Коллеги - педагогический журнал Казахстана
Учительские университеты
| Главная » Статьи » В помощь учителю » Школьный театр |
мини-спектакль "Легенда о Каз Ак"
| Драматический мини-спектакль «Легенда о Қаз-ақ» Сценарий спектакля по мотивам произведения В. Горожанского Автор Н. Моргунова Перевод на казахский язык педагогов Макинской школы-лицея им. Балуана Шолака Действующие лица: Батыр – последний из рода Қаз Ақ – девушка-птица, присланная небом Жер – Земля, мать всего живого Жел – Ветер великой степи Күн – Солнце, воскрешающее и дающее жизнь Ана- Мать Батыра Әке – Отец Батыра Хан – жестокий воитель Смерть – темный образ Шакалы – воины Хана В глубине сцены два куба, оформленных золотистой тканью. Звучит тема степи, на сцену выходит Земля. Жер: Ұшы, қиыры жоқ кең дала! Сен бақытты халқыңның құпияларын сақтайсың. Өзінің түп-тамарын,тарихын білмейтін адамның болашағы жоқ. Мың жылдай күн жарқырап, жүздеген жыл бойы шөпті жел тербеп, жылдан жылға өзен суы тамуда, күннен күнге ұлы жауынгерлермен күннің ұрпактары дүниеге келуде. Олар аңызда болған, бейбітте тату халық осында өмір сүрген. Ерлер мал өсіріп, әйелдер бала тәрбиелеп, әр күнге қуанышпен қараған. Олардың бақыты ұзаққа созылған жоқ, қайғыларға жыландай үйірілді. Земля уходит за кулисы, под мелодию навстречу друг другу выходят Мать с младенцем и Отец. Справа появляется Смерть, которая медленно проходит на заднем плане и поднимается на левый куб. Ана: Әкесі, қарашы, сенің ұлың қандай! Ол әкесі сияқты батыр да, батыл, салмақты болып өседі. Әке: Менің ұлым- менің ұрпағым. Дүниеде менен асқан бақытты адам жоқ, соны бүкіл халық білсін. Сені жебемен атуды үйретемін, сенен асқан мерген болмас . Мен сені ат шабуға үйретемін, сенен шапшаң жігіт болмас. Мен сені өмір сүйіспеншілігіңді арттырамын, бұл өмірде сенен асқан бақытты жан болмас.( пьет молоко из сосуда, который подала Мать) Сен мен сияқты жаңа туған тайдың сүтін ішесің, сонда сен ең күшті батыр боласың. Сенің жүрегің өмірге толсын. Мать проходит к левому кубу, ставит на него сосуд с молоком. Смерть дышит на нее холодом. Ана:( почувствовав дыхание смерти) Мен бір түрлі жамандықты сезіп тұрмын, бізге қайгы жақындап келгендей. Әке: ( обняв Мать) Қорықпа, жаным! Жайғана, кешкі салқын жел тербеліп тұр. Қазір ай шығады, дала біздің ұлымызға бесік жырын жырлайды. Отец и мать уходят за кулисы. Звучит тема Смерти. Смерть спускается с куба на сцену. Өлім: Жақсы түс көріп ұйықтаңдар, ұйықтаңдар! Түстерің мәңгі болсын.( берет в руки сосуд с молоком)Жаңа сауған тайдың сүті. ( нюхает содержимое сосуда и в страхе отталкивает его, ставя на куб) Мұнда өмірдің иісі бар екен ғой. Жарқырап тұруы осыдан екен ғой! Бұл өмір маған тыныштық бермейді, мені ішімнен өлтіруде. Бұл халықтың көзін құрту керек екен. (осторожно берет в руки сосуд) Мен білемін, кім маған көмектесетінін. Смерть поднимается на левый куб, звучит тема шакалов, на сцену выбегают шакалы, следом появляется Хан. Хан: Өлім жақындап қалған сияқты. Менің артымнан келген жоқсың ба, кәрі қақпас? Өлім: Мен саған емес, сенің көмегің үшін келдім. Кең жазық далада, уайымсыз, бейбіт халық өмір сүреді. Бұл адамдар қорқыныш пен аурудың не екенін білмейді. Олар өлімнен қорықпайды, себебі өмірі керемет. Олардың бақыты мен