Түсінік хат. Сабақты қызықты,тартымды өткізу мұғалімнің шеберлігіне,әдіс-тәсіліне байланысты. Оқыту үрдісінің нәтижесін көру үшін,сапалы білім беру мақсатында өз іс-тәжірибемде М.М.Жанпейісованың модульдік оқыту технологиясын,тақырыптық күнтізбелік жоспарын, бағдарламасын пайдаланамын. Мемлекеттік стандартпен,оқу бағдарламасының талаптарына сүйене отырып,8-сынып қазақ тілі оқулығындағы мәтіндерді тақырып-модульдерге бөлдім.Мәтіндердің барлығы да оқушылардың ой-өрісін кеңейтуге бағытталған, сонымен қатар экономика, мәдениет салалары бойынша көптеген терминдер енгізілген. Бұл құралдың ерекшелігі-білім мазмұнын меңгеруге,шығармашылық ізденіске,іскерлік дағды қалыптастыруға,тіл мәдениетін арттыруға септігін тигізеді деген талаппен жасалды. Оқыту мақсаты: Ауыз-екі тілді дамыту,сөйлеу әуезділігіне көңіл бөлу,сауаттылығын арттыру. Міндеті: Модульдік оқыту технологиясы арқылы оқытудың оңтайлы жетістігін,білімінің нәтижесін көру. Жоспарлау: Нақты оқыту тақырыптарын таңдау.Тақырыптардан тақырыпшалар тарау, олар бір-бірімен тығыз байланыста,бір-бірін толықтырушы және оқушыға қызықты болуын қадағалау. Жүйелілігі: Грамматикалық материалдардың лексикалық тақырыптармен байланысын,жүйелілігін қалыптастыру. Тіл-ұлттың игілігі. ІІІ деңгей. 1.Мәтінді оқып,орысша мазмұнын түсіндіріңіз. 2.Мәтіннен сан есімдерді тауып жазыңыз,мағынасына қарай ажыратыңыз. 3.Берілген сөзді сөз құрамына қарай талдаңыз: адамдардың ІІ деңгей. 1.Мақал-мәтелдерді аяқтап жазыңыз. Шешеннің тілі-....... Басқа пәле-......... Жақсы сөз-.......... Өнер алды-........ Шешен сөз бастар-..... (ортақ,тілден,жарым ырыс,қызыл тіл,батыр қол бастар) 2.Мәтіннен жатыс септігінде тұрған зат есімдерді табыңыз. 3.Берілген сөздердің антонимдерін екінші бағанадан табыңыз. Жақын құнсыз Жоқ пайда болу Көп бар Жоғалту аз Құру табу Құнды алыс І деңгей. 1.Мәтіннен жалқы есімді табыңыз. 2.Мәтінді оқып,түсінгеніңізді қазақша айтыңыз. 3.Берілген сөйлемді талдаңыз.Қанар аралдарының бірінде ысқырықты сан түрге салып құбылту арқылы сөйлесетін тайпа бар екен. Мемлекеттік рәміздер тарихынан. ІІІдеңгей. 1.Жай сөйлем дегеніміз не? 2.Сұрақтарға мәтін бойынша жауап беріңдер. Мемлекеттің өзіне тән ресми белгілеріне не жатады? Тудың пайда болу тарихы қандай? Ең көне ту қай мемлекеттен табылған Біздің туымызда не бейнеленген? 3.Төмендегі сөздердің антонимдерін табыңыз. Зор- кең- пайдалы- Биік- бай- туған- ІІдеңгей. 1.Берілген сөз тіркестерін орыс тіліне аударыңдар. Егеменді ел,елдік рәміздер,ұқсас таулар,негізі қаланған,таулардың әр түрлі түстері,шетелдік мамандар. 2.Соңғы екі абзацтан барыс септігінде тұрған зат есімдерді табыңыз. 3.Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңыз: республикамыздың,рәміздеріне,бейнелейді,ұлттық,енгізілген. Ідеңгей. 1.Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз. С древних времен в символике используются различные цвета.