Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Дошколенок |
Әр ұлт өкілдері балаларына қазақ тілін оқытудағы қолданылатын әртүрлі әдістер.
| Егеменді еліміздің болашағы – бүгінгі балғын бөбектер. Сондықтан Қазақстан Республикасының кішкентай азаматтарын, яғни өркениетке жетелейтін ұрпақ тәрбиелеуге бүгіннен қамқорлық жасауымыз қажет. Азаматтық және патиоттық сезімдерін тәрбиелеудегі ең маңызды мәселе, өз мемлекетінің тіліне деген құрмет деп білеміз. Болашақ ұрпақты оқыту және тірбиелеуді қоғам мүддесіне үйлесімді түрде түрде қайта құру міндеттері жүзеге асырылуда. Солардың бірі – адамзат қоғамы тарихында қарым – атынас құралы міндетін өтіп келе жатқан, ғылым – білімді үйрену негізі – тілдерді меңгерту, мемлекеттік мәртебе алған қазақ тілініңқолданыс аясын кеғейту, қазақ еліндегі ұлттар мен ұлыстардың, ұлт балаларын еріктілікті сақтай отырып, қазақ тілінде сөйлеуге үйрету. Біздің «Жанэль» шағын орталығында мектеп жасына дейінгі балаларды топтарда оқыту және тәрбиелеу қазақ және орыс тілінде жүреді. Қазақ «Айгөлек» тобын құрған кезде, тек қазақ балалары ғана емес, сонымен қатар ата – аналардың сұрауы бойынша басқа ұлт балалары да қабылданды. Алдымен ата – аналармен сұрақнама және әңгіме жүргізіп, оларға қазақ тіліміз өте күрделі, үйрену үшін тер төгіп еңбектенуміз қажет екендігін ойларына түйдік, олардың баламен бірге қазақ тілін үйренуін және ата – аналар тарапынан көмек көрсетіуін сұрадық. Балалардың қазақ тілінде активті және пассивті сөздік қорларының жоқтығынан сөйлей алмайтынын түсіне отырып, әр ата – ананың тілегін қанағаттандыруға тырысамыз. Өйткені осы жастағы балалардың лингвистикалық қабілеттері жоғары болады. Сабақтарда және күнделікті өмірде қолданылатын әдіс – тәсілдердің маңызын қазақ тілін жақсы игеруге сауабын тигізудегі мақсатын анықтауда, өз топ балаларымызбен және қазақ тілін игеру тек қана сабақтарда өткізілетін орыс тілінде тәрбиеленетін балалардың диагностикасын өткіздік. Сөздік жұмысты сауалнамығында активті және пасивті сөздіктің жағдайын анықтадық; ТДМ – қазақ тіліне тән сөздерді дұрыс айту; байланыстыра сөйлеу – монологтық және сұхбат сөздердің даму жағдайы, әңгіме құра білу. Қазақ және орыс тілдерінде оқытылатын топтардағы қазақ тілін игерудегі салыстырмалы талдау. Алынған нәтижелер қазақ тілінде қажетті әдістер мен құралдарды тиімді қолдануға көмектесті. Өзге тілді үйренуде сөздіктің орны ерекше. Сөз үйрену арқылы бала сөйлеуге үйренеді. Алдымен балалар тәрбиешінің айтуы бойынша сөздің дұрыс айтылу үлгісімен танысады. Әр жаңа сөзді пысықтап, бірнеше рет дауыстап, іштей қайталайды. Топпен және жоның мағынасынеке - жеке қайталау арқылы тілдерін жаттықтырады. Тілді үйренуге деген қызығушылықтарын арттырып, түсініп сөйлей білу дағдыларын қалыптастыру үшін , біз балалар ортасында тек қана қазақ тілінде сөйлейміз, өлең – тақпақ оқып ән айтамыз. Балалардың бірте – бірте қызығушылықтары оянып, олар естерінде сақтаған сөздерін, оның мағынасын сұрай бастайды. Күнделікті өмірде және сабақтарда мынадай ойын түрлерін қолданамыз. Олар: «Жылдам жауап», «Жаңылиай көрсет», «Ойлан, тап», «Ұшты - ұшты», «Үнсіз қимыл», «Сөз айт, тез айт», «Төлін ата», «Дүкенде». Сонымен қатар көрнекі және дидактикалық материалдар: ребустар, сөзжұмбақтар, ойын тапсырмалары қазақ тілін игеруде көптеген көмек көрсетеді. Сабақтар топшаларға бөліп ұйымдастыру тәсілдерін қолданамыз. Әр топшаларға қазақ тілінде жақсы сөйлейтін балалармен сөйлей алмйтын балаларды алдық. Топшаларға қарым - қатынасорыс тілінде сөйлейтін балалардың өз ойларын, тапсырмаларын орындауға, жалпы бір ойға келуге көмектеседі. Ата – аналар көмегінсіз жақсы нәтижелерге жете алмайтынымызды түсіне отырып, олармен әр – түрлі жұмыс түрлерін қолдануға тырыстық: жекеленген және топшалармен әңгімелесу, ашық есік күні, сабаққа дейінгі алдын – ала жұмыстар, үй тапсырмалары және басқалар. Оқу жылының соңына қарай дәл осындай сауалнама жүргіздік. Алынған нәтижелер осы мәселе бойынша сабақтарда ғана емес сонымен қатар күнделікті өмірде жүйелі жұмыс жүргізудің арқасында қазақ тілін тиімді игеруге ықпал етеді. Сонымен, әртүрлі әдістер мен құралдарды пайдалану, балалардың күнделікті өмірде мемлекеттік тілді үйренуіне көп көмегін тигізеді. Источник: http://1. Г. Байтілеуова, Г. Боранбаева. Дидактикалық материалдар. Алматы «Мектеп» 2004ж. 2. С. Дүйсебаев. Қазақ тілі. Алматы | |
| Просмотров: 1815 | Комментарии: 1 | |
Воскресенье, 2024-05-19, 5:19 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|