Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Наша библиотека
| Главная » Файлы » В помощь учителю » География |
«Еуразия материгінің ішкі суы»
| [ Скачать с сервера (47.5 Kb) · Скачать удаленно () ] | 2012-11-14, 6:52 PM |
| А.Р.Закарина география пәнінің мұғалімі Ғұмар Қараш ЖББОМ Жәнібек ауданы Батыс Қазақстан облысы Сабақтың тақырыбы: «Еуразия материгінің ішкі суы» Мақсаты: а)білімділік Еуразия материгінің ішкі суына жалпы сипаттама беру адам өміріндегі маңызын ұғындыру; ә)дамытушылық жылдам ойлауға, есте сақтау қабілеттерін, картамен жұмыс жасау дағдыларын дамыту; б)тәрбиелік өзен-көлдердің ластану көздерін және оны қорғау шараларына баса назар аударта отырып, экологиялық, экономикалық, патриоттық сезімге тәрбиелеу; Сабақтың әдісі: тірек –сызбалар арқылы тарихи деректермен түсіндіру, компьютермен жұмыс. Сабақтың көрнекілігі:Дүние жүзінің жарты шарлар картасы, атлас, кескін карталар, слайдқа жазылған материалдар,сандық бақылау, тірек схемалар. Сабақтың өту барысы І. Ұйымдастыру бөлімі Оқушылармен амандасып, сыныптың сабаққа әзірлігін қадағалау. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Өзін-өзі географиялық диктант арқылы тексеру. 1.Климат дегеніміз не? (Бір жерде жинақталған көп жылдық ауа-райы) 2.Жалпы климат қалыптастырушы факторларды атаңыз. (Географиялық ендік, атмосфера циркуляциясы, жер бедері, мұхитқа алыс, жақындығы.) 3.Жер шарында климаттық белдеулер саны қанша? (13) 4. Оны қай ғалым ұсынды? (Алисов) 5.Еуразия материгіндегі климаттық белдеулерді ретімен атаңыз. (арктикалық, субарктикалық, қоңыржай, субтропикалық, тропикалық, субэкваторлық, экваторлық.) 6.Материктегі ең ыстық жер. (Тар шөлі +530С) 7.Ең суық аймақ, температурасы қанша?(Оймякон -710С) 8.Тынық мұхит жағалауында тропиктік циклондар не деп аталады? (Тайфун) 9.Еуразияның жауын-шашын ең көп түсетін жерін атаңыз (Черапунджи 12000 мм) 10.Біздің Батыс Қазақстан облысына қандай ауа массасы әсер етеді? (Атлант мұхит ауасы) Бағалау шкаласы. +9= «5» 7+8= «4» 5+5= «3» ІІІ. Жаңа сабаққа дайындық 1.Қызығушылықты ояту. «Су» деген тіршіліктің наны емес пе? «Су» деген табиғаттың жаны емес пе? «Су» жоқ жерде өмір жоқ, ол ақиқат «Күміс су» қара жердің сәні емес пе? -деп ақын ағаларымыз жырлағандай бүгінгі «Өзен жүйесі» еске түсіру сәті. 1)Өзен дегеніміз не? (Бастау, саға, оң сала, сол сала) 2) Өзен жүйесі дегеніміз не? Өзен бағытын қалай анықтайды? -Кіріспе сөз. Еуразия ішкі суға бай. Су қоры жөнінен Оңтүстік Америкадан кейін екінші орында.