-түйек заттар шығыпты, соның ішінде: 88 монет, тырнақ қырнайтын 39 егеу, 26 кілт және үш таспиыққа жетерлік ұсақ моншақтар шыққан екен. Алып ара Индонезияның қалың ормандарында алып ара тұқымы табылды. Америкалық бір газеттің жазуына қарағанда, араның ұзындығы 5 см. Бір қызығы ол термиттермен бейбіт қатар өмір сүретін көрінеді. Материалдар интернеттен алынды Жүрек Жүрегіміз ерекше жүйесімен, еш тоқтаусыз соғумен тәуілігіне денеміздегі қанды 1000 рет толық айналдырып отырады. Жүрек бір сағатта орташа көлемді машинаны 1 метр жоғары көтеретіндей қуат бөледі. Жүрек қанды айдаған кезде қолданатын күші өте қуатты. Осы күш арқылы жүрек қанды 3 метр жоғарыға ытқыта алады. Жүректің ең бір ерекше қасиеті – тоқтамастан, демалусыз өмір бойы жұмыс істеуі. Осы тұрғыдан алғанда, дүниедегі тоқтаусыз істейтін жалғыз мотор деуге болады. Жүрек шамамен минутына 70 рет, бір жылда 37 миллионнан астам рет соғып, үнемі қозғалыста болатын жалғыз ағза. Адамның орта өмірі бойынша 2,5 миллиард рет соға отырып, 300 миллион литрдей қанды айдайды. Ұйықтап жатқан уақыттың өзінде жүрегіміз сағатына 340 литр қан айдайды. Алақаныңызды қанша минут тоқтатпастан ашып, жұмып тұра аласыз? Алақаныңыз бірнеше минуттан кейін-ақ шаршап, бұл әрекетіңізді тоқтатуға мәжбүр боласыз. Жүрегімізді бір мезет тоқтатпастан, денеміздің түкпір-түкпіріне сағатына жүздеген литр қанды айдатқызып тұрған қандай күш.. | |
| Просмотров: 2920 | Комментарии: 2 | |
Четверг, 2024-12-19, 5:54 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Категории раздела |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|