Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Білгірлер сайысы
| Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы Қарақоға орта мектебі қазақ тілі және әдебиет мұғалімі Баганова Айслу Маратовна Білгірлер сайысы Сабақтың мақсаттары: 1. Оқушыларды қазақ тілінде ауызекі тілде еркін сөйлеуге үйрету; қазақша байланыстырып сөйлеу дағдыларын қалыптастыру; сұрақтарға тез, дұрыс жауап беруді меңгерту, сөзжұмбақтарды шешу арқылы оқушылардың білімдерін шыңдап, ой-өрісін кеңейту; 2. Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін, ауызша, жазбаша сөздік қорларын дамыту; монологты сөйлеу шеберліктерін жетілдіру; 3. Оқушылардың мемлекеттік тілге деген құштарлығын арттыру; отаншылыққа, мемлекеттік тілге деген құрметке, көптілді маман болуға тәрбиелеу, тілдің үштұғырлығын насихаттау. Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ әдебиеті, орыс тілі, география. Сабақтың әдісі: жеке сұрақ-жауап, сөз құрау, жұмбақ шешу, тақырыптық әңгіме құру - көркем сөз (монолог), мақал толықтыру, сауатты жазу, тест сұрақтарына жауап беру. Сабақтың түрі: сайыс сабақ Сабақтың көрнекілігі: тапсырмалар жазылған қиықшалар, таблица, тестік тапсырмалар, 1-ден 10-ға дейін сандар. Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі а) кезекшімен сұхбат; ә) оқушыларды түгелдеу; б) сабақтың мақсатымен таныстыру; 2. Жаңа сабақ. 1. Кіріспе. - Біздің Отанымыз - Қазақстан Республикасы. Қазақстан Республикасының өз Елтаңбасы, Әнұраны, Туы, төл теңгесі бар. Сонымен қатар Қазақстан Республикасының Ата Заңы – Конституциясында белгіленген өз мемлекеттік тілі бар. Ол, әрине, қазақ тілі. Қазақстан Республикасының әр азаматының парызы - мемлекеттік тілді білу, оны құрметтеу. Бүгінгі біздің сабағымыздың мақсаты - осы мемлекеттік тіл- қазақ тілінің білгірін анықтау. Сабағымыз сайыс түрінде өтеді. «Сайыс» сөзіне синоним тапсақ, «жарыс», «турнир» деген мағына береді. Сайысқа 3-4 сыныптардың оқушылары қатысады. Тапсырма саны - 10, әр кезең сайын бір оқушы (аз ұпай жинаған) сайыстан шығады. Соңғы кезеңге 2 оқушы шығады, солардың арасынан жеңімпаз анықталады. Сайыс мынадай кезеңдерден тұрады: 1. «Кім шапшаң?». Сұраққа жауап бер - 1 ұпай; 2. «Шешуін тап». Афавиттік жұмбақ шешу-1 ұпай; 3. Жаңылтпашты жаңылмай айт. 4. Сөз құру. 5. «Мақалды аяқта» 5 ұпай 6. «Бәйге» сайысы 7. Аудармашы мәтін аудару 8. Тақырыптық әңгіме құру -10 ұпай; 9. Тест сұрақтарына жауап бер 10. «Жорға» - әр жауапқа 1 ұпайдан. 3.Сайыстың жүруі: 1-кезең «Кім шапшаң?». Сайыскерлердің қолында 1-ден 12-ғе дейін сандар. Бұл сандар тізім бойынша беріледі. Қай сайыскер сан жазылған карточкасын бұрын көтерсе, сол жауап береді. Жауабы дұрыс болмаса, басқа сайыскерлер жауап бере алады. Ең аз ұпай жиналған сайыскер ойыннан шығады. Кто же этот супермен Это Я, конечно Мен. Номер бір в моей душе Это мамочка – ШЕШЕ. Ну а кто же там екі Папа наш или ӘКЕ.