қуанышы маған тыныштық бермейді. Олардың махаббатынан туған балалары салмақты да мықты болып өседі. Олар жаңа сауған тайдың сүтін ішеді. ( показывая сосуд с молоком) Ол сүт - киелі сүт, оларға күш пен қуат береді. Бұл жазық даланың халқын ешқандай жау жеңе алмайды! Хан:( соскакивая с места в стоорону Смерти) Өтірік айтасың! Мен жеңе алмайтын халық жоқ! Менің жауынгерлерім оларға қасқырша шабуылдап, олардың киіз үйлерін өртеп, малдарын өлтіріп, өздерінің қандарына тұншықтырады. Тек, мен және менің қасқырларым ғана бұл далада бақытты өмір сүреді. Мен басқа ешкімге рұқсат бермеймін. Олардың қайда туратының көрсет. Өлім: Асықпа. Бұл сиқырлы сусынды іш, ол саған оларды жеңуге көмектеседі. ( протягивает сосуд Хану) Хан: ( бьет по руке Смерти, опрокидывая сосуд) Қайдағы сусын?! Сен мені мазақ қылып турсын ба? Маған сусын емес, олардың қорқынышы күш береді.( поднимается на правый куб) Олар көзін ашып жұмғанша, мен олардың үйіне көлеңке болып кіріп аламын. Жыландай кіріп, олардың тайпаларын орап тұншықтырамын. Звучит тема шакалов, Хан с шакалами уходит. Звучит тема Смерти, Смерть переходит к правому кубу и становится на него. Өлім: Олардың көз жастары өзендей ағып, аналардың көздері сыңғырлаған күлкісі жоғалсын. Мен даланы қара түнекпен жабамын! Шөптер гүлдемей, құстар ән салмай, далада бақытты күндер болмайды! Звучит тема шакалов. Шакалы выбегают с черными полотнищами, танцуя свой черный танец, в финале которого набрасывают эти полотнища на кубы. Звучит тема скорби, на сцену выходит Мать с младенцем на руках. Она обращается к Земле, Ветру и Солнцу с мольбами о помощи. Ана: Менің ұлым, менің алтыным. Кең далада біз екеуміз ғана қалдық. Қатігез жау түнде уры сияқты кіріп, біздің бейбіт өмірімізді таптады. Өлім кең даланың иесіндей билеп жүр. О, Жер-ана! Сен маған басқаға өмір силау үшін өмір бердің. Оны көре алмайтын жауларын жену үшін, күш бер. О, дала Желі! Сен маған алға ұмтылуды, барлық қиыршылықтарды жеңуді үйреттің. Қатігез жауларды жену үшін, менің ұлыма тез арада күш-қуат бер. О, құдіретті Күн! Сен мені қуанышты өмір сүруге, қорықпауға үйреттің. Ұлымның жан дүниесі тыныш болу үшін, көзі оттай жарқырасын! Звучит тема степи. На сцену выходят Земля, Ветер и Солнце. В руках у них меч, щит и шлем. Жер: Мен – жер, туған жеріңнің анасымын. Сенің ұлың мықты болу үшін, мен оған жердің күннің, тастың қаттылығын үрлемін. Содан кейін ол қылышты сенімді ұстап, жауларын оңай жеңеді. Жел: Мен оған көрінбейтін мықты қанат беремін, бүркіттен де жылдам ұшатын боласын. Кез келген жауларын қуып жетіп, өзінің өткір қылышымен шаншып алсын. Күн:Ол күн сайын тез өсү үшін, оған өмір отын жағамын, маған жоғарыға ұмтымсын. Жоғарыға ұшу үшін, күннен күнге тез өсу үшін, мен оның өміріне күн сәулесін шашамын. Оның оттай жарқыраған көздерінен жаулары ұзақтан алды-артына қарамай қаша жөнелсін. Мать с младенцем уходит за кулисы. Земля, Ветер и Солнце проходят круг по сцене. Звучит тема Батыра, на сцену выходит Батыр, следом идет Мать. Батыр выходит в центр сцены, Земля, Ветер и Солнце отдают ему меч, щит и шлем. Батыр: Менің қолымда жердің күші, кеудемде күннің нұры, иығымда желдін қанаты. Мен жеріміздегі жаудың көзін құртамын. Сонан кейін, анашым, сенің жүзің жайнап, көз жасың кеуіп, жерімізге