Это семь основных цветов: красный,белый,синий,желтый,зеленый,черный,пурпурный.Среди национальных флагов разных стран одним из самых распространенных является триколор,состоящий из трех цветовых полос. Синий-цвет неба и моря.Этот цвет символизирует высоту и глубину,а также совершенство,справедливость,доблесть.Древние египтяне использовали его для обозначения правды и чистоты. 2.Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыз. Біздің мемлекеттік рәміздерге жоғары баға берілген. Ту осыдан бес мыңдай жыл бұрын Таяу Шығыста пайда болған. 3.Мемлекеттік рәміздерді мазмұндаңыз. Туған жерім-мақтанышым Қазақстан Қазақстан ІІІдеңгей 1.Қандай ......... мемлекет? 2.Мәтіннің мазмұнын түсініп,сұрақтар құрастырыңыз. 3.Берілген сан есімдерді жазбаша түрде жазыңыз,мағынасына қарай ажыратыңыз.1992 жылы,2 наурызда,46-сессия,5 келді ІІдеңгей. 1.Мәтіннен есімдіктерді тауып,мағынасына қарай ажыратыңыз 2.Көп нүктенің орнына қажетті баяндауышты тауып жазып,сөйлемді аяқтаңыз. Осы жерден Ұлы Жібек жолы...... Осындай елде өмір сүретінімді...... Қазақстанда бір рет болған адам оны..... Мен Отанымды,халқымды.... 3.Бірінші бағандағы сөздердің орыс тіліндегі баламасын табыңыз. Құрлық полезные ископаемые Еш уақытта край өлке широкие возможности жалғастыру уважать қарқын никогда мақтаныш ету континент пайдалы қазбалар темп құрмет тұту гордиться кең мүмкіндіктер соединять Ідеңгей 1.Парталас достарыңмен сұхбаттас. Ол қандай қалада немесе қандай ауылда туған ? Туған жері Қазақстанның қай аймағында ? Оның туған жерінде тау,көл,өзен бар ма? Туған жерінде пайдалы қазбалар бар ма? 2.Аудирование.Қазақстан –біздің Отанымыз.Ол тәуелсіз мемлекет.Біздің еліміз үлкен аумақты алып жатыр.Қазақ жері кенге бай.Экономикалық даму қарқыны зор елміз.Мүшелікке қабылдандық.Әлем елдерімен бейбіт өмір сүреміз. Ұлттық валюта-теңге. ІІІдеңгей. 1.Мәтінді оқып,таныс емес сөздерді сөздіктен анықтап,аударыңыз. 2.Мәтіннің мазмұнын түсініп,сұрақтар құраңыз. 3.Бірінші бағандағы сөздердің орыс тіліндегі баламасын табыңыз. Басыбайлы болу богатство Айрықша изображен Қазына власть Құпия самостоятельный Бейнеленген соответствовать Билік особенный Дербес секрет Теңелу зависимый ІІдеңгей. 1.Берілген сөздерге синоним табыңыз. Ең бірінші-----, айрықша белгісі--------, ертеде------, төлем-----, уақыт------. 2.Мәтіннен есімдіктерді тауып,мағынасына қарай анықтаңыз. 3.Берілген сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыз. А) Халқымыз теңгені бұрын да пайдаланған. Б) Ақшалар-өз елінің тарихынан,мәдениетінен хабар береді. Ідеңгей. 1.Сөздер мен сөз тіркестерін қазақшаға аударып,жай сөйлем құрастырыңыз Защитные знаки,золотые монеты,мелочь,торговля,наличные деньги. 2.Аудирование.Тәуелсіздік алған елдің айрықша белгісі-ұлттық валюта.Ұлттық валютамыз 1993жылы қарашаның 15-нен бастап айналымға енді.Ол Қ.Р-ның заңды төлем құралы.