Строгость, мудрость, доброта Вот мой дедушка – АТА. Очень много лет уже Нашей бабушке - Әже. Прилетел из далека В гости дядя мой – Аға. Не один он прилетел: Вместе с ТЕТЕЮ – ТӘТЕ. Старший брат студент пока, Только мне и он АҒА. Брат взял в жены Айгерим, Всем она сноха – КЕЛІН. Но со стороны моей СТАРШАЯ СНОХА – ЖЕҢГЕЙ. Айкин папа – Жандильда СВАТОМ стал для нас – ҚҰДА. Самый маленький из нас: Моя СЕСТРЕНКА – ҚАРЫНДАС. РОДСТВЕННИКИ – божий дар, По казахски ТУЫСҚАНДАР. Всех зовем к себе домой ПИР закатим или ТОЙ. Приглашает от души Вот моя СЕМЬЯ – ҮЙ ІШІ. Написал семьи ПОРТРЕТ Называется СУРЕТ. Вот портрет семейный мой Қазақша ҮЛКЕН – БОЛЬШОЙ. Не забудьте малыши: Что СЕМЬЯ – это ҮЙ ІШІ. Во саду ли, в огороде. Вверх косичка, хвостик-вниз. Выросла морковь - сәбіз. Сорок шуб ее наряд Вот капуста- қырыққабат. Круглый, важный, как синьор, Кызанақ он – помидор. Для салата, балалар, Нужен огурец – қияр. Перец сладкий соберем. Тәтті бұрыш его зовем. В поле зреет понемножку Вкусная картоп - картошка. Фрукт любимой детворы Это слива – алхоры. Лишь когда тепло - жылы Зреет персик - шабдалы. Всегда гордился Казахстан Продуктом главным – ХЛЕБОМ – НАН. Лучше пищи просто нет! Это МЯСО, значит ЕТ. Мама подала стаканВыпей весь КЕФИР – АЙРАН. Папе чашку принесу В ней ВОДА, а значит СУ. Вот яйцо ученикам Лучший завтрак – жұмыртқа. Прямо на дом принесут Молоко коровье – сүт. 2-кезең «Шешуін тап». Қалған ойыншыға қазақ тіліне тән дыбыстарды еске түсіру мақсатында 9 алфавиттік жұмбақ ұсынылады. 1.Тұзда бар, суда жоқ. Мұзда бар, буда жоқ. (ұ) 2.Гауһарда бар, Гүлнарда жоқ. Жауһарда бар, Сәуледе жоқ. (һ) 3.Үйде бар, шиде жоқ. Күйде бар, биде жоқ. (ү) 4.Қазда бар, үйректе жоқ. Құрда бар, шілде жоқ. (қ) 5.Дәнде бар, елде жоқ. Сәнде бар, селде жоқ. (ә) 6. Бірде бар, үште жоқ. Екіде бар, бесте жоқ. (і) 7. Қарғада бар, сауысқанда жоқ. Тоғайда бар, аққуда жоқ. (ғ) 8. Шөлде бар, далада жоқ. Көлде бар, теңізде жоқ. (ө) 9. Қайсы әріп қасарып, Көнбейтін болуға бас әріп? (ң) 3- кезең. Жаңылтпашты жаңылмай айт. 4-кезең. «Отандастар» сөзінен сөз құрулары қажет, ең аз сөз құрған сайыскер ойыннан шығады. Әр сөз - бір ұпай. 5-кезең «Мақалды аяқта» кезеңінде қалған 3 сайыскерге мақалдарды аяқтауға тапсырма беріледі. Әр мақал үшін 5 ұпай есептеледі. №1. 1.Өмір - үлкен ..... (мектеп) 2.Мектеп - кеме, білім - ...(теңіз) 3.Күлме досыңа, келер .....(басыңа) №2. 1. ... бір күні, қыстың ...айын асырайды (күздің,бір) 2. Ұстаздан шәкірт .... (озар) 3.Отансыз - ..., ормансыз - бұлбұл (адам) №3. 1.....