Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Химия |
Оттек қасиеттері, алынуы, қолданылуы
| Сабақтың тақырыбы:Оттектің қасиеттері, алынуы және қолданылуы. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларды тіршілік тірегі-оттегінің физикалық қасиеттері және алу жолдарымен таныстыру.Жай заттың бірі-оттектің физикалық және алу жолдарын жүйелі түрде қабылдауға және оны айтып беруге дағдыландыру. • Дамытушылық: Оқушылардың сабаққа белсенді-лігін арттыру мақсатында қосымша материалдарды пайдалануға дағдыландыру,ойлау қабілетін жетілдіру • Тәрбиелік: Оқушыларды ізденімпаздыққа, • жылдам ойлауға,сауаттылыққа тәрбиелеу,пәнге деген қызығушылығын арттыру. Сабақтың типі: Аралас Сабақтың әдіс-тәсілдері:түсіндіру,ойын,сұрақ- жауап,тірек сызба, есептер шығару Сабақтың көрнекілігі:интерактивті тақата,тест тапсырмалары,тірек-сызбалар,электронды оқулық,химиялық тәжірибеге керекті реактивтер. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі. II.Үй тапсырмасын тексеру. «Оттектің жалпы сипаттамасы және табиғатта таралуы» тақырыбына тапсырмалар. 1.Құпия сөзді тап Химиялық таңбасы- A r(O) = Химиялық формуласы- М r(О2)= Қазақша атауы- Химиялық таңбаның оқылуы- Латынша оқылуы- Реттік нөмірі- Валенттілігі- 2. Сұраққа жауап. 1.Оттектің жер қыртысындағы үлесі? 2.Адам организм массасында байланысқан оттек қанша пайыз? 3.Атмосферадағы оттегінің үлесі? 4.Оттектің валенттілігі нешеге тең? 5.Оттектің атомдық массасы нешеге тең? 6.Оттектің реттік нөмері неше? 7. 3.оқулықтағы №6,7 есептердің дұрыстығын тексеру. III.Жаңа сабақты түсіндіру Ашылу тарихы 1772 жылы Швеция химигі К.Шееле Mg(NO3)2-тын қыздырғанда бөлініп шыққан газды жинап,қасиеттерін зерттеп,оны”оттық ауа”деп атаған. К.Шееле жұмысын 1777 ж. ғана жариялаған. Ағылшын химигі Дж.Пристли 1774 ж. сынап оксиді құйылған шыны сауытқа дөңес линза арқылы күн сәулесін түсіреді.Осы кезде HgO қызып, одан газ бөлінеді.Мұны Пристли ауа деп ойлайды, бірақ ол ауа құрамындағы оттек еді. Алу әдістері Өнеркәсіпте алынуы: Оттегін өнеркәсіпте ауаны қысып сұйылтады да, азот пен оттегінің қайнау температураларының айырмашылығына қарай буландырып бөліп алады. Осылайша алынған оттегі көгілдір түсті баллондарда сақталады, себебі сұйық оттегі ашық-көгілдір түсті болады. Ал зертханалық алу әдістері кейбір оттегіге бай күрделі қосылыстарды айыруға негізделген • -196 С-та азот • қайнап Зертханада алынуы: 2КМnO4 → K2MnO4+MnO2+O2 2KCIO3 → 2KCI+3O2 2HgO → 2Hg+O2 2H2O →2H2+O2 “Физикалық қасиеттері” Суда аз ериді, ауадан сәл ауыр. t сұйылу -183 0 С, t қату -2180 С, Қатты күйде –көк, Сұйық күйде- ашық көкшіл p = 1,43г/л Проблемалық сұрақ “Оттегі –тіршілік тірегі ” десек,оның табиғаттағы мөлшері таусылмай ма? 6 CO2 + 6H 2O=C6H12O6+6O2 1.Химиялық тәжірибе:оттегінің калий перманганатынан және сутек асқын тотығынан алыну тәжірибелерін жасап көрсету. 2.Электронды оқулықтан оттегінің калий перманганатынан және калий хлоратынан алыну тәжірибелерін көрсету.(бейнефильм көрсетіледі) Оттегін жинау әдістері Ауаны ығыстыру әдісі : Суды ығыстыру әдісі : Тірек -хабарлама KMnO4 -калий перманганаты, тұрмыста “марганцовка” H2O2 – сутек пероксиді KCIO3 – калий хлораты, Бертолле тұзы * Үстіңгі жағынан ұзын тұмсықты шыны құйғы кигізіледі * Онда кран орнатылған Газометрдің жұмыс істеу тәртібі: Құйғыдағы кранды ашып, үстінен су құйып толтырады *Сосын кранды жауып ,астыңғы тығынды ашып, оттек газын жібереді *Газ толған сайын төмеңгі ауыздан су сыртқа ағады *Газ жиналған кезде төмеңгі аузын тығындайды * Құйғыдағы кранды ашып,қайта су құяды * Енді үстіңгі кранды ашып,газды жинауға болады Сұйық оттекті сақтайтын Оттек газын сақтайтын термостат- Дьюар ыдысы болат баллон Оттегінің табиғаттағы айналымы және қолданылуы Табиғатта оттегі негізінен фотосинтез нәтижесінде түзіледі, ол жапырақтарда және теңіз балдырларында жүретін үдеріс. 6СO2 + 6Н2O → С6Н12O6 + 6O2↑ Осы оттегімен адамдар мен жануарлар тыныс алады, одан басқа жер қыртысындағы минералдар түзіледі. Табиғатта оттегінің қатысуымен тоттану, шіру, aшy сияқты бүліну үдерістері де жүріп жатады. Оттегінін, атмосферадағы қоры 1,5•1015 т, оның 1•1010 тоннасы жану үшін жұмсалады. Тыныс алу жеке ағзаның өмірі үшін, ал шіру - эволюция (даму) үшін маңызды үдерістер. Қорытынды: Химиялық диктант Оттек-….,…,…,газ.Ауадан сәл …. .Суда ….ериді. Өнеркәсіпте оттекті …. сұйылтып бөліп алады,ал зертханада құрамында …. заттардан алады. Өзінді тексер Оттек-түссіз,иіссіз,дәмсіз газ.Ауадан сәл ауыр газ .Суда нашар ериді. Өнеркәсіпте оттекті атмосферадағы ауаны сұйылтып бөліп алады,ал зертханада құрамында оттек мол курделі заттардан алады. Бекіту: Оқулықтағы №9 есеп.Есептер жинағындағы № 2-6,2-8,2-12,2-11. есептерді шығару. Оқушыларды бағалау. Үйге тапсырма: §21 оқу.№8,10 оқулықтағы есептер.№1-6 сұрақтар. | |
| Просмотров: 7824 | Комментарии: 4 | | |
Четверг, 2024-12-19, 1:58 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|