Сабақтың тақырыбы: Сөйлем, сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сабақтың мақсаты: Білімділік: оқушыда сөйлем, сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөліну түрлері туралы топтастырылған ұғым қалыптастыруға мүмкіндік жасау; Дамытушылық: оқушыларды сөйлемді оқыған кезде дауыс ырғағын салыстыру арқылы оларды бір-бірінен ажырата білуге жаттықтыру; тіл дамыту, рефлексиялық жаттығуларды орындату арқылы оқушылардың байланыстырып сөйлеуін дамыту; Тәрбиелік: ұйымшылдыққа, бірлесіп топпен жұмыс істеуге баулу; алған білімдерін өмірде қолдана білуге тәрбиелеу. Сабақтың әдісі: көрнекілік, сұрақ-жауап, индукция, дедукция, талдау, жинақтау, өз бетінше жұмыс. Сабақтың көрнекілігі: суреттер (жеке, сюжетті), тірек-сызба. Сабақтың барысы: 1. Бағдарлау-мотивациялық кезең. Оқушы қызығушылығын ояту. - Ерте-ерте, ертеде біз білмейтін бір үлкен елде СӨЗДЕР өмір сүріпті. Сөздердің бір тобы бір-бірімен тіркесе байланысып, жеке отау тігіпті. Ол отау СИНТАКСИС елі деп аталыпты. Бұл сөздер бір-бірінен бөлек тұрса да, бір-біріне бағынып, бірін-бірі толықтырып тұрыпты. Ең бірінші тұрған сөз бәріне бас болыпты. Ал ең соңғы сөз өзінен кейін ешкімді жібермей, ойды тиянақтап тұрыпты. Бұның қалай аталатындығын сендер қазір тапсырмалар орындау арқылы тез табасыңдар. - Сонымен, бүгін біз, сол Әлемдегі ең үлкен ел - «Син¬таксис еліне» саяхатқа шығамыз. Олай болса, сендерге сәт сапар тілеймін. Жолда кездескен тапсырмаларды мүдірмей орындап, тапсырманы дұрыс табуларыңа тілектеспін. Саяхатқа шығу үшін тіркескен вагондары бар пойызға отырамыз. Әр вагонға бір жұмбақтан жасырынған. Мысалы, 1-вагонда: «Жылт-жылт еткен, жырадан өткен»; 2-вагонда: «Тәтті, тәөттінің іші қатты, қаттының іші тәтті»; 3-вагонда: «Кішкентай ғана бойы бар, айналдырып киген тоны бар»; 4-вагонда: «Қанаты жоқ - ұшады, аяғы жоқ - қашады»; 5-вагонда: «Ти десем, тимейді, тиме десем, тиеді»; 6-вагонда: «Отқа жанбас, суға батпас». 1-тапсырма: Әр жұмбақтың шешуін тауып, әрқайсысының шешуіндегі бірінші әріптерінен сөз құрастыр. - Қандай сөз шықты? (СӨЙЛЕМ ). Бұл сөз туралы не білетінінді есіңе түсір. 2-тапсырма: Паровоз тоқтап қалды. Көмекке келейік. Ол үшін сөйлемнің неден тұратынын табайық. - Сөйлем сөздерден тұрады. - Сөйлемнің бірінші сөзі қалай жазылады? - Сөйлемнің бірінші сөзі бас әріптен басталып жазылады. 3-тапсырма: - Балалар, пойыздың ең соңғы вагонына сөйлемнің ТЫНЫС БЕЛГІСІ деген ақылгөй шешесі орналасыпты. Қасындағы үш қызының біреуі тиянақты сөйлесе, екіншісі тек сұрайды, ал үшіншісі бірде ренжіп, бірде қуанып, бірде бұйырып сөйлейді екен. Соған қарамастан, ол қыздарын ақылмен бір мәтіннің ішінде жұмсай алыпты.
|