Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Дошколенок |
Ұлттық ойындардың бала тєрбиесіндегі рөлі.
| Калыкова Галия Касымбековна даярлық тобының тәрбиешісі Ұлттық ойындардың бала тєрбиесіндегі рөлі. Бала тєрбиесі-ғылым заманнан бастап адамзатты толѓандырып келе жатќан өмірдің өзекті мәселесі. Қазақ халқы ежелден жас ұрпақты сегіз ќырлы ,бір сырлы болып өсуін маќсат етќен. Баланы үнемі қамқорлыққа алып, жан-жақты тәрбиелеп отырған.Қазақ халқының ұлттыќ тәлімі мен өнегесі бүгінгі таңда ұрпақ тәрбиесінін негізіне айналуы-ел мүдесі, заман талабы. Қазақ халќы мәдени мұраларға бай халық екендігіне сөз жоқ.Сондай бір қомақты дүниелер қатарына ұлттыќ ойындарды да жатқызамыз.Халќымыздың өмірде дені сау,шынықан балалар тәрбиелеу жөнінде кейінгі ұрпақтарына қалдырған үлкен де бай мұрасы-ұлттық ойындар.Балалар ұлттық ойын үстінде өнеге алып, мінез ќалыптастырады, өзіндік ерекшелік қасиетін айќындай бастайды.Тєрбиеші ұлттық ойын үстінде әр баланың игі бастамасын ќолдап,оның бойындағы жақсы қасиеттерді үрбітуге, үзіндік мінез-құлќын қалыптастыруға аса көңіл бөлгені жөн. Баланың ойыны ересек адамдардың еңбегіне еліктеуден өрістеп,бара-бара шын мәніндегі еңбекке айналады.Сондықтан ұлттық ойын балаларды тәрбиелеудің де тиімді жолы, тәрбие құралы екенін де дєлелдейді. Осындай жауапты міндеттердің баянды болуы үшін егеменді еліміздің ертеңгі қажетің өтерлік-жерін,елін сүйетін,адамгершілік қуаты мол, білімді,парасатты,ана тілін,ата-баба салтын бойына сіңіре, оны қастерлей білетін азамат өсіруде ұсынатын ең басты ќұралымыз ұлттыќ ойындар.Себебі ұлттыќ ойындар баяғы заманнан бері ұрпаќ тәрбиесінің алтын діңгегіне айналған. «Ел болам десен,бесігінді түзе»дейді атам қазақ.Бөлашаќтың іргетасы саналатын бала әуелі отбасында,содан кейін мектепке дейінгі мекемелерде,одан мектепте қалыптасатыны баршамызға белгілі.Осы кезеңдегі балдығѓандардың негізгі іс-әрекеті-ойын болып табылады.Ойын жай ермек қана емес,сәбилердің рухани жетілуі мен табиғи өсуінің қажетті алғышарты.Бала денесінің дамуы мен ой дүнйесінің өркен жаюы ойынға тікелей тәуелді, әрі өте байланысты. «Адам өмірге бейім болу үшін балалық шақты бастан кешуі міндетті,егер ойын мен қызыққа толы балалық шақ болмаса,ол мәңгі жабайы боп қалар еді»-деп К.Чуковскийдіњ бала мен ойынды теңестіре жоғары бағалауында терең шындық пен үлкен мән жатыр.Адамзатты балаларсыз елестету қаншалықты мүмкін болмаса,балаларды ойынсыз елестету де мүмкін емес.Ойын балалар үшін өмірмен тең.Сондыќтан да ойынның тәрбиелік ќуатымен теңесер күш жоқ Ол халықтың сандаған жылдар тәрбиесінің нәр сіңген педагогикалық даналығының жемісі.Ойын еш уаќытта да дамудың бір сатысына жеткенде тоқтап қалмайды,қайта жетіле түседі.Сәбилерге де,үлкендерге де арналѓан әртүрлі ұлттыќ ойындар бар,олар адам өмірінің єр кезеңін қамтиды.Халқымыз ойындарды тек балаларды алдандыру,ойнату ісі деп ќарамай,жас ерекшеліктеріне сай олардың көзқарасының,мінез-ќұлқының қалыптасу ќұралы деп те ерекше бағалаған. Баланың берік дұрыс мінезі пайда болу үшін тәрбиеші екі шартты орындау керек. 1.Баланың өз қолынан келетін ісіне толық ерік беру.Бала басқаның күшіне,күмегіне сеніп кетпеуі үшін тєрбиеші оның өз қолынан келмейтін ісіне ғана көмек көрсетіп жіберуге міндетті. 2.Баланы қабылдайтын,сақтықпен қажытпайтын темір тәртіппен бағындыру керек.Баланың мақсатты еркіне жіберу оны шыдамдылыққа, табандылыққа үйретеді.Егер де бала мінезін дамыта отырып тєрбиелемесек,онда қыңыр баланың қиқарлығы арта түседі,өсе келе бұзақылыққа бейім тұрады.Тегінде көп нәрсе баланың өмірін дұрыс ұйымдастырып,жақсыға қарай баулып, шебер басқара білуге байланысты.Сондықтанда ата-анамен тєрбиешінің атқаратын жауапкершілігі мол. Бала ұлттық ойын үстінде өмірде көрген білгеніне,үіне ұнаған адамның іс-әрекетіне еліктей отырып,соны бейнелей ойнайды.Бала ойын арқылы дүниені танып,түсінігі арқылы қабылдап,ересектерге еліктей жүріп үйренеді, өз бойына қабылдайды ұлттық ойын арқылы әр баланың бойындағы жақсы қасиеттерді үрбітіп мінез-құлқын қалыптастыру керек.Ендеше балалардың әдепті,қайырымды,адамгершілік қасиетінің зор болуы үлкендердің өнегесіне,тәрбиешінің күнделікті қарым-қатынасы мен тәрбие жұмысының өтімды жүргізілуне байланысты қалыптасады. Үнемі мейірім мен ықыласқа бөленген баланың мінезі жұмсақ қайырымды,кішіпейіл болып өседі.Балабақшаның әр тобындағы балалардың жас ерекшеліктеріне сай ұлттық ойындардың тәрбиелік мәні жайлы мәселе өз ќұндылығын жойған жоқ, керісінше жаңа қырынан көрініп тұр. | |
| Просмотров: 1237 | Комментарии: 1 | |
Пятница, 2024-04-26, 11:19 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|