І бөлім Мұғалімнің сөзі: 1-жүргізуші. Қазақ ең бір ұлы ұлын аялай ардақтап – Абай атаған. Абай – ұлы ақын, композитор, аудармашы, философ, қоғам қайраткері. Абай – қазақ поэзиясындағы ең бір трагедиялық тұлға. Мұғалімнің сөзі: 2-жүргізуші. Абай. Так ласково, с любовью называют казахи одного из самых великих своих сыновей. Абай – великий поэт, музыкант, переводчик, философ, политический деятель. Абай – одна из самых трагических натур во всей казахской поэзии. Он был мудрецом с неизлечимой душевной печалью. 1 -жүргізуші: Абай поэзияда философиялық айқындық пен тереңдікке қатты бой бұрды. Шығыс пен Батыстың философиялық идеялары, ақын лирикасында терең толғаныс елегінен өтіп, тың тынысты жаңа ойларға ұмтылыс жасайды. Ақынның жырының өткірлігі қазақ даласында алмас қылыштан асып түскен. Шығыстың ақылы мен Батыстың озық ойлы идеясын Абайдай зерделеп, өнеріне мұрат еткен қазақ ақыны болған емес. Даланың дана ақыны Абай Шығыс пен Батыс поэзиясының суреткерлік ерекшеліктерінің басын құрап, аса терең мағыналы гуманистік Батыс-Шығыс синтезін ашты. 2 -жүргізуші: С именем Абая в степи рождается новая казахская поэзия с сознательной философской и стилевой направленностью. Из слияния двух поэтических свойств и двух главных устремлений возникает настоящая новая поэзия. Уже к концу 19 века творчество Абая поднялся к вершинам поэтического реализма 20 века. Абай сумел органически слить воедино мудрость Востока и Запада. Степному поэту Абаю удалось сплавить формальные художественные особенности поэтики Востока и Запада. За всю свою творческую деятельность Абай (Ибрагим) Кунанбаев (1845-1904) на казахский язык перевел 29 стихотворений и отрывков из поэм Лермонтова, 8 отрывков из романа в стихах Пушкина «Евгений Онегин», 13 произведений великого баснописца И.А.Крылова, по одному стихотворению Гете, Шиллера, Байрона, Адама Мискевича (через Лермонтова), Полонского, Дельвича, В.А.Крылова, Бунина и стихи «И ты думаешь, будто я холоден и нем!» (возможно, И.А.Некрасова). ІІ бөлім 1 -жүргізуші: Абай Құнанбаевтың 165жылдығы аталып өтуде. Осыған байланысты біздің мектебімізде өлең-шығармалар конкурсы жарияланған болатын. Қазір сіздердің назарларыңызға оқушы Громов Евгений өзі шығарған өлеңін оқып береді. А сейчас вашему вниманию выступление ученика Громова Евгения – стихотворение собственного сочинения «Абай Кунанбаев». ІІІ бөлім Пушкин мен Абай 2 -жүргізуші: При всем почитании гения и бесценного творческого наследия А. С. Пушкина, за всю свою творческую биографию Абай, не перевел ни одного его стихотворения. Но, к великому нашему удовлетворению, он не прошел мимо романа в стихах «Евгений Онегин». Правда, Абай перевел его не полностью, всего 8 отрывков. Но они врезались в память народную, стали обязательной и необходимой духовной пищей народа, приобрели статус, как говорится, «притчи во языцах» 2 -жүргізуші: (Орыс.әд. 9 сынып, мақала 84 бет) Оқушының орындауында Абайдың әні «Өзгеге көңілім тоярсың». IV бөлім Лермонтов пен Абай 1-жүргізуші: Жоғарыда айтқанымыздай Абай Лермонтов арқылы Байронның, Шиллердің, Гете мен Адам Мискевичтің жеке өлеңдерін қазақ тіліне аударған. 2 -жүргізуші: (Орыс.әд. 9 сынып, мақала177 бет) 1-жүргізуші: Стихотворение «Кинжал» написано Лермонтовым в 1838 году. Абай перевел его на казахский язык в 1896 году. В данном переводе нет четвертой строфы, однако он предельно близок к оригиналу. Послушаем чтецов. «Мақпал» би тобының орындауында қазақ биі. V бөлім Гете мен Абай 1-жүргізуші: Немістің ұлы ақыны Гете түзеген гуманистік Батыс-Шығыс ситезін Абай ары дамытып, қазақтың кеңістігіндегі орнын айқындап берді. Абаю удалось создать глубоко гуманистический восточно- западный синтез Гете, ровно противостояший колонизаторским концепциям «европоцентризма» и националистическим догмам. «Ночная песнь странника»(Wandrers Nachtlied), написанная Гете в ночь с 6 на 7 сентября 1780 года карандашом на дощатой стене лесного домика на вершине горного узла Кикельхан близ Ильменоу, вот уже два столетия на устах многих поколений разных народов и племен. А сейчас послушайте знаменитую миниатюру Гете, переведенную Лермонтовым и Абаем. 1-оқушы (неміс тілінде) 2-оқушы (орыс тілінде) «Горные вершины» 3-оқушы (қазақ тілінде) «Қараңғы түнде тау қалғып». VI бөлім Оқушы өзі шығарған «Арнаймын Абай атама» өлеңін оқиды. «Қарасөз» ақиқат үшін жан салған ақын ойы. Бұл кітаптың идеясы қарапайым да құдіретті. Его «Книга слов» - глубоко осмысленный путь к истине. Идея этой книги проста и величественна. «19 сөз» - 1-оқушы «17 сөз» - 2,3-оқушы 1-жүргізуші: Соңғы сөз: Туған халқының ардагер азаматы болған Абай, адам алдындағы парызына дақ түсірмей, ақындыққа жан- тәнімен қызмет етіп өтті. Абай өлеңдерінен біз, адамгершілік тәлім аламыз, өйткені ақын өмірі аңызға айналып кеткелі қашан. 2-жүргізуші: Абай был неистовым творцом Он как истинный гражданин выполнил Свой долг до последнего дыхания и оставался Честным в стремлений к истине. Абайды, міне бүгінде, Сан тілде сырлы сөйлеттік. Рақмет орыс тіліне, Рақмет саған, Лермонтов!
|