Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Физика |
Мақалдармен мәні бір
| Мақалдармен мәні бір- физикалық құбылыстар. Қиындығымен қызығы қатар жүрген физика пәні бүгінгі таңда тереңнен танылып, ойып орын алатын негізгі пәннің бірі болып отыр.Ұлттық біріңғай тестілеуде бір ғана емес, бірнеше түлекке таңдау болған бұл пәннің бір қыр-сыры мынада жатыр... Жалпы физика тілі- ғылыми стильде жазылғандықтан күрделі болып келеді.Оқушының ойына оңай оралып,санасына сіңіп сақталуына оқытушысының орасан зор еңбегі керектігі негізгі мақсат қой.Ия, дана елім «Ұстазы жақсының, ұстамы жақсы», деп тегін айтпаған.Осы орайда оқытушы ретінде өзімнің әдісіммен бөлісуді жөн көрдім.Физикалық құбылыстардың күнделікті қолданыста жүрген мақал- мәтелдермен мән мағынасының бір болуы сәйкестік пе, әлде пәннің кеңінен қанат жайғаны ма?Түйдектеген тірліктің түйгенін шешетін шешен қазақ елінің оқымаса да, түсінерге тоқитыны аз емес екенің аңғарарыңыз-ақиқат.Иә, ауыз әдебиетінің бір бұтағы болған мақал -мәтелдермен физикалық құбылыстармен байланысы бар. Енді белгілі бір тақырыпты өткенде, мақал-мәтелдерді қалай қолданғанымды екі-үш мысалдар арқылы түсіндіре кетейін. Жетінші сыныпта «Найза салу-ерліктен, ат жауыры-терліктен».Тәрбиелік мәні елді қорғау,жауға тойтарыс беру, нар тәуекел жасу,біреуге шынайы жақсылық жасау тек нағыз ердің ісі- ерліктің белгісі екендігі, ал тапсырылған міндетке немқұрайды қарап,жауапкершілікпен орындамау ортақ іске кесірін тигізетіндігі меңзеледі.Ал, физикалық мағынасын былайша түсіндірелік: ат жауырынының пайда болуы, ол аттың арқасына ердің қапталы батып үйкеленуінен. Осы үйкелісті болдырмау үшін және де терді сіңіру үшін қойдың жабағы жүнінен тоқымның астына терлік жасалады.Егер терлік дұрыс салынбаса, ат жауыры осыдан болады, демек терлікті дайындауда оны атқа дұрыс жабу да үлкен өнер болып табылады. Сол сияқты «Саусақ бірікпей-ине ілікпейді» деген мақал-мәтелдерді талдап түсіндіруге болады. Ал, сегізінші сыныпта «Кебу және конденсация» тақырыбын өткенде мынадай мақал-мәтелдерді мысал келтіріп,талдадық. «Аузы күйген үрлеп ішеді» мақалдың тәрбиелік мәні жіберген қатеңді екінші рет болдырмауға, ол қатеңнен тиесілі қорытынды жасай білуге меңзесе, физикалық тұрғыдан ыстық нәрсені үрлесек, содан кебу процесі тездетіліп, нәтижесінде оның температурасының төмендейтіндігін ұғуға болады. Сол сияқты мынадай мақал-мәтелдерді талдадық «Быламақ бетінен суйды, көже түбінен суйды», «Дән себілмей астық өңбейді,дария буланбай шық түспейді» Ұлттық тәрбие тек уағызбен сіңбейді. Өз сабақтарымда ғылыми материалды хақымыздың ұлттық танымына сай мысалдар,көрнекіліктер арқылы сіңіре отырып, сабақтың мазмұнына сай мақал-мәтел,жұмбақ, қара өлең,ертегілер, аңыздар,ұлттық ойындар үлгілерінде тиімді пайдалануға тырысамын. Сондықтан әр пәнде халықтық педагогиканы әлемдік пайдалану оқушының пәнге қызығушылығын арттырып, сапалы білім алуына ғана емес,танымын тереңдететініне сенімім мол. | |
| Просмотров: 2835 | |
Четверг, 2024-05-02, 4:25 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|