Теңге-біздің дербес ел болғанымыздың белгісі.Ұлттық валюта-еліміздің даму көзі,әлемдік деңгейге теңелудің алғашқы факторларының бірі.Барлық уақытта тәуелсіздігімізді қамтамасыз етеді. 3.Сөйлемдердің дұрыс-бұрыстығын анықтаңыз. Қазақстан валютасы басқа елден әкелінеді. Ақша-халық байлығы Теңгеде 16-ға жуық құпия белгісі бар. Ұлттық теңге дербес ел болғанымыздың белгісі. Ел ордасы-Астана. ІІІдеңгей. 1.Сөйлем мүшелері атқаратын қызметіне қарай нешеге бөлінеді? Қалай аталады? 2.Сұрақтарға жауап беріңіз. Астана қаласында болдың ба? Астана туралы не білесің? Астана қаласы қандай орталыққа айналды? 3. Астана ІІдеңгей. 1.Мына сөз тіркестерімен сөйлем құрастырыңыз. Үлкен мемлекет, кең дала, биік таулар, қазақ жері, Еуразия құрлығы. 2.Антонимдерін табыңыз. Солтүстік ------------, таза-----------------, Қыс-------------------, қатал---------------, Ыстық --------------, үлкен---------------. 3.Сөйлемді жалғастырыңыз. Астана Қазақстанның............. Астана соңғы уақытта........ Қалада С.Сейфуллин............ Тарихшылар айтуынша ........... Бүгінгі таңда елордамыз............ І деңгей. 1.Мағыналық жағынан тіркесетін сөздерді табыңыз. Тәуелді рәміздер Тәуелсіздік елтаңба Мемлекеттік адам әрбір белгісі 2.Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз. Мен келдім таңертең кеше. Әжеме барамыз кешке ертең. Сыныптан мұғалім шығып кетті жаңа ғана. Бақылау жұмысы болды күні алдыңғы. Біздің ірі болып еліміз саналады мемлекет. Отаншылдық-ұлы қасиет. ІІІдеңгей. 1.Мәтінді оқып,аударыңыз,мазмұнын түсіндіріңіз. 2.Синонимдік қатарға жатпайтын сөзді табыңыз. Сыйлау,құрметтеу,сынау,қадірлеу,ардақтау,қастерлеу. Тату,дос,бауырмал,қонақжай,жарасқан,сыйласқан. Намысқор,намысшыл,майталман,ұлтжанды,намысқой,қаншыл. 3.Мәтінді пайдалана отырып,сөйлемдердің дұрыс не бұрыстығын анықтаңыз.(25б). ІІдеңгей. 1.Қате құрастырылған сөйлемдерді дұрыстап жазыңдар. Өз сүймейтін елінің адамдар қорғаны халқын бола алмайды. Азаматтың туы намыс алтын. Өзінің өскен адам ауылын қадірлеген отаншыл болады. Ол сыйлайды адамдарды. 2.Берілген жай сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыз. Біз отаншыл болуымыз керек. Отаншылдық өз үйіңнен басталады. Ол әке-шешесін құрметтейді.Әке-шешесін сыйлаған балада намыс болады. 3.Мәтіннен табыс септігіндегі зат есімдерді табыңыз. Ідеңгей. 1.Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып,сөйлемді толықтырыңыз. а)Олар Отан үшін......жасаған. б)Ұлы іс Отанға деген...туады. в)....—отаның. г )Өз халқың үшін....еңбек ет. ғ)Сен өмірде...болуға тырыс. Қажетті сөздер: табанды,аянбай,сүйіспеншіліктен,туған жерің,ерлік. 2. 24 бет мәтінді мазмұндау. 3.Сұрақтарға жауап беріңіз. Өз туған жерің қалай аталады? Отан неден басталады? Қандай адам отаншыл болады? Тарихтан қандай отаншыл тұлғаларды білесің? Ел ертеңі –жастар. ІІІдеңгей. 1.Мәтінге арналған жаңа сөздермен сөз тіркесін құрастырыңыз. 