Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Физика |
оқушылардың зерттеу жұмысынан
| Оқушылардың зерттеу жұмысынаң: Тақырыбы:«Рентген сәулелерінің өсімдіктерге әсері.» Рентген және гамма сәулелер электромагниттық сәулелерге жатады. Рентген және гаммма сәулелерінің физикалық қасиеттері бірдей, сондықтан тірі организмге биологилық әсерлері бірдей. Пайдалы әсері. -Рентген және күлгін сәулелер химиялық заттар әсері арқылы антибиотиктер түзейтін саңырауқұлақтар табиғи қасиеттерін өзгерту үшін зерттеулер жүргізу. -Тіршілік ету жағдайында антибиотиктер сонымен қатар В12 дәруменін түзетін микроорганизмдердің жоғары активті штампаларын шығару және тағы басқалар. -Сәулелену әсерінен пайда болған тұқым қуалау қасиеттерін жібек құрттарының өнімің, сапасын арттыру үшін сақтап, өндірісте кең пайдалану. -Адам өміріне қажет, маңызды ферменттер , органикалық қышқылдар, саңырауқұлақтарды және микробтарды сәулелендіру үшін алады. Бақылау Малина жас өсімдігіне радиоактивтілік зат енгізілгенде ол өсімдіктің сабағына, бұтағына, жапырақ жолақтарына көптеп жиналады. Радиоактивтілік сәулелену организмде заттардың жылжыуын, орын алмастыруын, санын көлемін анықтауға мүмкіндік жасайды. Радиация өсімдіктер өнімін арттыруда ауыл шаруашылығында кең қолданылады. Тұқымдарды, картопты, жас жеміс ағаштарын отырғызардың алдында сәулелену әсерін өткізеді. Радиация арқылы жаңа сорттарды шығаруға мүмкіндік жасалынады, әр түрлі зиянкестерді құртуға , тыңайтқыштарды егіс даласына және т.б. салудың нағыз қолайлы мерзімін аңықтауға пайдаланады. Парникте өсетін редистың тұқымын себер алдында сәулелендіру нәтижесінде оның өнімін 25%-ға арттырған /320-400 кг дейін/. Сәулеленген тұқымдарда даму құбылысы жылдамдайды. Топыраққа әлсіз радиоактивтіқ затты салғанда өнім жоғарлайды. Егер сәулеленген үлкен мөлшері тірі организмге зиян болса, оның аз мөлшері керісінше тіршілік жағдайын күшейтеді. Рентген әсер етіп мукор- ашытқы саңырауқұлақтарының , азотобактерияларды жаңа қасиетке ие жаңа түрлері алынды. Дүниежүзінде осы әдістің көмегімен 500-ден астам өсімдіктердің жаңа тиімді мутанттары алынған. Мысал ретінде Новосібір қаласындағы цитология мен генетика институтының ғалымдары шығарған жаздық бидайдың «Новосибирская-7» сортының тұқымын рентген сәулелерімен өндеу арқылы, сұрыптау нәтижесінде алынған. Сәулелену арқылы картоп өсуін 2-3 жыл бойы тежелдетуі мүмкін. П Р А К Т И К А Л Ы Қ Б Ө Л І М Рентген сәулелерінің қызылша тұқымының өсуіне әсері. Жұмыстың мақсаты: Тұқымның шығуына, өсімдіктің өсуіне рентген сәулелерінің әсері. Эксперимент барысы: 3-бірдей ыдысқа , бірдей грунтқа «Бордо-237» 4 см тереңдікке қызылша сорты егілді. 2 ыдыста таза, 3-ші Рентген апаратымен 30 секунд ішінде, анодтан 0,5 м қашықтықта сәулеленген тұқым салынды, массасы 0,5 грамм. Бақылау: 5-мамыр күні барлық ыдыстарда тұқымдар егілді, 13 мамыр күні алғашқы өсімдіктер пайда болды. 19 мамыр күні екі «тазалардың» біреуі алынып рентген аппаратында сәулеленді. 29 мамырда барлық өсімдіктер ашық грунтқа отырғызылды./бірдей құмға, өзара таяқшамен бөлінді/. 62-күнінен бастап өсімдіктерінің биіктіктерінде айырмашылықтары пайда болды. 86-күні « таза» өсімдіктердің биіктіктері ең биігі 22 см, ең төмені 10 см. Сәулеленген ең биігі 52 см, ең төмені 19 см. Өсу барысы бойынша мынандай қорытынды жасауға болады: сәулеленген өсімдіктер биігрек. Сәулеленген өсімдіктер 2,3 есе тез өседі. Қант қызылшасын оның өнімі 40 % өседі және құрамындағы қант 15-35 %-ға дейін жоғарлайды. L=52:22=2,3есе 2,3есе сәулеленген өсімдіктер тез өседі Өнімі бойынша қорытынды: «таза» тұқымнаң 1 м2 0,9 кг қызылша жиналды, сәулеленген тұқымнан 1 м2 2,7 кг. Өнімділігі 3 есе артты Рентген сәулелерінің қиярға әсері Жұмыстың мақсаты: Тұқымның шығуына , өсімдіктердің өсуіне , рентген сәулелерінің әсері. Эксперимент барысы: 27-сәуірде 3 бірдей ыдысқа «Кустовой» тұқымды қияр отырғызылды: екі «таза», бір-сәулеленген. Қорытынды: сәулеленген тұқымдар тезірек шықты. «Таза» тұқымнан шыққан өсімдіктердің жапырақтары кішірек, ақшыл болды, ал сәулеленген өсімдіктерде үлкенірек. Сәулеленген тұқымнан егілген қиярдың жемістері бір аптаға ертерек шықты. Қ О Р Ы Т Ы Н Д Ы Радиоактивті сәулелердің әсерінен пайда болатын мутациялар , жаңа саланың-селекция пайда болуына себеп болды. Жаңа сорттарды шығаруға мүмкіндік жасалынады. Ауыл шаруашылығында өсімдіктер өнімін арттыруда кең колданылады. Өсімдіктердің өсуіне әсер етеді. Кейбір өсімдіктерді мысалы картопты өсуден сақтайды / үзақ мерзімге сақтау үшін/ Жұмысты орындағын: 10-сынып оқушылары Галямов Мухтар, Амантаева Айжан, Демеубаев Дидар, Сулейменов Ерасыл. Жетекшісі: физика пәнінің мұғалімі Дюсекенова А.Ж Березовка орта мектебі Бесқарағай ауданы Шығыс Қазақстан облысы | |
| Просмотров: 1387 | |
Четверг, 2024-12-19, 5:05 PM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|