Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Дошколенок |
Мектепке дейінгі балалардың адамдық тәрбиесі
| Мектепке дейінгі тәрбие – тұлғаның адамдық тәрбиесінің қалыптасуының маңызды кез. Кеңес одағы ғалымдарының педагогика және психология аумағында зерттеулері дәл мектепке дейінгі шақта негізгі моралдық сапаларды белгілі бір нысанға әкеледі. Оған балалардың жоғары қабылауы және иланушылығы сәйкес келеді. Сондықтан да тәрбиеші баланың адамдық тәрбиелеуінде және дамуында отбасының айрықша рөлі туралы айтады. Отбасы ең бірінші әлеуметтік ұяшық болып табылады, яғни тұлғаның қалыптасуына үлкен әсерін тигізеді. Отбасының әсері ұзақ және тұрақты түрде болады. Ата – аналардың мінез – құлқын және қарым – қатынасын көре тұра, бала сол қасиеттердің көбін өзіне алады және сәйкесінше жақын адамдарымен және басқа адамдармен сондай мінез – құлықпен және қарым – қатынаспен араласады. Тәрбиеші ата – анаға мектепке дейінгі педагогиканың негізгі жағдайын ашады: балада сезімнің, әдеттің, жаман, жақсының қалыптасуын көрсетеді. Мектепке дейінгі балалар тәрбиесінің мазмұны Отанға деген сүйіспеншілікті, мейрірімділікті, басқаларға деген қайрымды қарым – қатынасты қамтиды. Мектепке дейінгі балалардың тәрбиесі оған дұрыс әдеттердің көрсетілуінен, мінез – құлықты ұйымдастырудан, оның жасы үлкен адамдармен және өз құрдастарымен араласуынан тұрады. Ата – ана өз алдында мынадай сұрақтарды қояды, біз өз балаларымызда қандай адами тәрбиені көргіміз келеді? Міне, мысалға келесі кейбір адами қасиеттерді көрсетемін: Әдептілік – ол адамды безендіреді, оны пішінді етеді, қоғамда көңілді сезімді тудырады. Әдептілікті тәрбиеліктің бір белгісі ретінде санайды. Әдептіліксіз адамдардың ара қатынасын елестету мүмкін емес. Балалардың әдептілігі адалдықтың, ізгіліктің, қоғамға деген қадірліктің негізінде құралады, әйтпесе ол адами тәрбиеліктің белгісі болуынан қалады. Сезімталдық – бұл адамның моралдық қасиеті, ол қоғамға деген ара – қатынасында көрсетіледі. Сезімталдық адамдарға уайымдаудан, оларға көмекке келуден тұрады. Отбасыда ата – ана балаларды бұл қасиетті іс жүзінде көрсетуі қажет. Кішіпейілдік. Балаларда кішіпейілдік жақсы ниеттен тууы керек. Балаға кішіпейілдікті қандай жағдайда айқындау керектігін көрсету керек. Мысалы: құлап қалған затты көтеру, есікті ұстап тұру, кіші немесе өзінен үлкен адамды алдынан өткізіп жіберу. Сыпайылық – бұл тұлғаның адами қасиеті. Сыпайы кісі өзін төл етіп көрсетпейді, өзінің «менмендігін» шермитпейді, өзін жай, абзалдықпен, табиғи етіп көрсетеді. Сыпайылықты балаға кішкентай кезінен тәрбиеле қажет. Сыпайылықты кішкентайынан білмеген бала есейгенде бұл қасиетті аса үлкен еңбекпен иемденеді. Тәртіптілік ол адамның істерінде көрсетіледі. Бала кезден балаға келесі қасиеттерді сіңіру қажет: белсенді болу, дербес, патриот болуды. Мектепке дейінгі уақыт кезеніңде бала міңез – құлықтын және араласудың көптеген әдіс – айлаларын меңгереді. Ол өзінен үлкен адамдардың тәртібіне құрдастарының тәртібіне назар аударады. Ол физикалық, интеллектуалды дамиды. Кішкентай балаға бала бақша бағдарламасында көрсетілген дағдыларды баулиды. Керекті дағдыларды баули отырып бала тәртіпті болу шарттарымен танысады. Шарттар арқылы бала үлкен адамдармен, құрдастарымен үйде және бала бақшада, далада және қоғамдық жерлерде өзін қалай ұстау керек екендігін ойына тыйюы қажет. Мектпеке дейінгі тәрбиеде ата – ана және тәрбиеші арасында әңгіме болуы керек. Әңгіме – ол екі жақтың диалогы, яғни ата – ананың және тәрбиешінің. Қандай да әңгіме болмасын ол ата – анаға тек қана пайдалы ақпар беруі қажет емес, бірақ та оларды практикалық ұсталықтарға әкелуі керек. Тәрбиеші ата – анамен қандай да әңгіме жүргізседе, ол отбасылық және қоғамдық тәрбие бірін – бірі толықтыратының айта кетеді. | |
| Просмотров: 663 | Комментарии: 1 | |
Пятница, 2024-04-26, 4:06 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|