2.Мәтінді мәнерлеп оқып,орыс тіліне аудар. 3.Сұрақтарды толықтырып,оларға жауап беріңіз. 21ғасыр....алдына жаңа талап қояды? Әр адам өз ісінің .....болуы керек ? Қазіргі жастар......? Әрбір жас адам .....мамандықты игеруге ұмтылады ? Қажетті сөздер: кімнің,қанша,несі,қандай. ІІдеңгей. 1.Мәтіннің ең басты тақырыбын анықта. 2.Сөйлемнің баяндауышын тауып жазыңдар. А)Адамның бәрі ең жоғары мұратқа........ Б)Ол үшін сен өзіңді......... В)Өйткені мұрат-мақсатқа жету адамның талабына ....... Қажетті сөздер: ұмтылады,дайында, байланысты. 3.Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыз. Мемлекеттік тілді жақсы білуің керек.Әрбір жас адам бірнеше мамандықты игеруге ұмтылады. Ідеңгей. 1.Мәтіннен есімдіктерді тауып,мағынасына қарай ажыратыңыз. 2.Берілген сөздерді сөз құрамына қарай талдаңыз. Мақсаттарыңды,жүзеге, өзіңнің. 3.Аудирование. Бірлік пен ынтымақ елі. ІІІдеңгей. 1.Мәтіннің ең басты мазмұнын орысша түсіндіріңіз. 2.Берілген сөздерден сөйлемдер құрастырыңыз. Ұлт өкілдері,байырғы,тарихи тұлға,қайырымды,қонақжай,ынтымақты. 3.Фонетикалық талдау жасаңыз:Халық,халқы(тәуелдік жалғауында) ІІдеңгей. 1.Әл-Фарабидің сөздерін өз сөзіңмен түсіндір. 2.Асты сызылған сөздерге сұрақ қойыңдар.Олардың қандай сөйлем мүшесі екенін анықтаңыз.. Мемлекетімізде әр түрлі ұлттар тату өмір сүріп жатыр.Байырғы халық туралы көп білгім келеді.Бүкіл жер жүзіндегі адамдар саны өсіп келеді.Біздің берік ынтымақты сақтағымыз келеді. 3.Сұрақтарға жауап беріңіз. Сенің ұлтың кім? Өз ұлтыңның қандай салт-дәстүрі бар? Сенің ұлтыңның ұлттық мерекелері қандай? Өз отбасыларыңда ұлттық дәстүрді сақтайсыңдар ма? Ұлттық киімдеріңді сипаттап беріңіз. Ідеңгей. 1.Мақал-мәтелдердің мағынасын түсіндіріңдер. Ырыс алды-ынтымақ Байлық байлық емес,бірлік-байлық. Бірлік еткен озар,бірлеспеген тозар. Бірлік бар жерде-тірлік бар. 2.Берілген сөйлемдерді талдаңыз. Мен оны көп күте алмадым да,амалсыз жолға шықтым.Тарихи тұлғалардың өмірін зерттеп,көп мәлімет жинадым.Мен туған халқыма қызмет етемін,әрқашан көмекке дайын боламын. 3.Қазақстан туралы өз сөзіңізбен әңгіме айтып беріңіз. Елдестірмек-елшіден. ІІІдеңгей. 1.Тексті мәнерлеп оқып,орыс тіліне аударыңыз. 2.Мына сөздердің антонимдерін табыңыз: үлкен---, жат---, сабыр----. 3.Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңыз. елшілерін, парасатпен ІІдеңгей. 1.Берілген сөз тіркестерінің аудармасын мәтіннен тауып,оқып беріңдер. По своей природе,выделяются ораторскими способностями,находить общий язык с соседними странами, отправляя в страну калмыков,перед чужестранцами,дипломат,который способствует мирным отношениям, из-за вашей безответственности. 2. «Ауыздан шыққан сөз атылған оқпен бірдей,қайтып ала алмайсың» орысша баламасын айтып беріңіз. 3.