жолдастан таяғым артық (жаман) 2. Күш - білімде, білім - ...... (кітапта) 3. Кітап - ....,тілсіз мұғалім (ғалым) 6-кезең «Бәйге» 1. Қазақтың ұлы ақыны кім? (Абай Құнанбаев) 2. Қыс айларын ата (желтоқсан, қаңтар, ақпан) 3. Қыста не жауады, не соғады? (қар, боран) 4. Сиырдың төлі не? (Сиырдың төлі - бұзау) 5. Ешкінің төлі не? (Ешкінің төлі- лақ)6. Жылқының төлі не? (Жылқының төлі –құлын). 7. Бүгін қай күн? 8. Кеше қай күн болды? 9. Дүйсенбі – аптаның нешінші күні? 10. Ертең қандай күн болады? 11. Күз айлары қандай? Күз айлары: қыркүйек, қазан, қараша 12. Қыс айлары қандай? Қыс айлары: желтоқсан, қаңтар, ақпан. 13. Көктем айлары қандай? Көктем айлары: наурыз, сәуір, мамыр 14. Жаз айлары қандай? Жаз айлары: маусым, шілде, тамыз. 15.Бір жылда неше күн бар? (365) 16. Бір айда қанша апта бар? (4) 17. Бір тәулікте қанша сағат бар? (24) 18. Бір сағатта неше минут бар? (60) 19. Бір ғасырда қанша жыл бар? (100) 20. Бір аптада қанша күн бар? (7) 7-кезең Аудармашылар. 8-кезең Қалған ойыншы өздері таңдап алған тақырыптар бойынша 5 - 6 сөйлемнен тақырыптық әңгіме құрайды. Ұсынылған тақырыптар: 1. Менің отбасым; 2. Менің досым; 3. Менің мектебім; 4. Менің Отаным; 5. Менің ауылым; 6. Қыста. 9 –кезең. Тест 10–кезең. «Жорға» .Қалған екі сайыскер минут ішінде берілген сұрақтарға жауап беру арқылы өзара жарысады.Әр сұрақ 5 ұпаймен бағаланады. Көп ұпай жинаған оқушы сайыс жеңімпазы болып саналады. Жеңімпаз «Қазақ тілінің білгірі» атты мақтау қағазымен марапатталады. 1-ші сайыскерге қойылатын сұрақтар: 1. Тәуелсіздік күні (16желтоқсан) 2. «Оқушы» сөзінің синонимы (шәкірт) 3. Республикамыздың астанасы (Астана қаласы) 4. Еттен дайындалатын ұлттық тағам (бесбармақ, қазы-қарта, қуырдақ) 5. Қыс мезгілінің үшінші айы? ақпан 6. Аптаның бірінші күні (дүйсенбі) 7. Кабинет истории (тарих кабинеті) 8. Біздің аудан атауы (М. Жұмабаев ауданы ) 9. Бала оқытатын адам (мұғалім) 10. Мемлекеттік әнұранның авторлары (Жұмекен Нәжімеденов пен Нұрсұлтан Назарбаев, әні- Шәмші Қалдаяковтың). 2-ші сайыскерге қойылатын сұрақтар: 1. Қазақстан Тәуелсіздгіне неше жыл? (20 жыл) 2. «Мұғалім» сөзінің синонимы (ұстаз, оқытушы) 3.Солтүстік Қазақстан облысының орталығы (Қызылжар қаласы) 4. Бие сүтінен дайындалатын ұлттық сусын (қымыз) 5. Сұраулық шылаулар (ма? ме? ба? бе? па? пе?) 6. Аптаның жетінші күні (жексенбі) 7. «Кабинет русского языка и литературы» (орыс тілі мен әдебиет кабинеті) 8. Адамды кім емдейді? (дәрігер) 9. Қалаға немен баруға болады? (пойызбен, автобуспен, машинамен) 10. Мемлекеттік елтаңбаның авторлары (Шота Уәлиханов, Жандарбек Мәлібеков) | |
| Просмотров: 860 | Комментарии: 6 | |
Суббота, 2024-04-27, 0:42 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|