Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » История |
Статья
| “Семей-Москва-Прага-Қиыр Шығыс”-аталардың ерлік жолы. «Ғылыми жоба»Мұқышева Айкүміс Советханқызы «№30 жалпы орта білім беретін мектеп» ММ Семей қаласы Оқушыларға берілетін патриоттық тәрбие отбасынан, мектептен, тәрбиеленген ортадан басталады.Осы мақсатқа алынған бұл жобада оқушылардың география,тарих пәндерінен алған білімдерін нақтылы мәліметтермен толықтыруға толық мүмкіндігі болғандығы қарастырылады. Семей тұрғыны Кусаинов Ораз 15 мамыр 1923 жылы Семей облысы,Абралы ауданында дүниеге келген,ал оның немересі Оразов Ерсін Семей қаласының №30 жалпы орта білім беретін мектептің түлегі өз атасының қан майдандағы ерлік істерін баяндап,өз сыныптастарына,Семей мектептеріндегі басқа да қатарластарына мәлімдейді. Өз оқушымның атасы жайлы жинаған мәліметтеріне басшылық ете отырып,сол қиын-қыстау кездегі Кусаинов Ораз қарттың әскери жолын баяндауды жөн көрдім. Кусаинов Ораз өзінің Ұлы Отан соғысы кезіндегі әскери жолын 125-ші Батыс Сібір полкының 32-ші дивизиясында қатардағы жауынгер болып бастап, Кеңес әскерінің құрамында Румынияны, Венгрияны,Польшаны, Чехословакияны азат еткен. 1942 жылдғы мамырынан бастап минометті атқыштар командирі және полк,батальонның комсомол басшысы болған.Алғаш ұрысқа Москва түбінде араласады.Осы дивизияның саяси бөлімінде 1943 жылдың қаңтар айында партия қатарына өтеді.Соғысқа алғаш кіріскен сәттен бастап Кусаинов Ораз жастығына қарамастан ержүректігімен,өжеттігімен,қайсарлығымен көзге түседі.Сол кезде ол 17-де болыпты,соғысқа бару үшін 1942-жылдың ақпан айында ебін тауып екі жас қосқызып,1923 жылы туған деген куәләкпен өзі сұранып соғысқа аттанады.Ұрыстарда ерлік көрсеткен жас командирлердің саяси сауаттылығын жетілдіру міндеті тұрады. Каленин майданында соғыста көзге түскен жас командирлермен бірге, Харьковтағы әскери саяси училищені соғыс уақытына сәйкес жеделдетілген бағдарлама бойынша бітіріп шығады. Жолдамамен 2-Украина майданында 53-армияның 230-атқыштар полкіне келген комсомол жетекшісі О.Қусаинов Карпат тауларында, Белоруссия мен Молдавия жерінде соғысқа қатысады. Румыния, Венгрия, Польша, Чехословакия жерлерін жаудан азат етуге қатысады. Майданда басынан жарақаттанып есін жоғалтады.Осы жарақаттан кейін басына тиген жарықшақтардың нәтижесінде мылқау болып қалады. Сонда қасындағы майдандас үлкен командирі: «жассың әлі, обал ғой сені қамшымен қатты соқсам шыдайсың ба?» – деген екен, Кусаинов Ораз шыдаймын деп бас изепті, ағашқа байлап қойып қатты сабаған екен, сонда – а-а-а! – деп айқайласа жазылып кетесін деген сөз рас болып, оның сөйлеу қабілеті қалпына келіпті. Барлық мадақтауларымен оған берілген куәліктерін зерттей келе Кусаинов Ораздың қашан, қай жерде соғысқан, қандай ірі қалаларды азат еткендігі туралы толық мәлімет алынды. 1944 жыл 11 сәуір «объявлена блогадарность за освобождение городов Клуж и Сегед приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина» 1944 жыл 31 тамыз «объявлена блогадарность за освобождение города Бухарест приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина» 1944 жыл 9 желтоқсан «объявлена блогадарность за освобождение города в боях при прорыве обороны противника и форсировании Дуная приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина» 1945 жыл 13 ақпан № 277 бұйрық бойынша «за отличные боевые действия в боях за овладение городом Будапешт приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина объявлена благодарность» 1945 жыл 7 наурыз №293 бұйрық Банска – Штявница қаласын 1945 жыл 30 наурыз №318 бұйрық Комарно, Новы Замки , 1945 жыл 30 наурыз №318 бұйрық «за отличные боевые действия в боях по форсированию рек Грон и Нитра и прорыву обороны противника по западным берегам этих рек приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина » 1945 жыл 31 наурыз №323 бұйрық «Нитра және Гланта қалалары,1945 жыл 31 наурыз №323 бұйрық «за отличные боевые