Сұрақтарға жауап беріңіз. Қазақ халқының қандай атақты елшілерін білесіңдер? Біздің елімізде қандай елдердің елшілігі бар? Елші адамның мінезі қандай болу керек деп ойлайсың? Елші кімнің атынан жұмыс істейді ? Ідеңгей. 1.Мәтінге сүйеніп,төмендегі сөздермен жай сөйлем құрастырыңыз.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықтаңыз. Қазақ халқы,сабыр,ел тағдырын шешетін,дау-талас,елдестіру,сөз. 2.Абылай ханның елшілеріне айтқан сөздерін әңгімелеп беріңіз.(мәтіннен тауып) 3.Мәтінді пайдаланып,сөйлемдердің дұрыс-бұрыс екенін табыңыз. Қазақ халқы табиғатынан шешен халық. Дау-таластарды әділ шешіп отырған. Ауыздан шыққан сөз атылған оқ емес. Қазақ шүленгерлері . ІІІдеңгей. 1.Мәтінді оқып,сұрақтарға жауап беріңіз. Қазақ халқының қандай дәстүрі болған? Бұл дәстүр қалай аталған ? Шүлен берудің қандай жолдары болған ? Мектепті салдырған және қаржыландырған кімдер еді? 2.Мәтіннен зат есмнің атауына қарай жалқы есімді табыңыз. 3.Синонимдік қатардағы сөздермен жай сөйлем құрастырыңыз. Жәрдем,көмек,қолғабыс. Парыз,міндет,борыш. Қамқор,пана,қорған. Үлгі: Жәрдем. Мен бауырыма жәрдемімді аямаймын. ІІдеңгей. 1.Түбірлес сөздерді теріп,бөлек-бөлек жазыңыз. Қайырым,мырза,адамгершілік,қайырымдылық,парыз,мырзалық,адам,жалақы,адам-шылық,оқулық,бұйым,қайыршы,қайырылу,мырзасыну. 2. «Шүлен»берудің түрлерін айтып беріңіз. 3.Сөздердің екінші бағанадан орысша баламасын табыңыз. Бұрын--------------не жалея Үлестіру----------забота Қамқорлық-------раньше Аямай-------------раздавать Тегі--------------- предмет Пән----------------обеспечивались Үздіксіз----------бесплатно Қамтамасыз етілген-------непрерывно. Ідеңгей. 1.Мына сөздермен жай сөйлем құрастырыңыз. Қамқорлық --- забота, шүлен--- милостыня, адамгершілік парыз—человеческий долг, өз есебінен—за свой счет, жалақы—зарплата,үздіксіз- безспрерывно. 2.Көп нүктенің орнына сын есімдердің қажетті жұрнақтарын жалғап жазыңыз. Көктемгі...қара суық қайта басталды. Алтай жері-тау...,орман..,сая...өлке. Атам өте төзім...,күш...,ақыл... адам еді. 3.Мәтінді мазмұнда Марқакөл –ел мақтанышы. ІІІ деңгей. 1.Мәтіннен атауына қарай жалқы есіммен жалпы есімдерді табыңыз. 2.Берілген сөздерді оқып,түбірлес сөздерді теріп жазыңдар: тарту,тұщы,қоршау,қорық,тартыс,қоршалған,жабайы,қорша,тартылған, тарт. 3. Мәтіннен Ілік септігіндегі зат есімдерді табыңыз. ІІ деңгей. 1.Осы мәтіннің негізгі ойын білдіретін 10 сөз тауып жазыңыз. 2. «5 жол өлең» Зат есім: су Сын есім:------- Етістік:---------- Сөйлем:--------- Антоним:------- 3.Берілген сөздерді сөз құрамына қарай талдаңыз: Байлығының,құстардан,қорғау. І деңгей. 1.Мәтіннен есімшелі етістіктерді табыңыз. 2.Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңыз: Марқакөлде терісі бағалы құндыз да бар. 3.Аудирование: Марқакөл көлі Алтай тауының арасында орналасқан.Суы тұщы,байлығы мол.Оны қорғау және сақтап қалу келешек ұрпақ үшін үлкен міндет Қасиетті Түркістан қаласы. ІІІ деңгей. 1.