Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Казахский язык и литература |
Абай Құнанбайұлы "Отыз сегізінші сөз"
| Н.Г. Чернышевский атындағы № 1 орта мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Баймұратова Жанар Шамиқызы Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбайұлы «Отыз сегізінші сөзі» Сабақтың мақсаттары: • білімділік: қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының шығармашылығына шолу жасай отырып, оқушыларды оның философиялық тұжырымдары – қарасөздерімен таныстыру, ой-өрістерін кеңейту, рухани жандүниелерін қалыптастыру. • тәрбиелік: Абайдың отыз сегізінші сөзінің мазмұнын талдата отырып, достықтың, адалдықтың маңыздылығын түсіндіру, ал адалдықты бұзатын тәкаппарлық, мақтаншақтық, надандық, күншілдік, еріншектік, т.б. жаман қасиеттерді бойға дарытпауға үйрету. Адамгершілігі мол, Отанымыздың саналы азаматы болуға тәрбиелеу. • дамытушылық: оқушылардың мәтінді бөліктерге ажырата білу, оқығанынан өзіндік ой түю, пікірін дәлелдей алу қабілеттерін дамыту, тыңдау мәдениетін жетілдіру. Көрнекілігі: комьютер, Power Point бағдарламасында жасалған презентация, кеспеқағаздар, бағалау түріне арналған кеспе қағаздар. Сабақтың түрі: жаңа сабақ. Сабақтыңәдістері: мәнерлеп оқу, талдау, салыстыру, топтастыру, сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгіме, топтық жұмыс, әдебиет теориясы туралы, сөздік жұмысы. Сабақтың пәнаралық байланысы: Қазақстан тарихы, қазақ тілі, орыс тілі. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сынып төрт топқа бөлініп отырады. а) оқушыларды түгендеу. (1 минут) ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. (10 минут) Үйге берілген тақырып: Сүйінбай Аронұлы «Жақсы мен жаман адамның сипаттары» өлеңінен өзіңе ұнаған шумағын жаттап келу. ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту. а) Сұрақтар: 1. Сүйінбай Аронұлы кім?(ақын, күйші, қобызшы, жырау, жыршы, ұстаз, айтыскер ақын). 2. Қашан және қайда дүниеге келген? (1815 жылы Алматы облысы ) 3. Ақындықтан басқа қандай өнері бар? (жырау) 4. Сүйінбай ақын кімнің ұстазы? (Жамбыл) 5. Біз танысқан, оқыған өлеңі қалай аталады? «Жақсы мен жаман адамның қасиеттері» өлеңі 6. Өлең не туралы? (адамның жақсы және жаман қасиеттері туралы) 7. Сүйінбайдың жырлауында жақсы жігіт қандай ? (жігіт ағасындай, үлкен-кішіге сыйлы,) 8. Сүйінбайдың жырлауында жаман жігіт қандай? (көкірегі көр, көзі соқыр, өтірігі көп, өсегі көп, іріткі салады) • Балалар өте жақсы, осы адамның бойындағы жақсы қасиеттер туралы, неден қашу керек, неге асығу керек туралы біз төменгі сыныптарда өткенбіз. Естеріңе түсіріңдерші. • Ия, әрине, бұл – Абай Құнанбайұлының өлеңі болатын. ІҮ. Жаңа сабақ. • Абай Құнанбайұлының өлеңдері, поэмалары мен аудармаларынан басқа да еңбектері бар. Ол – қарасөздер. Абайдың толық жинағында 1890 жыл мен 1898 жыл арасында жазылған бір алуан шығармалары «қарасөздер деп аталады». Жалпы саны -45. Сол 45 сөздің ішінде ең көлемдісі, дін, әдептілік, адамгершілік туралы, бір үлкен ой-толғауы бар қарасөзі – 38 сөзі. Абай бұл сөздің соңында адам бойындағы жақсы және жаман қасиеттерге тоқталады. Сендердің оқулықтарыңда 38 сөзінен үзінді берілген. • Сонымен қарасөз дегеніміз не? Қара шаңырақ – отчий дом Қара жұмыс – тяжелая работа Қара басы – сам, выделение личности Қарасөз – слова назидания. Это не простые слова, они отличаются от других слов своим содержанием, в них заключается философская мысль) Тереңой – глубокая мысль • Қазақ әдебиетінде де, әлем әдебиетінде де жаңа жанр. • Қарасөз – көркем әңгіме емес, даналық сөздер, ғылымдық, философиялық ойлар. Осындай сөздер Абай атамызда бар. Жаңа тақырыпты дәптерлеріне жазыңдар. Абайдың қарасөздері. Отыз сегізінші сөзі. Ү. Сөздік жұмысын жүргізу. Кәмәлатты – совершенный Талапқылу – требовать, здесь: стремление Қарызды іс – дела долга Аулақ болмақ – избегает Қорқылу – унизить Мақтан – хвастливость Нандандық – невежество Еріншектік – лень Залымдық – злодейство Жігерсіздік – бессилис Кедейлік – беднота Дұшпан – враг Күллі дүние – весь мир Өнердің дұшпаны – враг искусств ҮІ. Әдебиет теориясы Идея – жазылған шығарманың не үшін жазылғанын білдіретін мақсаты. Тақырыбы – Жазушының үндейтін белгілі бір пікірі, айтқысы келетін ойы. ІІ. Отыз сегізінші қарасөзімен таныстыру. (Мәнерлеп оқимын. Орыс тіліндегі аудармасы оқушылардың алдында жатады.) Балалар, тақырыбы қандай? Адамгершілік, адамның жақсы және жаман қасиеттері. Идеясы неде деп ойлайсыңдар? Жақсы қасиеттерді бойға дарытпау; Адамды бұзатын жаман әдеттерден аулақ болу; Жаман қасиеттерден қашу. Ендеше, балалар топпен жұмыс жасайық. ҮІІ. Оқулықпен жұмыс Мәтінді 1 оқушыға оқытқызу. Мәтін бойынша шығармашылық жұмыс 1 - тапсырма Сүйінбай Аронұлы Абай Құнанбайұлы (1815-1898) (1845-1904) Сүйінбай Аронұлы ]ұқсастығы Абай Құнанбайұлы 2-тапсырма Сүйінбай Аронұлы Абай Құнанбайұлы (1815-1898) (1845-1904) Сүйінбай Аронұлы Абай Құнанбайұлы Жақсы және жаман адамның сипаттары Отыз сегізінші сөзі Жақсы қасиет Жаман қасиет Жақсы қасиет Жаман қасиет 3-тапсырма Абай Құнанбайұлы Отыз сегізінші қарасөзі Шығарманың бас кейіпкері бар ма? Бар болса кім? Абайдың қарасөзі кімнің ойын білдіреді? Абай бар асыл сөзді кімге арнайды? Шығарманың негізгі мақсаты не? Сонымен ,бүгін біз сабақта Абайдың қандай шығармасымен таныстық? Біз қандай білім алдық? Бұл шығарманың басты кейіпкері кім? Абайдың неше қарасөзі бар екен? Абай асыл сөзін кімге арнады? Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығына арналған бұл сабағымыздан біз не алдық? Бағалау. Үй тапсырмасы: 1. 37-бет 11-12 тапсырма жазбаша 38-бет 38 сөзге байланысты мақал-мәтелді табу. Мағынасын ашу. | |
| Просмотров: 4390 | Комментарии: 3 | |
Четверг, 2024-12-19, 4:36 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|