бақыт қайтадан келеді! Ана: Бара ғой! Өзіңнің жерін, туған елің, урпағың үшін өліммен бетпе-бет кездесу үшін бара ғой, ұлым! Мать, Земля, Ветер и Солнце уходят за кулисы. Батыр: ( сбрасывая с кубов черные полотнища) Естідің бе, қара түнек! Бұл мен – соңғы тұяқ. Мен сенің терінді алуға келемін! Под тему шакалов на сцену выбегают шакалы и выходит Хан. Следом появляется Смерть. Хан: Сен расында соңғы тұяқсың, сондықтан да мен сені мына жердегі құмырсқаға теңеймін! Батыр: Төбелеске шық! Менімен әділ жекпе-жекке шық! Звучит тема битвы, Батыр бьется с шакалами. Хан со Смертью наблюдает со стороны. Хан: Ол өмірді қатты жақсы көреді,сондықтан да мен оны жеңе алмаймын. Өлім: Міне, жебе. Осы жебенің ішінде менің өмірім бар. Соңғы ұрпағы өлсін. Звучит тема смерти. Смерть подает Хану стрелу и лук. Хан отправляет стрелу в спину Батыра, Смерть подхватывает ее и вонзает в сердце Батыра. Батыр в последний раз наносит удар мечом. Страшась его бесстрашия, Хан с шакалами уползают. Батыр: Мен сенің жабайы қара түнектеріңді қуып, соңғы тұяк ретіндет соңғы міндетімді орындадым. Енді маған өлім де қорқынышты емес. Батыр, умирая, падает на сцену, Смерть наклоняется над ним. Өлім: Асықпа, батырым, сенің өмірден кетуіннен үшін рахат алайын! Көзінді аш, бойыңнан жаның шыққанынша көрейін. Звучит тема Қаз Ақ. На сцену выходит Қаз Ақ. Қаз-ақ:( обращаясь к Смерти)Кет әрі, кәрі қақпас! Өлім: Өзің кет, бұл менің өнімін! Қаз-ақ: Кет, жоғал жылан! Звучит тема победы над Смертью. Қаз Ақ вырывает стрелу из сердца Батыра, ломает ее и бросает в Смерть. Та уползает, умирая, за кулисы. Қаз-ақ: Тынышты ал, жауынгер. Сенің жүрегін тордағы құстай қийналып жатыр. Ұлы аспан жасасын! Ол сені құтқарады. ( берет в руки волшебный напиток) Батырым, мына сусынды іш, бұл киелі-су. Бұл өзеннің киелі суы. Суды ішкен адамға күш қуат береді. Мұнда күннің нұры, ыстық желдің лебізі, күшіңе туған жердің жылуын береді. Қаз Ақ льет волшебную воду из сосуда на Батыра. Звучит тема торжества. Батыр: Денеме от жүгіріп, жүрегім қатты соғып, қолыма күш кіріп, көзім анық көре бастайды. Бұл ғажайып гүл тобелес алаңына қайдан келген? Күннің нұры, есімің кім? Кім үшін мен дұға етемін? Звучит тема любви. На ее фоне идет сцена встречи. Қаз-ақ: Батырым, күннің қызымы. Сенің ұрпағың жалғасу үшін, мен саған көмекке келдім. Менің атым Қаз-ақ. Мен құспын. Көктен адам кейпіне еніп келдім. Батыр: Біздің өмірімізді байланыстыру көк аспаннын шешімі болғаны. Бұдан былай солай болсын. Қаз-ақ: Қайтадан халық құрамыз. Жаңадан адамдар тұрып, жеріміз қуанышқа бөлінеді. Батыр: Біздің ұрпағымыз «қазақ» атанады. Звучит тема степи, на сцену выходят Земля, Ветер и Солнце. Жер: Қаз-ақ пен жас батырдан қазақ ұлты тарап, жерімізде әлі де тұрып келеді. Жел: Қайтадан киіз үйлер құрылып, жер көгеріп, балалардың сыңғырлағын күлкісі естіліп, жас тайдың сүтін ішті. Күн: Адамдарға бақыт қайта оралды, бейбітшілік пен тыныштық орнады. Болашақ ұрпағы бейбіт өмір сүру үшін жерін құтқарған жауынгерлерге мың алғыс! Звучит тема Батыра. Финальная сцена. | |
| Просмотров: 421 | |
Среда, 2024-12-18, 9:17 AM
Приветствую Вас Гость
Приветствую Вас Гость
Форма входа |
|---|
Социальные закладк |
|---|
Поиск |
|---|
Друзья сайта |
|---|
Теги |
|---|
Статистика |
|---|