Берілген жаңа сөздерден сөйлем құрастырыңыз,сөз таптарына ажыратыңыз. 2.Мәтіннен сын есімдерді тауып,жасалу жолдарын анықтаңыз. 3. «Жастар»сөзін септеңіз. ІІ деңгей. 1.Пысықтауыш мағынасына қарай неше түрге бөлінеді? Мәтіннен мысал келтіріңіз. 2.Мәтінге 5 сұрақ құрастырыңыз. 3.Берілген сөзді сөз құрамына қарай талдаңыз: Хандығына,университетінде. І деңгей. 1.Мәтіннің негізгі ойын білдіретін 10түйін сөз жазыңыз. 2.Сөйлемдерді талдаңыз: Түркістан қаласы Қожа Ахмет Йасауи атымен әлемге әйгілі болды. Кесененің жанында шығыс моншасы бар. 3.Мәтінді мазмұндаңыз. Су тіршілік көзі ІІІ деңгей 1.Берілген сөздермен сөйлемдер құрастырыңыз (тіршілік көзі,ауыз су,жарамсыз,аса өзекті мәселе,су тапшылығы,жауапсыз қарау,қиындық көреді,түсінуіміз керек) 2.Септеу: ата-баба,әжем 3Мәтіннен жалқы есімдерді табыңыз ІІ деңгей 1Мәтіннен сан есімдерді тауып жазыңыз 2.Сөз құрамына талдаңыз: зерттеулеріне,тіршілігі,тазалығын 3.Мәтіннен болымсыз түрде тұрған сөздерді табыңыз І деңгей 1.Мәтіннен берілген сұрақтардың мазмұнын ашатын сөйлемдерді табыңыз Сусыз тіршілік бар ма? Жер бетіндегі тұщы су көлемі қанша? Қай елдер ауыз суды сатып алады? Біріккен Ұлттар Ұйымының келешекке берген жорамалы қандай? Қазақстандағы су қоры қандай? Балқаш көлі туралы не білесің? 2.Қ.Р бойынша өздерің білетін өзен,көл,теңіз аттарын жазыңыз Теңіздер: Көлдер: Өзендер: Бұлақтар: 3.Берілген сөйлемдерді талдаңыз. 1.Сусыз өмір жоқ. 2.Жер шарының көп бөлігін су алып жатыр. 3.Жер бетінде таза су ресурстар көп емес. 4.Көлдің деңгейі төмендеген. Ғалымның пікірі ІІІ деңгей 1.Берілген сөз тіркесімен сөйлем құрастырыңыз. (ғалымның пікірі,мұхит зерттеушілер,бүкіл өмірін,көп күш-қуат береді,қиыншылықтар болады,еш нәрсе қалмайды,толғандыру керек). 2.Берілген сөз тіркесінің мағынасын түсіндіріңіз.Табиғат тіршілігі,спортты жақсы көремін,көптеген елдерде,қиыншылықтар,толғандыру керек,басты мәселе,табиғатты сақтау 3.Мәтінге сұрақ құрастырыңыз. ІІ деңгей 1.Екінші бағанда тұрған сөздердің орыс тіліндегі баламасын табыңыз. Белгілі....... демонстрируется қиыншылықтар..... сознательный Ғылыми.....энергия ұрпақ......научный Көрсетіледі......известный саналы......поколение Күш-қуат...трудности 2.Жауап беріңіз: Экология дегенді қалай түсінесіз? Қазақстанның табиғаты қандай? Қазақ ғарышкерлерін атап бер? Экологияны жақсарту үшін қандай шаралар жасалу керек деп ойлайсың? 3.Атау септігінде тұрған көмекші септеуліктерді мәтіннен табыңыз І деңгей 1.Төменгі сөздердің антонимдерін жазыңыз. Мол...., жақын....,белгілі...,қайшы келу...,бұзу...,зиян...,алғашқы...,тиімді..., 2.Дұрыс жауабын табыңыз. Неге үлкен қалаларда адамдар жиі аурады? Неліктен көптеген аңдар мен өсімдіктер жойылып кеткен? Неліктен адамзат экологиялық проблемаларды шеше алмай отыр? (улы заттар көп болғандықтан,қоршаған орта ластанғандықтан,табиғатқа қамқорлықтың жеткіліксіздігінен) 3.Ғалымның пікірін айтып беріңіз
|