Бектембаева А.Ф., психолог «№1 «Арман» ясли-бақшасы» КМҚК «Баланы бірге дамытайық» Ерте кезең балалық шақтан баланың мыйы, денесі бір-бірінен бөлек дамымайды. Баланың ақыл-ойы, дене дамуы тығыз байланыста. Баланың кішкене кезінен бастап қимылына бостандық беру, бірге көп жаттығуларды жасап, қозғалу әрекетіне белсенділігіне себепші болу керек. Ерте кезеңнен бастап баланың денесін дамытсақ, келешекте оның интеллектуалдық нәтижелерін қамтамасыз ете аламыз. Психологтың ғылыми-зерттеуі бойынша қаншалықты ата-ана баланың моторикасын дамыту үшін көңіл бөлсе соншалықты баланың ойлау потенциалы жоғары болады. Адамның қолы өзі туралы мәлімет береді, осы қасиетті ғалымдар пайдаланған. Өйткені баланың қолының шеберлігінен ерекшелік жүйке жүйесі, мыйының даму қорытындысын жасайды. Сонымен қол таниды, ал мыйы түйсікті, қабылдауды бекітіп оны образбен қабылдайды. И. Кант бекер айтпаған «Қол- бұл алға шығып тұрған мый». Зерттеу бойынша бала тез заттық әрекеттерді меңгереді, егер онымен жеке қатынаста болсаңыз, ол қызығушылықпен, белсенділігпен қатысады және қасында анасы болса. Сурет арқылы баланың қол моторикасы дамиды, бірден бір басты міндет – қолды жазуға дайындайды, сонымен қатар сонымен коррекциялық жұмыс өтіп жатады. Мысалы: бала тұйық болса мінезі өзгеріп – ашылады. Тынымсыз, мазасыз – ыждағатты, орнықты боп түзеледі, ал агрессивті бала сабырлыққа үйренеді. Баланы алты айынан бастап бояумен таныстыруға болады. Бірақ осы қойылған міндеттер орындалу үшін, баланы сурет әрекетіне ойын, ертегі арқылы қызықтыру керек. Мысалы: қылқаламмен таныстырғанда және оны қалай пайдалану, қолдану ережелерімен таныстырғанда «Патша-қылқалам» ертегісін ұсынуға болады. «Патша-қылқалам» Ертеде патша-қылқалам тұрыпты, оның патшалығында өте көп қылқалам қыздары болыпты. Қылқалам қыздар сурет салғысы келді, сонда олар бала-бақшаға балалармен көп, әдемі сурет саламыз деп барды. Бірақ үш қылқалам жылап келді. Қылқалам патшаның «Неге жылап жүрсіндер?» деген сұрағына Бірінші қылқалам: мені бала судың ішіне тастап кетті, мен тұншыға жаздадым. Екінші қылқалам: Ал мені таза суға жуған жоқ, менің шашымда бояу кеуіп қалды, шаштарым жұлынып түсті. Үшінші қылқалам: ал мені шашыммен астыға қаратып стақанның ішіне қойды, барлық шаштарым майысып қалды. Қылқаламды судын ішіне тастап қалтыруға болмайды, бояумен бояп болғанда, қылқаламды таза сумен жуып қою керек және стақанның ішіне шашын үстіге қаратып қою керек. Сен балам осы ережелерді сақтасаң ,саған қылқалам ренжімейді суреттерің әдемі болып шығады. Бояр кезінде қылқалам су ішкенді ұнатады.. Осындай ертегі айтып, әрбір суретке сюжет құрастырсаңыз, балаңыз сурет салуды ұнатады. Сурет әрекеті арқылы сіз қол моторикасын, әлеуметтік көз қарасын, тіл байлығын дамытасыз. И.П. Павлов айтқандай «Қол басын үйретеді, сосын ақылға толған басы қолын үйретеді, ал шеберлі қолы мыйын дамытады» «Тамшылар ертегісі» Бір орманда Тамшылар тұрыпты. Бірінші тамшы үлкен және жуан. Екінші тамшы кішкене және күлкілі. Жаңбыр жауғаннан кейін жапырақтан гүлге, бұтақтан шөпке тамшылар көңілді секіреді. Олардың фигуралары мөлдір және жылтыр болады.Күн шыққанда ормандағы аңдар: қояндар, түлкілер, тиындар тамшыларды айнаға ұқсатып қарайтын. Тамшылар сурет салуды өте ұнататын және барлығын өздеріне ұқсатып бейнелейтін. Сендер осы тамшыларға ұқсайтын жануарларды бейнелеңіз. Ең әуелі салынған аңдарды бояңыз. Сонан соң ойлап табыңыз және бейнелеңіз. Сәттілік тілейміз! Семей қаласы
|