действия в боях за овладение городом Нитра и форсирование реки Ваг приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина» 1945 жыл 1 сәуір №326 бұйрық Трнава, Глоговец, Сенец қалалары, 1945 жыл 5 сәуір №331 бұйрық Малацки, Брук, Превидза, Бановце қалалары.1945 жыл сәуір №335 бұйрық «за отличные боевые действия в боях за овладение территоии Чехословакии городом Годонии приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина» 1945 жыл 26 сәуір №345 бұйрық «за отличные боевые действия в боях за овладение городом Брно приказом Верховного Главнокомандующего Маршала Советского Союза товарища Сталина объевлено благодарность . 1944 жылы қыркүйек айында Кусаинов Ораз 6-әуе десантының атқыштар полкіне комсомол жетекшісі болып келеді. Осы 6 -әуе десанты атқыштар полкінің құрамында Чехословакияның астанасы Прагадан 6 шақырым жердегі орманда неміс армиясын күл – талқан жеңіп кезекті ұрыс алдындағы бір сәткі үзілісте неміс фашистерінің тізе бүккенін Рейхстаг төбесіне КСРО туы тігілген туралы хабар естиді. Жеңіс! Бүкіл Европаны, Россияны қанға бөктірген 14018 күн мен түн аяқталғандай. 1945 жыл маусым «в боях за освобождение города Праги. Согласно Указу Президиума Верховного Совета СССР от июня 1945 года он имеет право на получение медали Освобождение Праги»штаб бастығы Кошельевтің қолы қойылған. Алдыда Қиыр Шығыстағы жапон самурайларынан азат ету міндеті тұрады. Кусаинов Ораз мыңдаған қаруластарымен Шығысқа бет түзеді. Оларды тиеген эшелоны Семейдің үстінен өтеді екен. Жапондықтар мен соғыстан аман оралама? Кім біліпті? Поезд Семей станциясына түнде келіп тоқтады. Кусаинов Ораз командирінен 1 кунге рұқсат алып ауылына тартады. Қайнарға жеткенде ауыл әлі ояна қоймаған. Мазасызданған тиыштық, әжей ғана түнімен ұйықтай алмаған. Үш ұмтылып орнынан тұра алмаған асыл әже бауырына тығылған немересін құшақтаған күйі қатты да қалды. Ораздың бір күнге келгенін естіген белсенділер елді жинап батыр жерлестерімен кездесу ұйымдастырды. Ораз бәріне жауап бере отырып әлдекімді көзімен іздейді. Сөйткенше болмай дөңгелек жүзді қараторы қыз топ арасынан төрге оза берді. Дәл өзі, Мәшкен! Жігіттің жүрегі лүпілдеп қоя берді. Екеуінің жанары түйісіп қалады. Осы тарихи кездесудің арқасында қазіргі Кусаиновтар отбасы дүниеге келіп, менің оқушым Оразов Ерсін бүгін тәуелсіз ҚР болашақ азаматы атасының ерлігін мақтан етеді. Осы қысқа кездесуден кейін өз полкіне жетіп қиыр Шығыстағы жапондықтарды жеңіп, 1946 жылдың тамызында гвардия аға лейтенанты шенінде елге оралады. 1945 жыл 23 тамыз №372 «за отличные боевые действия в боях с японцами на Далнем Востоке приказом Верховного Главнокомандующего Генералиссимуса Советского Союза товарища Сталина объявлена блогодарность » Соғыстан кейін саяси жетекші Ораз Кусайынов Абралы аудандық «Социалистік шаруа» газетінде жауапты хатшы қызметінен бастап, халық шаруашылығының түрлі саласында саналы еңбек етті. Кеңес Одағының Маршалы Г.К. Жуков ерекше ерлігі үшін Кусаинов Оразды атаулы тапанша қаруымен өз қолымен марапаттаған. Қаруды үйде сақтауға болмайды деген мемлекеттің бұйрығы шыққаннан кейін өзі апарып тапсырған екен. 1995 жылы 26 мамырдағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Басшылары кеңесінің Шешіміне сәйкес «Кеңес Одағының Маршалы Г.К. Жуков медалімен» марапатталды. Ата сөзі қасиетті киелі, Ата сөзі жанға жайлы тиеді. От кешкен сіздің ерліктеріңіз, Ешқашан ұмытылмайды Қыран қайрат азаматтар көп болған Соның бірі біздің ата кешегі, Ел жұртының бағы, болған бес елі, Жақсылығын жаппай еске алады, Кір келтірмей кеткен абзал атына, Алла берсін, рахым, иман байлығын, Орның жайлы, жаның болсын жәнәтта. Аталған жұмыс барлық марапаттың куәліктерімен Құсайынов Ораздың майдандастарымен түскен фотосуреттерімен және «Хабар» агенттігінің жаңалықтарынан үзіндімен толықтырылды. | |
| Просмотров: 1482 | Комментарии: 1 | |
Пятница, 2024-12-20, 10:25 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|