Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Биология |
Өсімдіктің тыныс алуы және ауамен қоректенуі
| Алматы қаласы, Әуезов ауданы, №42 ЖББМ Салтанмуратова Эльмира Хамитовна, биология пәні мұғалімі Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктің тыныс алуы және ауамен қоректенуі. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларды өсімдіктің жасыл жапырағында жүретін үдерістерімен таныстыру ,Өсімдіктер бөлімі жөніндегі теориялық білімдерін меңгертіп,оны іс - жүзінде қолдануға үйрету. Фотосинтез бен тыныс алу туралы түсінік беру; Дамытушылық; Оқушыларды жеке, жұппен, топпен жұмыс істеу, басқаларды тыңдау, өз көз - қарастарын дәлелдеп қорғай білу, біліктіліктерін дамыту. Тәрбиелік; Өсімдіктер бөліміндегі білімдерін жүйелеп біртұтастыққа қарастыру, оқушылардың ақыл- ойын, ғылыми дүние танымдылығын қалыптастырып, тірі табиғатпен ізгілікті қарым – қатынаста болуға, экологиялық мәдениеттілікке тәрбиелеу. Сабақтың түрі; аралас сабақ Көрнекіліктер; интерактивті тақта, кеппешөптер, бөлме өсімдіктері,тірек- сызба, үлестірмелі қима қағаздар, суреттер, слайдтар, плакат, қосымша әдебиет, электрондық оқулықтар. Сабақтың барысы; I Ұйымдастыру II Үй тапсырмасын тексеру.\ Бәйге сұрақтар \ « Уақытыңды тиімді пайдалана білсең , оның бағасы да арта түседі » (Ж.Ж.Руссо) 1. Қосарланып ұрықтануды тапқан ғалым. (С.Г. Навашин,1898 2.Жемістер мен тұқымдар не арқылы таралады.?( Жел,жануар,адам,су, өздігінен) 3.Тыңайтқыштардың қандай түрлерін білесіңдер?(органикалық және бейорганикалық) 4.Тозаңдану дегеніміз не?(Тозаңның аталықтың аузынан аналықтың аузына келіп түсуі) 5.Тозаңданудың қандай түрлері бар?(Өздігінен тозаңдану,айқас тозаңдану,жасанды тозаңдану,табиғи тозаңдану) 6.Ұрықтану дегеніміз не?(Аталық және аналық жасушаларының қосылуы) 7.Көбею мүшелері?(гүл,тұқым,жеміс) 8.Гүлдің негізгі бөліктері ?(аталық , аналық ) 9.Гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы?(гүлшоғыр) 10.Шие,алхоры,алма ағаштары қалай тозаңданады?(жәндіктер арқылы тозаңданады ) III Жаңа тақырып 400 жыл бұрын Ян ВАН Гельмонт –бельгиялық зерттеуші тәжірибе жасады Ыдысқа 80 кг топырақ салып,оған күрең ағашын алдын ала өлшеп алып отырғызады.5 жыл бұрын өсімдікке ешқандай тыңайтқыш қоспай,тек жаңбр суымен қоректеніп отырды.5 жылдан кейін өлшеп қараса,күрең ағашының салмағы65 кг артқан екен ,ал топыра қ 50 гр кемігенін байқаған. Өсімдіктің 64кг 950г оргоникалық заттарды қайдан алғаны ВАН Гельмонтқа құпия болып қалды. 1.Тамырдың тыныс алуын оқулықта сипатталған тәжірьие арқылы дәлелдеуге болады.Тамыр атмосфералық оттекпен тыныс алады. 2. Жапырақтың тыныс алуын сурет арқылы түсіндіру.Жапырақ атмосфералық оттекпен саңылаулар арқылы тыныс алады. 3.Сабақтың тыныс алуын сурет арқылы түсіндіру. Сабақ қабығындағы жасушалар арасындағы арнайы саңылаулар жасымықша арқылы тыныс алады. 4. Өсімдіктерге тыныс алуына сырқы орта факторлары әсер етеді. Температураның әсері,улы заттардың әсері,топырақтың құрылымы,тығыздылығы,тұздылығы,шамадан тыс ылғалдығы 5.Ауамен қоректену фотосинтез арқылы жүзеге асады.Қоректену –организмнің заттар мен энергия алмасу процесі.Жасыл жапырақтар – ауа мен қоректену мүшелері.Оларда лептестік арқылы фотосинтез үшін күмір қыщқыл газы түседі.Фотосинтез барысында күн энергиясы химиялық энергияға түрленеді-органикалық заттар өсімдіктің басқа бөліктерінебарады да олардың тіршілік әрекеттерінің процестеріне қажет органикалық заттармен қамтамасыз етеді немесе қорға жинайды. 6. Түйін ; -Тамыр оттекпен тыныс алады. -Жапырақтар лептестік арқылы оттекпен тыныс алады. -Жасымықша сабақтарды лептестік рөлін атқарады. -Өсімдіктердің тыныс алуына сыртқы орта факторлар әсер етеді. -Өсімдіктердің қоректенуі ауа арқылы жүзеге асады. -Жасыл жапырақтар – ауа арқылы қоректенудің негізгі мүшесі. -Жасыл өсімдіктер күн энергиясын «қор» ретінде жинайды. -Тыныс алу күндіз де, түнде де ,ал фотосинтез тек күндіз жарықта жүзеге асырылады . -Барлық тірі организмдер атмосфералық оттекпен тыныс алады, ал фотосинтез процесінде фотосинтездің қосымша өнімі ретінде оттек бөледі. IV - Бекіту.Оқулықпен жұмыс.Қандай пікір дұрыс? 1.Өсімдік атмосфералық оттекпен тыныс алады. 2.Өсімдік көмірқышқыл газымен тыныс алады, нәтижесінде оттек бөлінеді. 3.Өсімдік тыныс алғанда көмірқышқыл газын бөледі. 4. Лептесік өсімдікте қолайлы жағдай болса ашылады, ал қолайсыз жағдай болса жабылады. 5. Фотосинтез процесі үшін оттек керек. 6. Белгілі бір жағдайда өсімдіксіз өмір сүруге болады. Сұрақтар. Суреттермен жұмыс. Мына тәжірбие арқылы нені дәлелдеуге болады.( сурет көрсетіледі.) Суретте не бейнеленген. V Бағалау «Білім сатысы.» I – Деңгей. 1. Фотосинтез дегеніміз не? ( Күн сәулесі қатысында су, бейорганикалық заттар мен көмірқышқыл газынан органикалық заттардың түзілу процесі.) 2.Лептесіктің өсімдік тіршілігіндегі рөлі қандай? (Лептесік саңылаулары арқылы газ алмасу және жапырақтың буландыруы транспирация жүзеге асады.) 3. Қандай жағдайда тамырдың тыныс алуы бұзылады. (Топырақта ауа аз болса.) 4. Өсімдіктердің тыныс алуына орта факторлар әсер ете ме? (Жылу,су,топырақтың құрылымы.) II – Деңгей Егіннің иесі үй қояндарына қырыққабаттың жасыл жапырақтарын жұлып береді.Ол дұрыс жасады ма? Себебі жасыл жапырақта түзілген органикалық заттар. VI Үйге тапсырма беру оқып келу[/size] | |
| Просмотров: 1728 | |
Среда, 2024-12-18, 2:23 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|