Қазақ тілі онкүндігінде 8-11 сыныптар арасында өткізілген « Эрудит» тарихи –танымдық интеллектуалдық ойыны
Құрметті әріптестер! Сіздерге ұсынып отырған бұл материалым қазақ тілі пәнінен орыс мектебінің 8-11 сыныптар арасында өткізілген сыныптан тыс танымдық интеллектуалдық ойыным. Бүгінгі таңда жалпы білім беретін мектептің басты мақсаты –дара тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау болса, сол тұлғаның басты көрсеткіші -тілді еркін меңгеру. Пәннің тек ғылыми жүйесін меңгертуден арылудың негізгі жолдарының бірі-оқушының сөйлеу іскерліктерін дамытатын жұмыстарға басымдық беру.Осы мақсатпен сыныптан тыс жұмысымды ұсынып отырмын.
Мақсаты:Оқушылардың зеректік қабілетін дамытып, ой-өрісін кеңейту, білімге құштарлығын арттыру,озық ойлы оқушыны анықтау.
Оқушылардың дүниетанымын, білімге қызығушылығын, ойлау, ойды жүйелеу қабілеттерін арттыру.
Өз мүмкіндігін дұрыс пайдалана алатын зерделі тұлғаны тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: «Эрудит- 2008»деп жазылған лента, сайыстың аты жазылған плакат.
Әр пәннен қызықты деректерге арналған ұяшықтары бар плакат.Ойыншылар көтеретін номерлер. Топтың аты .Төреші бюллетендері.
Ойыншыларды1,2,1,2,1,2 деп санау арқылы топқа бөлу.
1-топ «Жерұйық»
2-топ «Көкжиек»
Барысы:
1. Ойынның мақсатымен таныстыру
2. Ойынның шартымен таныстыру
3. Ойыншылармен таныстыру
4. Әділқазылары алқасымен таныстыру
5. Жеңімпаз топты анықтау
6. Жеңімпаз топты марапаттау
Ойынның шарты:
1 -кезең:
«Ертегілер кейіпкерлері.»
Ертегілер кейіпкерлерін табу керек. Кім бұрын жауап берсе, 5 ұпайдан жинайды.
2-кезең: «Менің сүйікті авторым.»
Әр ойыншыға бір сұрақтан қойылады. Кітаптың авторын дұрыс тапқан топ 10 ұпай жинайды. Жауап бере алмаса, білетін топ жауап береді, оған 10 ұпай беріледі.
3 –кезең: «Қызықты деректер».
Әр пәннен ұяшықтарында сұрақтар бар плакат ілінеді.
Ойыншы өзіне ұнайтын пәнді таңдап алады. Дұрыс жауап- 10 ұпай.
4 -кезең: «Өткел»
Топ жетекшілеріне арналған сұрақтар.
5 –кезең: «Кім көп біледі?»
Б, А, Қ, дыбыстарынан басталатын сөздерді көп білетін ойыншылар жауабына қарай ұпай қойылады. 10 сұрақ беріледі. Әр дұрыс жауап-10 ұпай.

Жүргізуші:
Біреуінің жүрегінің түгі бар, біреуінің арқалап жүрген қоғамдағы жүгі бар
Бәрінен де батысы- барлығының
Қатты істейтін миы бар
Енді сайыскерлерімізді таныстырып өтейік:Бүгін алдарыңызда сайысқа түскелі отырған Жерұйық тобы мен Көкжиек тобы
.Бүгінгі сайысымыздың әділқазылар алқасын таныстырайы.

Ғылымның сырын ұғына,
Шығыңдар білім шыңына.
Ұқыптылық пен зеректік,
Жеткізер жеңістің шыңына-
дей келе сайыскерлерге сәт- сапар тілейік.
1 - кезең: « Әдеби ертегілердің кейіпкерлері».
Сұрақтар:
1. Ол беске дейін ғана санау білетін. ( Буратино)
2.Оның достары көкөністер, ал жауы жемістер болатын. (Чиполино)
3.Алтын жұмыртқаның мамасы.. (Тауық.)
4.Алдар алдап кеткен Бізбикештің әкесінің аты. ( Шықбермес Шығайбай)
5.Аргоновтардың кемесі. ( Арго)
6.Ахилестің ең осал жері? (Өкшесі)
2-кезең : «Менің сүйікті авторларым.»
1.Менің атым Қожа, авторы кім? ( Б.Соқпақпаев)
2.Бай баласы мен жарлы баласы. (Ы. Алтынсарин)
3.Ғылым таппай мақтанба. ( Абай)
4. Ереуіл атқа ер салмай. (Махамбет)
5.Көрінбейтін адам. ( ГербертУэльс)
6. Қар ханым. (Андерсен)
3-кезең: «Қызықты деректер»
Қазақ тілі. Жасыл ұяшықтағы сұрақтар
1.Тіл дыбыстарын зерттейтін сала қалай аталады? (Фонетика)
2.Қазақ тілі қашан мемлекеттік мәртебеге ие болды. ( 22.09.1989.)
3.Тіл туралы заң қашан қабылданды? (11.07.1997.)
4.Қазақ әліпбиін құрастырған кім? (А.Байтұрсынов)
Тарих. Көк ұяшықтағы сұрақтар:
1.Қасқырдың қаншығы қай қаланың рәмізі болып келеді? ( Рим)
2.Робин Гуд мекендеген орман? (Шервуд)
Әдибиет. Қызыл ұяшықтағы сұрақтар:
1.Алпамыс батыр жырындағы Гүлбаршынды зорлықпен алмақ болған батыр.( Қараман)
2.Қорқақ адам бейнесінде суреттеленетін аңның түрі. ( Қоян)
4-кезең: « Бекет»
Бұл бөлімде топ басшыларына қойылатын сұрақтар.
«Жерұйық» тобына :
1.Қазақстанда ұзындығы 1000 шақырымнан асатын неше өзен бар? (7)
«Көкжиек» тобына:
2. Қазақстан жер көлемі жағынан дүние жүзінде нешінші орын алады? ( 9)

5 кезең: «Кім көп біледі?»
Б –дыбысынан басталған сөздерді көп білесің бе?
Көл- Балқаш
Батыр-бөгенбай
Кесене- Бабаджа хатун
Сәндік бұйым-Білезік
Ат жарысы –Бәйге
Космодром-Байқоңыр
Қ- дыбысынан басталатын сөздер
Мемлекет-Қазақстан
Қала-Қарағанды
Батыр-Қабанбай
Музыкалық аспап- Қобыз
Хан-Қасым
Күйші- Құрманғазы
А-дыбыбсынан басталған сөздер
Қала-Астана
Кесене- Ахмет Яссауи
Хан-Абылай
Ұлттық тағам –Айран
Көл –Алакөл
Әділқазылар алқасы ойынның қортындысын шығарады.
Жеңіске жеткен топ марапатталады.