Жадность, щедрость

1    Қолында жоқ – жомарт.    Бедный – всегда щедрый.
2    Жарлының байда тоқтылы қой ақысы кетіпті.    Бай бедняку овцу с ягненком задолжал.
3    Ер қолында мал тұрмайды,
Елек ішінде су тұрмайды.     В решете вода не держится,
у щедрого деньги не держатся.
4    Бай аузында семіз сөз.    Вся щедрость бая – на языке.
5    Құзғын ас таңдамайды.    Ворон не разбирает что клюет.
6    Қарғаның бір көзі оқта, бір көзі боқта.    Ворона одним глазом смотрит на пулю, другим – на навозную кучу.
7    Көз бір уыс топыраққа тояды.    Глаза насытятся только горстью земли (т.е. со смертью).
8    Алтын тыққан адам аштан өлер.    Дрожащий над золотом с голода умирает.
9    Аласыға алтау аз,
... Читать дальше »

Здоровье

Денсаулық – зор байлық.
Здоровье – клад бесценный.
2.
Жарлының байлығы – дененің саулығы.
Богатство бедняка – его здоровье.
3.
Ауру атанды да шөктірер.
Болезнь и верблюда – с ног валит.
4.
Ауру кірді - әлек кірді.
Болезнь пришла – беда в дом вошла.
5.
Ауру батпандап кіріп, мысқалдапшығады.
Болезнь входит батманами*,
а выходит мискалями**.
6.
Ауру кісі күлкі сүймес,
Ауыр жүкті жылқы сүймес.
Больной не выносит смеха, конь –
тяжелую ношу.
7.
Қотыр қолдан жұғады,
Таз тақиядан жұғады.
Болячки передаются через руки,
парша – через тюбетейку.
8.
Ауруын жасырған бөледі.
Кто болезнь свою скрывает,
тот со смертью играет.
9.
Батыр бір оқтық,
Бай бір жұттық.
Бай – до первого джута, батыр – до первой пули.
10.
Ағын судың арамдығы жоқ.
В проточной воде грязь не держится.
11.
Бас ауырса жан қорқады.
Голова начинает болеть – душа покой теряет.
12.
Қай жер ... Читать дальше »

Знания. Учение.

1    Білімнің басы – бейнет, соңы – зейнет.   
В учении трудно, да плоды учения сладки.
2    Оқығаныңды айтпа,тоқығаныңды айт.   
Говори не о том, что вычитал,
А о том, что осмыслил.
3    Білімге дүние жарық,
Білімсіздің күні кәріп.    
Для ученного мир светел, для неуча мир темен.
4    Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі сау дың
Ақылы солады.    
Если глаза не видят, но уши слышат – ум богатеет, если глаза видят, но уши не слышат – ум скудеет.
5    өмір – үлкен мектеп.   
Жизнь – самая большая школа.
6    Өмірдің өзі – ұлы ұстаз.   
Жизнь – учитель мудрый.
7    Жердің сәні – егін,
Ердің сәні – білім.    
Землю – украшают нивы, человека – знания.
8    ... Читать дальше »

Красноречие, пустословие, болтливость.

1.        Сөздің көркі мақал,
Жүздің көркі сақал.    
Краса лица – борода, краса речи – пословица.
2.        Байлауы жоқ шешеннен, үндемеген есті артық.   
Лучше умный молчун, чем речистый болтун.
3.        Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік.   
Слово акына острее клинка и нежнее волоска.
4.        Көп сөз – күміс,
Аз сөз – алтын.    
Многословие – серебро , молчание – золото.
5.        Көп сөз – есекке жүк.   
Многословие седока – лишний груз для ишака.
6.        Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір.   
Слово оратора острее шила сапожника.
7.        Шешендік күші – шындық.  &nb ... Читать дальше »

Мастерство, ремесло.

1    Ер қадірін ер білер,
Зер қадірін зергер білер.    
Достоинство джигита джигит оценит,
Ювелирную работу – ювелир.
2    Жігіт адамға жетпіс өнер де аз.   
Джигиту знания и семидесяти ремесел мало.
3    Жігіт көркі - өнер.   
Знания ремесла делает честь джигиту.
4    Қыз еркем кестесіменкөркем.
Ұл еркем өнерімен көркем.    
Дочь красива нарядами, сын – делами.
5    Ата өнері – балаға мұра.   
Искусство отца – сыну наследие.
6    Ұстаны соққан пышағынан таниды.    Имя мастера его творения выдают.
7    Шеберлікке шек жоқ.   
Мастерству нет предела для совершенства.
8    Қазаншының өз еркі
Қайдан құлақ шығарса.    
Мастер сам знает, где котлу ушки припаять. ... Читать дальше »

О бездельи, лени

1    Жалқаудың соры – байлығы.   
Богатство лентяю лени прибавляет.
2    Аз жұмысты қиынсыңсаң,
Көп жұмысқатап боларсың.    
Будешь выбирать легкую работу, трудная достанется.
3    Ер тынысы - еңбек,
Ез тынысы – ермек.    
Для джигита работа – отдых, для лентяя гулянье – отдых.
4    Көңілсіз бастаған іс көпке бармайды.   
Дело, начатое без души, начатым и останется.
5    Жаманға жан жуымас,
Жалқауға мал жуымас.    
Дурня люди сторонятся,
лодыря и скотина обходит.
6    Саудың асын ішіп,
Аурудың ісін істейді.    
Ест как здоровый, работает как больной.
7    Жақсы мұраптың соңынан су ереді,
Жаман мұраптың соңынан шу ереді.    
За хорошим мирабом идет следом вода,
за плохим – недовольна ... Читать дальше »