Мұнда Жер шарының көптеген ірі өзендері, көлемді және терең көлдері, жер асты суының мол қоры бар. Кең алқапты батпақтар мен мұздықтар алып жатыр. Олардың орналасуы мен таралуы жер бедері мен климатқа тікелей байланысты. «Ішкі су»тірек-схема. Жаңа термин сөз «Алап». Алап-дегеніміз өзен мол суын қай мұхитқа құйса, сол мұхит оның алабы болып есептеледі. Картамен жұмыс (Алаптарды анықтау) Солтүстік мұзды мұхит алабына жататын өзендер Ресей жері арқылы ағып өтетін ең ірі өзендері Енисей, Лена тағы басқа. Олар қар және жаңбыр суымен қоректенеді. Қыс кезінде ұзақ уақыт қатып жатады, көктемде сең жүріп тасиды. Ұлан байтақ алқапты алып жатқан, табиғаты сан қилы болып келетін өлкеміздің жер-суына ерте заманнан бері сан алуан атаулар қойылып отырған. Бүгінгі сабағымызда «Байкал»көлінің аталу тарихына байланысты сол маңда мекендейтін халықтар арасында әртүрлі аңыздар айтылуда.Бурят халқының аңызында кәрі Байкал мен оның сұлу қызы- Ангара жайы айтылады.Баргузин, Сарма, Анга атты ұлдары болады (бұлар Байкалға құятын өзендер) солардың арасында ерке өскен жалғыз қызы Ангара.Байкалға күйеу болар үміткер жігіттер(Иркут, Алят тағы басқа)ағылып келе бастайды.Кәрі Байкал қызын ешқайсысына қимайды.Сөйтіп жүріп Ангара алып батыр Енисейді ұнатады да бір қараңғы түнде Енисейге қашады. Оны естіген Байкал бұлқан –талқан ашуланып, жағадағы дәу жартасты айналып өтіп, Енисейге жетіп қосылады, екеуі бақытты өмір сүреді.Ал «Байкал лақтырды» дейтін тас қазір де бар, оны жұрт «шаман тасы» деп айтатын көрінеді. Кескін карта Байкал, Ангара, Енисей өзендері. Ангараның үлкен бұрылыс жасап Енисей өзеніне құяр жерін анықтау.Ал «Балқаш» байланысты аңыз Балқия атты қыздың жау қуғыншыларынан құтылу жолын таппаған қыз биік тау басынан осы көлге секіріп батып кеткен содан соң «Балқаш» атанған. Байкал көлінің тамаша суреттерін ұсыну. Атлант мұхит алабы Еуропалық бөліктегі өзендер ірілері: Дунай, Рейн, Висла тағы басқа. Солтүстігіндегі өзендер еріген қар мен жаңбыр суының, ал оңтүстіктегі таудан басталатын өзендер мұздық пен жаңбыр суынан үлесі артады .Тынық мұхит алабы жататын өзендер ағыны қатты және жаңбыр суымен қоректенеді.Ірі шоңғаларменсарқырамалартүзеді. Еуразияда көлдер көп, олар солтүстік-батысында жиі шоғырланған. Ладога, Онега, Венерн, Веттер Жер қыртысының терең жарықтарында орналасқан көлдерге Байкал, Ыстық, Зайсан тағы басқа жатады.Байкал дүние жүзіндегі суы аса мөлдір, ең терең көл (1620м) оған 336 өзен құяды, жалғыз өзен Ангара ағып шығады. Бекіту бөлімі Өзендердің қай алапқа жататынын қасындағы сан номерімен алап тұсына жазыңыз Қорытындылау Сусыз өмір сүру мүмкін емес. Су тіршілік көзі Біздің ғаламшардың 71%-ын су алып жатыр. Қарапайым қазақ халқы «қара суды да аяйсың ба?»деп жер шарындағы су мөлшерінің көптігін бұрыннан-ақ аңғарған. Алайда «судың да сұрауы бар» деген Өзендердің қай алапқа жататынын қасындағы сан номерімен алап тұсына жазыңыз нақыл сөздің мәнін түсініп, суды үнемдеп, тиімді пайдалануымыз қажет. Үй тапсырмасы § 20 оқу, кескін картаға өзен-көлдерді түсіру. | |
| Просмотров: 3199 | Загрузок: 893 | | |
Среда, 2025-12-31, 1:03 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Категории раздела | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|